Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları 10. Sınıf Kimya


Kategoriler: 10. sınıf Kimya, Kimya

TEMİZLİK MADDELERİNİN ÖZELLİKLERİ

Sabun

Sabunlar, bitkisel ve hayvansal yağlardan elde edilir. Doğal olduklarından insan vücuduna ve çevreye zarar vermezler.

Günümüzde insan nüfusunun hızla artması nedeniyle doğal sabun kullanımından uzaklaşılmıştır. Sabunlar sert sularda temizleme özelliğini yitirir.

Deterjanlar petrol türevi ham maddelerden elde edilir. İnsanlara, çevreye ve suya zararlı etkileri sabunlara göre oldukça fazladır. Deterjanlar başta sert sular olmak üzere her türlü suda temizleme özelliği gösterirler. Kirler genellikle yağ lekelerinden oluşur. Sabun ve deterjanlarda hidrofil (suyu seven) ve hidrofob (sudan korkan – suyu sevmeyen) iki uçtan oluşur. Kirler apolar moleküllerden oluşur. Kiri temizlemede sabun ve deterjanın hidrofob ucu kire tutunurken, hidrofil ucu da suya tutunur.

Bu şekilde kir, tutunduğu yüzeyden uzaklaşır.

Deterjan

Sabun ve deterjanın hidrofil ve hidrofob uçları:

Sabun ve Deterjanın Kirleri Temizleme Mekanizması

I. Yağ suda çözünmez.
II. Hidrofil ucu suya tutunur, hidrofob ucu yağa tutunur.

III. Kir tutunduğu yüzeyden sökülür.



] }

Örnek: Sabun molekülleri iki kısımdan oluşur. Bu kısımlar yandaki formülde gösterilmiştir. Sabun ile ilgili,
I. Sabun suda çözündüğü zaman sabun moleküllerinin baş kısımları suda, kuyruk kısımları yağın içinde olacak şekilde birbirine yönelerek yağ taneciklerini hapseder.
II. Hapsedilmiş yağ tanecikleri birbiriyle birleşmeden su içinde kalır ve su ile ortamdan uzaklaştırılır.
III. Hijyen özelliği gösterir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız ı B) Yalnız ıı c) ı ve ıı
D) ıı ve ııı E) ı, ıı ve ııı
Çözüm: Yağ apolar özellik gösterdiğinden sabunun apolar olan kuyruk kısmı apolar olan yağın (kir) içine girerek onu yapıştığı yerden koparır ve su ile akar gider. Sabun moleküllerinin kirleri tutması şematik olarak aşağıdaki gibi gösterilir. Sabun moleküllerinin kir ile oluşturduğu bu görüntü misel olarak adlandırılır. l ve ll. öncüller doğrudur. Sabunlar temizlik özelliği dışında hijyen de sağlarlar. Ill. öncül doğrudur. Cevap E


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar