TÜRKİYE’DE ULAŞIM
ULAŞIM
İnsanlar, hayvanlar ve çeşitli malzemeler ile haberlerin bir yerden başka bir yere gitmesi taşınması ve iletilmesine ulaşım veya ulaştırma denir.
Karayolu, denizyolu, demiryolu ve havayolu olarak dört ana bölüme ayrılır.
Bir başka ulaşım sistemleri ise boru hattı ulaşımı ve internette ulaşım sistemleri içerisinde yer alır.
Üretim ve tüketim merkezleri arasındaki iletişimi sağlayan ulaşım, ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin belirlenmesinde de önemli bir faktördür.
Anadolu’da Selçuklular ve Osmanlılar devrinde birçok yol, köprü, kervansaray ve hanlar yapılmıştır.
Anadolu’nun fiziki özellikleri kontrolündeki doğal yollar geçitler boğazlar ve çoğunlukla da vadiler olmuştur.
TÜRKİYE’DE ULAŞIM SİSTEMLERİNİN GELİŞİMİ
- Ülkemiz ilk demiryolu yapımına 19.yy.’ın son dönemlerinde başlamıştır.
- Cumhuriyet öncesi yapılan demir yolları günümüzdeki demiryollarının yarısı kadardır.
- Cumhuriyet öncesinde batıda yoğunlaşan demir yolları Cumhuriyet döneminde yapılan yatırımlarla doğuya doğru kaydırılmıştır.
- 1950’den sonra ise kara yolu, demir yolunun önüne geçmiştir. Özellikle teknolojik gelişmeye bağlı olarak ülkemizdeki yük taşımacılığının %90’ını yolcu taşımacılığının ise %95’i kara yolu ile yapılır hale gelmiştir.
Karayolu Ulaşımı
- Ülkelerin gelişmişliğine bağlı olarak karayolu ulaşımının niteliğide farklılık gösterir.
- Ülkemizde en yaygın ulaşım türüdür.
- Karayolu ulaşımı gerek yolcu gerekse yük taşımacılığı açısından ülkemizde birinci sırada yer almaktadır.
- Cumhuriyetin ilk yıllarında kara yolu yapımına önem verilmiştir.
- 1950 yılında Karayolları Genel Müdürlüğünün kurulmasıyla bu tarihten itibaren kara yolu yapımına daha çok önem verilmeye başlanmıştır.
- Karayolu uzunluğu 2006 yılında yaklaşık 62.000 km ye ulaşmıştır.
- Günümüzde hem yol uzunluğu hem de yol kalitesi eski dönemlere göre daha iyi durumdadır.
- Yol yapım masraflarının sürekli artması nedeniyle otoyollar henüz ülke geneline yayılamamıştır.
- Otoyolların yetersizliğine karşın motorlu taşıt sayısı sürekli artmaktadır.
Demiryolu Ulaşımı
- Cumhuriyet dönemi öncesindeki demir yolları yabancı şirketler tarafından farklı amaçlar için yapılmıştır.
- Bu dönemdeki demir yolları ya deniz kıyılarından içerideki bazı bölgelere sokulan yollar durumunda bulunuyor ya da, Avrupa’yı Türkiye üzerinden Irak ve Hicaz arasını birleştirecek şekilde bulunuyordu.
- Cumhuriyet döneminde ise demir yolu yapımı şehirler ve limanlar arası ulaşımı sağlamak, her çeşit ürünlerimizi pazar alanlarına kolaylıkla taşımak gibi nedenlerle gerçekleştirilmiştir.
- Toplam 10.000 km’yi geçmiştir. Fakat bu Avrupa ülkelerine oranla çok az bir uzunluktur.
Havayolu Ulaşımı
- Asya-Avrupa arası taşımacılıkta, Türkiye hava sahası ve hava alanları önemli bir yere sahiptir.
- Türkiye, Asya-Pasifik bölgesi arasında merkez geçiş bölgesidir.
- Türkiye’de ilk hava ulaşımı 1933 yılında küçük pervaneli uçaklarla yapılmıştır.
- 1956’da THY, yük ve yolcu taşıma görevini üstlenmiştir. Bugün THY, dünyanın en büyük hava yolu şirketleri arasına girmeyi başarmıştır.
- Günümüzde artan özel hava yolu şirketleriyle beraber yolcu taşımacılığında hava yollarının oranı giderek anmaktadır.
Türkiye’de Boru Hatları Ulaşımı
- Günümüzde enerji kaynaklarının önemi giderek artmaktadır.
- Türkiye enerji taşımacılığında önemli bir noktadadır.
- Dünyadaki önemli boru hatlarına bakıldığında ülkemiz ve çevresinde yoğunlaştığı görülmektedir.
- Dünya petrol rezervinin %65’inin petrol üretiminde %30’unu Ortadoğu bölgesinin bulundurmasıyla ilgilidir.
- Türkiye’de petrol ve doğal gaz boru hatlarının artması beklenmektedir.
