DOĞAL AFETLERİN SINIFLANDIRILMASI

1. Yer Kökenli (Jeolojik- Jeomorfolojik) Doğal Afetler: Kaynağını yer kabuğu ve yerin derinliklerinden alan afetlerdir. Depremler, Volkanizma, tsunami ve kütle hareketleri (heyelan, kaya düşmesi vb) dir.

2. Atmosfer Kökenli Doğal Afetler: Oluşumlarında meteorolojik olayların etkili olduğu doğal afetlerdir. Sel ve taşkınlar, aşırı kar yağışı şiddetli dolu, yoğun sis, şiddetli don, kasırga, tayfun, fırtına, yıldırım düşmesi, kuraklık, çölleşme, iklim değişiklikleri, orman yangınları, aşırı sıcak ve soğuklar, buzlanma, türbülans gibi.

3. Biyolojik Kökenli Doğal Afetler: Biyolojik olayların neden olduğu doğal afetlerdir. Salgın hastalıklar ve böcek istilası gibi.

DEPREMLER

Yer kabuğunda meydana gelen salınım ve titreşim hareketlerine deprem denir. Depremler, titreşimi meydana getiren sebeplere göre üç gruba ayrılır.
1. Volkanik Depremler: Volkanizma olayı sırasında ortaya çıkan titreşimlerin oluşturduğu depremlerdir. Etki alanları oldukça dardır.
2. Çökme (Göçme) Depremleri: Kolay eriyebilen kayaçların (kalker, jips, kaya tuzu vb.) yaygın olarak bulunduğu alanlarda görülür. Çünkü bu arazilerde yer altında çok sayıda galeri ve mağara oluşur. Bu mağaraların tavanlarının çökmesiyle ortaya çıkan depremlerdir. Etki alanları çok dar ve şiddetleri çok küçüktür.
3. Tektonik Depremler: Ver kabuğunda meydana gelen kıvrılma kırılma, D Depremi önceden önlemek mümkün değildir. Ancak alınacak önlemler kabarma, çökme gibi hareketlerin hepsine birden tektonik hareketler denir. Yer kabuğunda meydana gelen depremlere ise tektonik depremler denir. Şiddetleri en yüksek, etki alanları en geniş depremlerdir. Afet boyutuna ulaşan depremlerin tamamına yakını tektonik depremlerdir.

Türkiye Alp-Himalaya kıvrım sisteminde yer aldığından 1. derecede deprem kuşağındadır. Türkiye deprem bölgeleri haritasındaki verilere göre; Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hatlı boyunca deprem riski yüksektir. Ergene Havzası, Karadeniz kıyıları, Konya, Karaman, Mut ve Mardin çevrelerinde deprem riski azdır. Başta Marmara ve Ege Bölgeleri olmak üzere Türkiye’de deprem riski fazla olan alanlar aynı zamanda verimli tarım alanları olduğu için tehlikeli olmasına rağmen sık nüfuslanmıştır.

Depremi önceden önlemek mümkün değildir. Ancak alınacak önlemlerle zararları en aza indirilebilir. Depremin zararları alınan önlemlerle yakından ilgilidir. İki farklı ülkede meydana gelen aynı büyüklükteki iki ayrı depremin verdiği zarar, çok farklı boyutlarda olabilmektedir. Örneğin, Japonya’da meydana gelen depremler, Türkiye’de meydana gelen depremlerden daha az can ve mal kayıplarına yol açar. Toplumun sosyal, ekonomik ve kültürel etkinliklerini büyük ölçüde etkileyen, önemli can ve mal kaybına neden olan doğal oluşumlara doğal afet denir.

Birleşmiş Milletler dünyada etkili olan 31 tane doğal afet türü belirlemiştir. Bu doğal aletlerin küresel dağılımında da farklılıklar vardır. Örneğin, çığ Ekvatoral bölgede görülen doğal afet değildir.

Doğal Afetler;

  • Şiddetlerine, oluşum sürelerine ve etkilerine göre sıralanınca en önemlilerinin kuraklık, tropikal siklon, bölgesel sel ve taşkınların olduğu görülür. Bu afetlerin ortak özellikleri, önceden tahmin edilerek erken uyarıları yapılan meteorolojik afetler olmalarıdır.
  • Bu tür doğa olayları yeryüzünde her zaman olmuştur. Ancak orman yangınları gibi bazı doğal aletlerin oluşumunda da insan müdahaleleri etkili olmaktadır. İnsanların neden olduğu veya hızlandırdığı doğal afetler, insanın doğal dengeyi bozması oranında artarak devam etmektedir.

Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar