Bu konu ile bir soruna getirilen çözümlerin hak, sorumluluk ve özgürlükler temelinde olması gerektiğini savunacağım.
Kavramlarımız
Hak
Bir kişinin; isteyebileceği, kullanabileceği toplumca ve kanunlarca tanınan yetkidir( Dilekçe, bilgi edinme, oy kullanma, yaşama hakkı vb.)
Sorumluluk
Kişinin davranışlarını değerlendirerek, sonucunu üstlenmesidir. Evde, okulda, arkadaş çevremizde farklı farklı sorumluluklarımız vardır.
Özgürlük
Kişinin başkalarının haklarını kısıtlamadan ve başkalarına zarar vermeden istediklerini yapabilmesidir. Haberleşme, Seyahat, Din ve Vicdan Özgürlüğü vb.)
Bazı hak ve özgürlükler çekirdek hak olup hiçbir suretle kişinin elinden alınamaz. Örneğin yaşam hakkı, din ve vicdan hürriyeti, düşünce ve kanaat hürriyeti gibi.
İnsanlar toplum halinde yaşar. Toplum halinde yaşamın birtakım kuralları vardır. Bu kurallar anayasa ve kanunlarla belirlenip, toplum içinde kargaşa ve şiddet ortamının doğmasına engel olur. Kanunlarımız ister yazılı isterse de yazısız olsun öncelikle karşılıklı saygı ve sevgi kurallarına göre yaşayalım.
Özgürlük her şeyi yapabilme anlamı taşımaz.
Bazı anayasalar yazılı bazı anayasalar ise yazısıdır. Yazılı anayasa: Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Yazısız Anayasa (geleneksel anayasa): İngiltere Anayasası.
Bazen anayasanın yazılı olduğu yerlerde yazısız anayasa kurallı geçerli olabilir. Örneğin; otobüste yaşlı ve hamilelere yer vermek vb.
Bunun için toplum içinde şiddet ve kargaşa ortamı olmaması için hak ve özgürlüklerimizin neler olduğunu bilmeli ve sorunlarımızı anayasa ve kanunlarda belirtilen şekilde çözmeliyiz.
Özgür toplumda bireyler problemlerini barışçıl ve yasal yollarla çözer.
Bu haklardan “Tüketici Hakları, Bilgi Edinme Hakkı ve Dilekçe Hakkını” aşağıda verilen örnek olay üzerinden öğrenelim.
Sorunlarımı Yasal Yollar Kullanarak Çözüyorum
Merhabalar, Biz Azerbaycan’dan eğitim için Türkiye’ye geldik. Burada kendimizi hiç yabancı hissetmiyoruz. Bayraklarımız her ne kadar farklı olsa da biz iki devlet bir milletiz. Ama bazı sorunlar yaşadık ve nasıl çözülecek bilemiyoruz. Arkadaşımla dün alışveriş yapmaya gitmiştik. Aldığımız ürün bozuk çıktı ve satıcı da geri almak istemiyor. Bunun dışında kaldığımız yurt ile bazı istek ve şikayetlerim olacak. Dilekçe yazma hakkına sahip miyim? Bizlere yardımcı olabilir misiniz? İlginiz ve alakanızdan dolayı şimdiden çok teşekkür ediyoruz.
Tüketici Hakkı İle ilgili Olarak:
“Ülkemizde Tüketici Hakları Korunma Yasası’na göre aldığınız ürün için l ay içinde itiraz etme hakkınız vardır. Ürününüzün fişi ya da faturası olmadan 1 hafta içerisinde gidebilirsiniz. 7 gün geçtikten sonra fiş ya da fatura isterler. Eğer hala satıcı ile sorun yaşarsanız aşağıdaki yerlere başvurabilirsiniz.”
- Tüketici Hakları Derneği
- Tüketici Hakları Merkezi
- Tüketici Hakları Hakem Heyeti
Dilekçe hakkı ile ilgili olarak:
“2003 yılından itibaren ülkemizde yaşayan yabancılara da Dilekçe Hakkı tanınmıştır. Her türlü dilek ve şikayetlerinizi dile getirebilirsiniz. Dilekçe yazdığınız kurum size 30 gün içinde cevap vermek zorundadır. Bunun yanında Büyük Millet Meclisi’ne dahi dilekçe gönderebilirsiniz. Ama sonuç almak için 60 gün bekleyebilirsiniz.”
Bilgi Edinme hakkı ile ilgili olarak:
“Yine 2003 yılından itibaren hem bizler hem de sizler Bilgi Edinme Hakkı’na sahibiz. Kendinizi ilgilendiren bir konuda bilgi edinebilirsiniz. Bilgi için başvurduğunuz kurum size 15 gün içinde cevap vermek durumundadır. Ama istediğiniz bilgi başka yerden geliyorsa 30 gün bekleyebilirsiniz.”
