Konusu insan olan bilimler, beşeri bilimler sınıfında grupIanmıştır. Bu bakımdan tarih, beşeri bilimler arasında sayılmıştır. Çünkü tarih insanların her türlü faaliyetlerini ve insan ile ilgili herşeyi incelemeyi ve kaydetmeyi görev kabul eder.
Tarih, diğer beşeri ve pozitif bilimlerden farklı olarak sadece insanın belirli alanlardaki faaliyet ve eserlerini değil, insanı etkileyen ve insanın etkilediği olayları da inceler. Örneğin depremler; oluşumu, nedenleri bakımından tarihin konusu değildir. Ancak depremler ve diğer doğa olayları sonuçları itibariyle insanları etkilediğinden tarihin konusu içerisinde yer alır.
Stanford, tarihin konusu içine giren alanın genişliğini at örneği ile vurgulamıştır:
Bir atı bir fizikçi, bir zoolog, bir veteriner, bir ekonomist, bir kimyacı, bir ressam incelerse, hepsi de atı farklı ve kendi bakış açılarından görecek ve tanımlayacaklardır. Oysa tarihçi hem ata, hem atın sahibine, hem atın içinde bulunduğu olaya, döneme, mekana, hem o olayın ilişkili olduğu diğer olaylara, kısacası resmin bütününe anlam vermeye çalışacaktır. Çünkü tarih bu deneyimin tüm yönleriyle ilgilidir.
Örnek: Tarih, insanların geçmişteki her türlü faaliyetini, olayların birbirleriyle ilişkilerini, sebep sonuç belirterek, yer ve zaman göstererek belgelere dayalı olarak inceleyen bir bilim dalıdır. Bu tanıma göre, aşağıdakilerden hangisi tarih biliminin konuları arasında gösterilemez?
A) XVII. yüzyıldaki İstanbul yangınlarına karşı alınan önlemler
B) Coğrafi Keşiflerin Avrupa, Asya ve Amerika kıtalarındaki etkileri
C) Türkiye’de fay hatları üzerindeki şehirlerde meydana gelen deprem sayıları
D) Kurtuluş Savaşı sırasında Anadolu’nun ekonomik durumu
E) Tarih öncesi dönemlerde kurulan yerleşim yerleri
Çözüm: Soruda verilen tanımdan da anlaşılacağı üzere tarihin konusu insandır. İnsanın olmadığı yerde tarih de olmaz. Bu doğrultuda seçenekler incelendiğinde A, B, D ve E seçeneklerinde yer alan durumların insan faaliyetlerinin bir sonucu olduğu görülür.
Türkiye’de fay hatları üzerindeki şehirlerde meydana gelen deprem sayıları ise insan faaliyetlerinin bir sonucu değil, doğal yer hareketlerinin bir sonucudur. Dolayısıyla tarih biliminin konuları arasında yer almaz. Cevap C
