Gaz yasalarının temel taşlarından biri olan **Avogadro Yasası**, gazların hacmi ile madde miktarı (mol sayısı) arasındaki ilişkiyi inceler. Bu yasaya göre, **sabit sıcaklık** ve **sabit basınç** altında, bir ideal gazın hacmi, içindeki tanecik sayısıyla (mol sayısıyla) doğru orantılıdır. Yani, bir gazın mol sayısı arttıkça hacmi de artar, mol sayısı azaldıkça hacmi de azalır. Bu doğru orantı, $V \propto n$ şeklinde ifade edilebilir ve matematiksel olarak $V_1/n_1 = V_2/n_2$ eşitliği ile gösterilir. Avogadro Yasası’nın en önemli sonuçlarından biri, aynı sıcaklık ve basınç koşullarında, farklı gazların eşit mol sayılarının eşit hacimler kaplamasıdır. Bu durum, gaz moleküllerinin büyüklüklerinin ideal gaz hacmi üzerindeki etkisinin ihmal edilebilir olduğunu gösterir. Bu yasa, normal şartlar altında (N.Ş.A: 0°C ve 1 atm) 1 mol gazın 22.4 litre hacim kaplaması gibi pratik uygulamalara olanak sağlar.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

---

Soru 1:

Avogadro Yasası’na göre, bir ideal gazın hacmi ile mol sayısı arasındaki ilişki nasıldır?

A) Ters orantılıdır
B) Doğru orantılıdır
C) Karesiyle doğru orantılıdır
D) Sabittir
E) Basınçla ters orantılıdır

Çözüm:
Avogadro Yasası, sabit sıcaklık ve basınçta bir gazın hacminin mol sayısı ile doğru orantılı olduğunu belirtir. Gazın içine daha fazla madde ekledikçe hacmi genişler.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

Soru 2:

Sabit sıcaklık ve basınç altında, 2 mol $O_2$ gazı 40 L hacim kaplamaktadır. Aynı koşullarda 3 mol $O_2$ gazı kaç L hacim kaplar?

A) 20
B) 30
C) 40
D) 50
E) 60

Çözüm:
Avogadro Yasası’na göre $V_1/n_1 = V_2/n_2$ formülü kullanılır.
$V_1 = 40 \text{ L}$, $n_1 = 2 \text{ mol}$
$V_2 = ?$, $n_2 = 3 \text{ mol}$
$40 / 2 = V_2 / 3$
$20 = V_2 / 3 \implies V_2 = 20 \times 3 = 60$ L.
Doğru cevap E şıkkıdır.

---

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisi Avogadro Yasası’nın uygulanabilmesi için sabit tutulması gereken niceliklerden biridir?

A) Basınç ve hacim
B) Hacim ve sıcaklık
C) Basınç ve sıcaklık
D) Sadece mol sayısı
E) Sadece hacim

Çözüm:
Avogadro Yasası, bir gazın hacmi ile mol sayısı arasındaki ilişkiyi incelerken, basıncın ve sıcaklığın sabit kalması gerektiğini belirtir.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 4:

Normal şartlar altında (N.Ş.A) 44.8 L hacim kaplayan $H_2$ gazı kaç moldür?

A) 0.5
B) 1
C) 1.5
D) 2
E) 3

Çözüm:
Avogadro Yasası’na göre, N.Ş.A’da (0°C ve 1 atm) 1 mol ideal gaz 22.4 L hacim kaplar.
Mol sayısı = Hacim / Molar Hacim = $44.8 \text{ L} / 22.4 \text{ L/mol} = 2$ mol.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 5:

Bir balonun hacmi, içerisine 2 mol daha gaz eklendiğinde 10 L’den 15 L’ye çıkmıştır. Başlangıçta balonda kaç mol gaz vardı? (Sıcaklık ve basınç sabit)

A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6

Çözüm:
Başlangıç mol sayısı $n_1$ olsun. Eklenen mol sayısı 2 olduğu için son mol sayısı $n_2 = n_1 + 2$ olur.
$V_1/n_1 = V_2/n_2 \implies 10 / n_1 = 15 / (n_1 + 2)$
$10(n_1 + 2) = 15n_1 \implies 10n_1 + 20 = 15n_1$
$5n_1 = 20 \implies n_1 = 4$ mol.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 6:

Aşağıdaki grafiklerden hangisi sabit sıcaklık ve basınçta bir gazın hacmi ile mol sayısı arasındaki ilişkiyi doğru gösterir?

A) V-n grafiği (doğru orantı ve orijinden geçen)
B) V-n grafiği (ters orantı)
C) V-n grafiği (sabit)
D) P-T grafiği (doğru orantı)
E) V-T grafiği (ters orantı)

Çözüm:
Avogadro Yasası’na göre hacim (V) ile mol sayısı (n) doğru orantılıdır. Bu ilişki, V-n grafiğinde orijinden başlayan doğrusal bir grafik ile gösterilir.
Doğru cevap A şıkkıdır.

---

Soru 7:

Normal şartlar altında 4.48 L $CH_4$ gazı kaç gramdır? (C: 12, H: 1 g/mol)

A) 1.6
B) 3.2
C) 4.8
D) 6.4
E) 8.0

Çözüm:
1. Normal şartlarda 1 mol gaz 22.4 L hacim kaplar. 4.48 L $CH_4$ gazının mol sayısını bulalım:
$n = 4.48 \text{ L} / 22.4 \text{ L/mol} = 0.2$ mol.
2. $CH_4$’ün mol kütlesini bulalım: $MA(CH_4) = 12 + 4(1) = 16$ g/mol.
3. Kütle = Mol sayısı x Mol kütlesi = $0.2 \text{ mol} \times 16 \text{ g/mol} = 3.2$ gram.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

Soru 8:

Sabit sıcaklık ve basınçta, eşit mol sayısındaki $N_2$ ve $O_2$ gazlarının hacimleri arasındaki ilişki nasıldır?

A) $N_2$’nin hacmi daha büyüktür.
B) $O_2$’nin hacmi daha büyüktür.
C) Hacimleri eşittir.
D) Molekül kütlesi büyük olanın hacmi daha büyüktür.
E) Kinetik enerjileri farklıdır.

Çözüm:
Avogadro Yasası’na göre, aynı sıcaklık ve basınçta eşit mol sayısındaki tüm ideal gazların hacimleri eşittir. Bu durum, gaz moleküllerinin kendi hacimlerinin toplam hacme oranla çok küçük olmasından kaynaklanır.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 9:

Sabit basınç ve sıcaklıkta 10 L hacim kaplayan bir gazın mol sayısı 0.5 mol ise, hacim 20 L olduğunda kaç mol gaz bulunur?

A) 0.5
B) 1
C) 1.5
D) 2
E) 2.5

Çözüm:
$V_1/n_1 = V_2/n_2$
$10 / 0.5 = 20 / n_2$
$20 = 20 / n_2 \implies n_2 = 1$ mol.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

Soru 10:

Normal şartlar altında 11.2 L $CO_2$ gazı kaç tane molekül içerir? (Avogadro Sayısı: $N_A$)

A) $0.5 \times N_A$
B) $1 \times N_A$
C) $2 \times N_A$
D) $N_A / 4$
E) $N_A / 3$

Çözüm:
1. Normal şartlar altında 1 mol gaz 22.4 L hacim kaplar. 11.2 L $CO_2$ gazının mol sayısını bulalım:
$n = 11.2 \text{ L} / 22.4 \text{ L/mol} = 0.5$ mol.
2. 1 mol gaz $N_A$ tane molekül içerdiği için, 0.5 mol gaz $0.5 \times N_A$ tane molekül içerir.
Doğru cevap A şıkkıdır.

---