Temel Büyüklükler ve Türetilmiş Büyüklükler 9.Sınıf Fizik


Kategoriler: 9. sınıf Fizik, Fizik, Fizik Bilimine Giriş 9. Sınıf

Temel ve Türetilmiş Büyüklükler

Başa bir kavrama gereksinim duymadan ifade edilen niceliklere temel büyüklük denir. SI birim sisteminde yedi tane büyüklük, temel büyüklük olarak seçilmiştir. Fizik bilimindeki yedi temel büyüklüğün dışındaki bütün büyüklükler bu temel büyüklüklerden türetilmiştir. Bu büyüklüklere türetilmiş büyüklük denir. Hacim (m3), özkütle (kg/m3), kuvvet (newton), hız (m/s), ivme (m/s2, enerji (J), güç (W), ısı sığası (J/K), öz ısı (J/kg.K) ve hâl değiştirme ısısı (J/kg) türetilmiş büyüklüklere örnek gösterilebilir.

Aşağıdaki tabloda temel büyüklükler ve bu büyüklüklerin SI’daki sembolleri, birimleri, birim sembolleri ve bunları ölçmek için kullanılan ölçme araçları gösterilmiştir.



] }

Fiziksel büyüklüklerin tanımlanmasında nitel ve nicel gözlemlerin de içinde olduğu birçok ölçümler yapılır. Bu nedenle fizik olaylarının açıklanmasında ölçmenin çok önemli bir yeri vardır. Örneğin 60 sayısı size neyi anlatmaktadır? Düşünün. Şimdi bir de 60 sayısının sonuna bazı birimleri ekleyelim ve bize neyi ifade ettiğini bir kez daha düşünelim. Bazı fiziksel büyüklükler tek başına bir anlam ifade edebilir. Ancak bazıları ise diğer fiziksel büyüklüklere dayalı olarak ifade edilebilirler. İşte bu bakış açısına göre fizikte büyüklükler temel büyüklükler ve türetilmiş büyüklükler şeklinde ikiye ayrılır.
Nicel gözlemin sonucu, matematiksel açıdan bir niceliğe sahip ise bu büyüklükler temel büyüklük adını alır. Uzunluk, kütle, zaman, sıcaklık, akım şiddeti, ışık şiddeti ve madde miktarı olmak üzere yedi temel büyüklük vardır.
Nicel gözlemin sonucu, birden fazla temel büyüklük kullanılarak ifade ediliyorsa büyüklük türetilmiş büyüklük adını alır. Türetilmiş büyüklükler birden fazla temel büyüklüğün ya da birimin kullanıldığı büyüklüklerdir. Alan, hacim, kuvvet ve ivme gibi büyüklükler türetilmiş büyüklüklere örnek olarak verilebilir.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar