COĞRAFYA BİLİMİ
Coğrafya, yeryüzünü ve onun farklı bölgelerini, insanların yaşam alanı olarak inceleyen ve tanıtan bilim dalıdır. Coğrafya, yeryüzündeki doğa olaylarını ve insan faaliyetlerini incelerken bunlar arasında ilişki kurar. Böylece olayları bir bütün olarak kavramamızı sağlar. Coğrafi ortamda doğal süreçler içerisinde meydana gelen değişimleri, insan etkinlikleriyle şekillenen beşerî ortamdaki değişimler, coğrafya biliminin araştırma ve inceleme konusu içinde yer alır.
Geleceğe yönelik planlamalarda, coğrafya biliminin verilerinden ve çalışma yönteminden yararlanılması, doğayı koruyarak doğadan yararlanma olanağı sağlar.
Bu nedenle;
- Nerede, niçin, nasıl?” sorularıyla yaşanılan yer, bölge, ülke ve Dünya ile ilgili bilgi birikimi sağlamak,
- Doğal ve beşerî sistemlerin oluşumunu, gelişimini, işleyişini ve birbiriyle olan etkileşimini anlayabilmek,
- İnsanların yaşam tarzlarının zaman içindeki değişimini ve çevreyi nasıl etkilediklerini anlayabilmek,
- Yerel, bölgesel ve küresel ölçekte coğrafi olay ve olguların mekânsal dağılımını tanıyabilmek,
- Toprak, orman, su, madenler vs. gibi sınırlı doğal kaynakların kullanımına ve korunmasına yönelik akılcı kararlar verebilmek,
- Dünya’daki benzerlik ve farklılıkları kavrayabilmek, küreselleşen Dünya’da karşılıklı bağımlılığı anlayabilmek için coğrafya öğrenmeliyiz.
Coğrafya, inceleme alanına göre fiziki coğrafya, beşerî ve ekonomik coğrafya ile yerel coğrafya olmak üzere üç bölüme, bu bölümler de çeşitli alt dallara ayrılır.
Örnek: Aşağıdakilerden hangisi, beşeri ve ekonomik coğrafyanın incelediği konulardan biri değildir?
A) Ulaşım türleri ve ulaşımı etkileyen faktörler
B) Dünya’da nüfus dağılışını etkileyen başlıca faktörler
C) Ekonomik faaliyetler ve bunların yeryüzüne dağılışı
D) Yer kabuğunu oluşturan kayaç türleri ve özellikleri
E) Yeryüzünde turizm faaliyetlerinin ülkelere göre dağılışı
Çözüm
A seçeneğindeki konuyu ulaşım coğrafyası, B seçeneğindeki konuyu nüfus coğrafyası, C seçeneğindeki konuyu ekonomik coğrafya, E seçeneğindeki konuyu turizm coğrafyası inceler. Buna göre A, B, C ve E seçeneklerindeki konular beşerî ve ekonomik coğrafyanın incelediği konulardır. Ancak D seçeneğindeki konu, fiziki coğrafyanın alt dallarından olan jeomorfolojinin inceleme alanına girmektedir.
Cevap D
