Kültür Nedir?
Herhangi bir grubun ya da toplumun ortak yaşam tarzı haline gelen maddi ve manevi değerler bütününe kültür denir. İnsanlar belli bir kültür içinde doğmuş, kendi kültürlerini öğrenmiş geliştirmiş ve sonraki nesillere aktarmıştır. Bir kültürü öğrenme, geliştirme ve gelecek nesillere aktarma da başlı
başına bir kültürdür. Örneğin Osmanlılar, Selçuklu kültürünü almışlar, bu kültüre yeni değerler katıp geliştirmişler ve böylece Osmanlı kültürünü oluşturmuştur. Türk Kültürü ise daha geniş kapsamlı olup, ilk çağlardan günümüze kadar tüm Türk topluluklarının maddi ve manevi değerler birikimini kapsar.
Kültürel coğrafya, kültüre ait özellikleri coğrafi yaklaşımlarla inceler. Ülkelerin ve bölgelerin alışkanlık ve gelenekleri, dil, din müzik, giyim, kuşam, mimari, yeme ve içme gibi özellikleri kültürel coğrafyanın kapsam alanındadır.
Kültürün başlıca özellikleri şunlardır:
- Toplumsal olması.
- Öğrenilebilir olması.
- Değiştirilebilir olması.
- Aktarılabilir olması.
- Sürekli olması.
- Bütünleştirici olması.
- İhtiyaçları giderici olması.
- Belli kurallarının olması
- Dinamik olması vb.
Bir kültürün doğduğu yere 0 kültürün kaynak alanı veya kültür ocağı denir. Bir kültürü oluşturan unsurlar bu ocaktan yayılmış, başkaları tarafından da benimsenmiş, başka kültürleri de etkilemiştir.
Kültürü oluşturan maddi ve manevi unsurlar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Kültürel Bölge
Kültürel açıdan kendine özgü işlevsel özelliklere sahip bölgelere kültürel bölge denir. Klan gibi küçük topluluklar ya da bir millet gibi büyük toplulukların arasındaki ekonomik, siyasi, kültürel ve tarihsel bütünlükler kültürel bölge kapsamındadır.
Kültür bölgelerini oluşturan bir çok etmen vardır. Bunların başlıcaları dil, din, ırk ve maddi ögelerdir.
Dil: Dil kültür içi iletişim aracı olup kültürel birlikteliğin sözel ifadesidir. Bir dilin içinde çeşitli lehçeler, lehçelerin içinde de çeşitli ağızlar vardır.
Din: Toplumsal inanç ve değer sistemidir. Din aynı zamanda bir öğretidir. Ahlak, örf, adet gibi kültürel bölgelerin ortak değerlerinin oluşmasında en etkili faktörlerden biri de dinî inançlar olmuştur.
Irk: Kültürel bölge içinde aynı fiziksel özelliklere sahip insan topluluğunu ifade eder. Her ırkın kendine özgü bir fiziksel yapısı vardır.
Maddi ögeler:
Kültürel bölgelerin mimari, tiyatro, müzik, resim, heykelcilik, ağaç ve taş işlemeciliği gibi ortak sanatsal ögeleri ile ata binme ok atma, kılıç kullanma, yemek yapma, tarımsal faaliyetler gibi yaşam tarzlarının tamamına maddi ögeler denir.
Her kültür bölgesinin kendine has maddi ögeleri vardır. Farklı bölgelerin farklı maddi ögeleri birbirini etkiler, hatta kaynaşır.
