Jeolojik Zamanlar

Dünya’nın oluşumundan günümüze kadar yaklaşık 5 milyar yıl geçtiği tahmin edilmektedir. Bu zaman dilimi içinde gerçekleşen olayları kapsayan dönemlere jeolojik zamanlar adı verilmektedir.

NOT: Jeolojik Zamanlar tablosu değerlendirilirken, cümlelerin alttan yukarıya doğru okunması kronolojiye daha uygun bir değerlendirmedir.

İlkel Zaman (Arkeozoik)
– Zamanın sonlarına doğru ilk tek hücreli canlılar ortaya çıktı. (BakteriIer, Algler)
– En eski kıvrımlarla, kıta çekirdekleri oluşmuştur. (Sibirya, Baltık, Kanada)

I. Zaman (Paleozoik)
– Türkiye’de (Zonguldak) ve daha birçok ülkede gür bitki toplulukları kömürleşerek taş kömürü yataklarını oluşturmuştur.
– Kıta çekirdekleri bu kıvrımların eklenmesiyle büyümüştür.
– Dünyanın çeşitli yerlerinde Kaledonya ve Hersinya kıvrımları oluşmuştur. Ural-Altay dağları bu kıvrımlar içerisindedir.

II. Zaman (Mezozoik)
– Alp kıvrımlarına hazırlık dönemidir.
– Yer kabuğu parçalanarak kıtalara, okyanuslara bölünmeye başlamıştır.
– Büyük ölçüde jeosenklinallerde tortulaşma ve birikimler oluşmuştur.

III. Zaman (Neozoik)
– Zamanın sonlarında bugünkü hayvan ve bitki türleri ana çizgileriyle ortaya çıkmıştır.
– Türkiye’deki linyit, petrol, tuz ve borasit yatakları oluşmuştur.
– Şiddetli volkanik olaylar, depremler görülmüştür.
– Epirojenik olaylar sonucunda karalar ve Türkiye bugünkü şekillerini almaya başlamıştır.
– Hint ve Atlas okyanusları ortaya çıkmıştır.
– Türkiye ve Dünyada şiddetli kıvrılmalar meydana gelmiş, bu dönemde Alp-Himalaya dağları oluşmuştur. Türkiye’deki Toros ve Kuzey Anadolu Dağları da bu dönemde oluşmuştur.

IV. Zaman (Antropozoik) (Buzul Çağı)
– İnsan ortaya çıkmıştır.
– Çanakkale ve İstanbul boğazları ile Egeid karası çökerek Ege Denizi oluşmuştur.
– Epirojenik hareketler görülmüştür. Deniz ve karaların seviyelerinde değişmeler meydana geldi.
– Büyük iklim değişmeleri, şiddetli soğuma ve buzullaşmalar oldu.

V. Zaman (Buzul Çağı Sonrası)
– Hayvanlar evcilleştirilip kültür bitkileri yetiştirilmeye başlanmıştır.
– Deniz seviyeleri şimdiki seviyesine inmiştir.
– Buzul çağı sona ermiş, bugünkü iklim koşulları oluşmuştur.