Ekonomik Faaliyetler ve Etkileri 10. Sınıf Coğrafya (Yeni Müfredat)

Ekonomik Faaliyet Nedir?

  • İnsanların geçimlerini sağlamak, ihtiyaçlarını karşılamak ve refah düzeyini artırmak için yaptıkları üretim ve hizmet faaliyetleridir.

  • Kaynağı: Doğa + İnsan emeği + Sermaye + Teknoloji


Ekonomik Faaliyet Türleri

A) Birincil Faaliyetler (Doğadan Doğrudan Yararlanma)

  • Tarım, hayvancılık, ormancılık, balıkçılık, madencilik

  • Özellikleri:

    • Doğal koşullara bağımlıdır (iklim, toprak, su).

    • Gelişmemiş ülkelerde yaygındır.

    • Türkiye’de nüfusun önemli bir kısmı tarımda çalışır.

B) İkincil Faaliyetler (Sanayi ve Üretim)

  • Ham maddenin işlenerek ürüne dönüştürülmesidir.

  • Sanayi kolları: gıda, tekstil, otomotiv, kimya, inşaat vb.

  • Özellikleri:

    • Enerji, ulaşım ve pazar önemlidir.

    • Gelişmiş ülkelerde ekonominin temelini oluşturur.

C) Üçüncül Faaliyetler (Hizmet Sektörü)

  • Ulaşım, eğitim, sağlık, turizm, bankacılık, ticaret, iletişim

  • Özellikleri:

    • Sanayi ve tarıma bağlı olarak gelişir.

    • Türkiye’de giderek payı artmaktadır.

D) Dördüncül Faaliyetler (Bilgi ve Teknoloji)

  • AR-GE, bilişim, yazılım, yapay zekâ, biyoteknoloji

  • Özellikleri:

    • Yüksek eğitim gerektirir.

    • En çok gelişmiş ülkelerde yaygındır.


Ekonomik Faaliyetlerin Doğal Çevreye Etkileri

  • Olumlu Etkiler:

    • Doğal kaynakların ekonomiye kazandırılması

    • Ulaşım, altyapı, şehirleşme, refah artışı

  • Olumsuz Etkiler:

    • Tarım → yanlış sulama → erozyon, çölleşme

    • Sanayi → hava, su, toprak kirliliği

    • Madencilik → doğal alanların tahribi

    • Turizm → kıyıların betonlaşması, doğal alanların bozulması


Ekonomik Faaliyetlerin Toplumsal Etkileri

  • Nüfus dağılışını etkiler (ör: sanayi bölgelerinde yoğunlaşma).

  • Göçlere neden olur (iş imkânları için büyük şehirlere göç).

  • Gelir dağılımını etkiler (sanayileşmiş bölgeler daha zengin).

  • Kültürel değişim yaratır (turizm, ticaret).


Türkiye’den Örnekler

  • Çukurova: Tarım ve sanayi

  • Zonguldak: Maden ve enerji

  • Antalya, Muğla: Turizm

  • İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli: Sanayi ve ticaret merkezleri

  • Konya: Tahıl tarımı


📝 Çözümlü Test Soruları


Soru 1

Aşağıdakilerden hangisi birincil ekonomik faaliyetlere örnektir?

A) Tekstil fabrikası
B) Fındık üretimi
C) Bankacılık
D) Yazılım geliştirme
E) Turizm işletmesi

Cevap: B (Fındık üretimi)
📌 Tarım, hayvancılık, ormancılık ve madencilik doğrudan doğaya dayalı birincil faaliyetlerdir.


Soru 2

Sanayinin gelişmesi aşağıdakilerden hangisini doğrudan artırmaz?

A) Enerji ihtiyacı
B) Ulaşım faaliyetleri
C) Çevre kirliliği
D) Tarımda makineleşme
E) Hizmet sektörü çeşitliliği

Cevap: D (Tarımda makineleşme)
📌 Sanayinin gelişmesi tarım makinelerinin üretimini artırabilir ama tarımda makineleşmeyi doğrudan etkilemez; bu daha çok teknoloji ve sermaye ile ilgilidir.


Soru 3

Turizmin geliştiği bölgelerde aşağıdakilerden hangisi daha az görülür?

A) Ekonomik gelir artışı
B) İş imkânlarının artması
C) Çevre kirliliği
D) Tarım alanlarının genişlemesi
E) Ulaşım yatırımlarının artması

Cevap: D (Tarım alanlarının genişlemesi)
📌 Turizm alanlarında tarım genişlemez; aksine yerleşim ve tesisleşme artar.


Soru 4

Aşağıdaki bölgelerden hangisinde madencilik faaliyetleri ekonomide daha belirgindir?

A) Konya Ovası
B) Çukurova
C) Zonguldak
D) Antalya
E) Bursa

Cevap: C (Zonguldak)
📌 Taş kömürü havzası nedeniyle Zonguldak madencilikte öne çıkar.


Soru 5

Türkiye’de nüfusun en yoğun olduğu bölgelerin başlıca nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dağlık ve engebeli arazilerin fazla olması
B) Sanayi ve ticaretin gelişmiş olması
C) Tarımın çok gelişmiş olması
D) Madenlerin bol olması
E) Turizmin sınırlı olması

Cevap: B (Sanayi ve ticaretin gelişmiş olması)
📌 Marmara Bölgesi’nde nüfusun yoğunlaşmasının temel nedeni sanayi ve ticaret faaliyetlerinin gelişmiş olmasıdır.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

Ekonomik Faaliyetler ve Etkileri 10. Sınıf Coğrafya (Yeni Müfredat) Konu Anlatımı