YERLEŞME
Kırsal Yerleşme
Büyüklüğüne göre,
- kasaba, köy, köyaltı yerleşmeleri (mezra, oba, ağıl, mahalle, kom, divan, dam, yayla, çiftlik, bağ evi, dalyan, yazlık site)
Sürekliliğine göre,
- Kalıcı yerleşmeler (mahalle, mezra, divan, çiftlik, dalyan)
- Geçici yerleşmeler (bağ evi, yayla, dam, kom, oba, yazlık site)
Kurulduğu yere göre,
- ova, dağ, vadi, akarsu boyu, orman içi, deniz kıyısı
Dokusuna göre,
- Toplu yerleşmeler, dağınık yerleşmeler
Kentsel Yerleşme
Nüfusuna göre,
- Küçük kent, orta büyüklükte kent, büyük kent, metropolitan kent
Fonksiyonlarına göre,
- Sanayi şehri, tuzim şehri, tarım şehri, ticaret şehri, maden şehri, liman şehri, idari şehir, dini şehir, teknoloji şehri
YERLEŞME TİPLERİ
1) Kırsal yerleşmeler: Geçim kaynağı tarım, hayvancılık ve ormancılıktır.
a) Köyaltı yerleşmeler: Beşeri ve ekonomik nedenlerle köylerden ayrılanların kurduğu küçük yerleşmelerdir. Büyük çoğunluğu mevsimlik yerleşmelerdir.
Köyaltı yerleşmeleri
Mahalle: Ev sayısı 5 ile 30 arasında değişen yerleşme tipidir. Zamanla gelişerek köy haline gelebilirler. Batı Kardeniz, Akdeniz, Marmara ve Batı Anadolu’da yaygındır.
Çiftlik: Geniş toprak mülkiyeti içindeki küçük yerleşme tipidir. Tarım ve hayvancılık yaplır. Trakya, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu’da görülür.
Mezra: Tarım ve hayvancılıgın yapıldıgı yerlerdir. Doğu ve Güneydogu Anadolu bölgesinde yaygındır.
Divan: Samsun, Bolu, İstanbul hattında görülen mahalle tipindeki yerleşmelerdir. Tahıl tarımı yaygındır.
Yayla: En önemli ve en yaygın köy altı yerleşmesidir. Yazların serin geçmesi, otların gür olması yaylacılığı geliştirmiştir. Turizm ya da hayvancılık amaçlı kullanılır.
Kom: Doğu Anadolu Bölgesi’nde hayvancılık yapılan yerlerdir. Yerleşmelerin içinde hayvan barınakları ve çoban evleri bulunur.
Oba: Akdeniz Bölgesi’nde yaylalarda görülen çadır yerleşmeleridir.
Ağıl: Genellikle küçükbaş hayvancılık yapılan Güneydoğu, iç Anadou ve Doğu Anadolu’da görülür. Etrafı çitler ve duvarlarla çevrili üstü açık yerleşmelerdir.
Dam: Ege Bölgesi, Göller Yöresi, Gökçeada ve Bozca ada yaygın olarak yapılan onun yanında da küçük çaplı tarımsal faaliyetlerin olduğu yerleşmelerdir.
b) Köy yerleşmeleri: Kır yerleşmelerin en büyüğüne köy denir. Nüfusları genellikle 2000’den azdır.
c) Kasabalar: Köy ile kent arasında geçiş özelliği gösterir. Ekonomik etkinlikleri yönünden köylere benzer, el sanatları ve meslekler gelişmiştir. Nüfusu 2000 – 10.000 arasıdır.
2) Kentsel yerleşmeler: Büyük yerleşmelere kent (şehir) denir. Kent yerleşmelerinde iş bölümü belirgindir. Ekonomik faaliyetleri sanayi, ticaret, turizm, teknoloji gibidir.
