Kaynakların Kullanımı ile Ortaya Çıkan Sorunlar
Dünya’da hızlı nüfus artışı ile birlikte madenlerin ve enerji kayaklarının kullanım ömrü anmıştır. Bu durum doğal çevreye zarar vermeye başlamış beraberinde bir çok sorunları getirmiştir. Özellikle kömür, petrol, doğalgaz gibi fosil yakıtların kullanımının artması üretim, dağıtım, taşımacılık ve tüketim esnasında büyük oranla çevre kirliliği oluşturmaktadır.
Petrol Kullanımının Neden Olduğu Çevresel Sorunlar
- Ulaşım araçlarında, evlerin ısıtılmasında, ilaç ve plastik sanayinde, termik santraller gibi hayatın çok değişik alanlarında petrol ürünlerinin kullanımını kolaylaştırmasına rağmen üretim, taşıma ve kullanma aşamalarında hava, toprak ve su kirliliği gibi çevre sorunlarına yol açmaktadır.
- Petrol aramaları ve sondajlama sırasında karaların, denizlerin doğal dengesi bozulmaktadır.
- Depolama tankları ve boru hatlarındaki sızıntılar nedeniyle petrol ürünleri toprağa karışır.
- Petrol ürünleri yakıt olarak kullanıldığı zaman küresel ısınmaya neden olur.
- Petrollerin taşınması genellikle deniz yollarında yapılır.
- Denizlerde meydana gelen kazalar deniz kirliliğine neden olurken deniz ekosistemlerini olumsuz etkiler.
Termik Santrallerin Neden Olduğu Çevresel Sorunlar
- Termik santrallerde soğutma, buhar elde etme, temizleme gibi nedenlerle su kullanılır.
- Atık sular toprağa, yer altı sularına ve denizlere bırakılır.
- Termik santraller içinde çevresel etkisi en fazla olanlar kömür ile çalışanlardır.
- Kömürün yanması sonucu uçucu küller havaya karışır ve sonra yere çöker bu durum hem hava hem toprak kirliliğine neden olur.
- Termik santrallerden çıkan baca gazları ormanlara ve tarım ürünlerine de zarar verir.
- Ülkemizde en fazla kirliliğe neden olan termik santraller Yatağan ve Gökova’dır.
Nükleer Santrallerin Neden Olduğu Çevresel Sorunlar
- Nükleer santrallerden enerji elde edilirken termik santrallerde olduğu gibi karbondioksit ve kükürt dioksit gibi çevreye zararlı olan killer bırakılamaz.
- Reaktörden çıkan kullanılmış yakıt yüksek radyoaktivitelere sahip olduğu için insanlara zarar vermeden tasviye edilmesi gerekir.
- Nükleer santrallerde kısa zamanda fazla enerji üretildiği için sıcaklık çok fazladır. Buna bağlı sürekli soğutulmalıdır.
- Soğutmada kullanılan akarsu ve deniz suları yüksek oranda ısındığı için dışarıya verildiğinde o yöredeki canlıların ölmesine neden olmaktadır.
Hidroelektrik Santralinin Neden Olduğu Çevresel Sorunlar
- Baraj yapılan yerde yerleşim alanları ve tarihi yerler sular altında kalır.
- Bölgenin küçük çapta iklimleri değişir.
- Baraj göllerinin su yüzeyinin geniş olması buharlaşmayı arttırmaktadır.
- Bölgede su kalitesi bozulmaktadır.
- Zararlı bazı organizmalar oluşmaktadır.
- Suda üreyebilen zararlı mikroplar oluşmakta bu da bazı hastalıklara neden olmaktadır.
- Su altında kalan bitki ve hayvanların nesli tükenmektedir.
- Akarsuyu aşağı kesimlerinde biyosistemleri suyun azalması veya kurumasına bağlı olarak bozulmaktadır.
Yeni ve Yenilebilir Enerji Kaynaklarının Neden Olduğu Çevresel Sorunlar
- Tükenebilen enerji kaynaklarına göre etkisi çok azdır.
- Bilinçsiz kullanımı çevre sorunlarına neden olur.
- Biyo kütle enerji üretiminde hava kirliliği oluşur
- Rüzgar enerjisi kullanımı da bazı sorunlara neden olabilmektedir.
Örnek:
Arazilerde geniş yer işgal etmesi gürültü ve görüntü kirliliğine neden olması oluşturduğu elektromanyetik alanla doğal hayatı ve habitatları etkilemesi bu sorunların başlıcalarıdır.
Madenciliğin Çevre Kirliliğine Olan Etkileri
- Madencilik faaliyetleri sırasında doğal arazinin yapısı değişmekte bununla birlikte canlı çeşitliliği ve verimli toprakların sayısı azalmaktadır.
- Madencilik faaliyetleri ile toprak asitlenmektedir.
- Toprakta kil ve sülfat birikim artmakta toprak verimsizleşmektedir.
- Bakır, demir gibi bazı madenlerin çıkarılması sonucunda su kirliliği oluşmaktadır.
