6. Sınıf Fen Bilimleri: Genleşme ve Büzülme (Isı ve Madde Etkileşimi) Testleri (Maarif Modeli Yeni Müfredat)

• 6. Sınıf Genleşme ve Büzülme (Isı ve Madde Etkileşimi) Test 1 Çöz

• 6. Sınıf Genleşme ve Büzülme (Isı ve Madde Etkileşimi) Test 2 Çöz

• 6. Sınıf Genleşme ve Büzülme (Isı ve Madde Etkileşimi) Test 3 Çöz

• 6. Sınıf Genleşme ve Büzülme (Isı ve Madde Etkileşimi) Test 4 Çöz

• 6. Sınıf Genleşme ve Büzülme (Isı ve Madde Etkileşimi) Test 5 Çöz

• 6. Sınıf Genleşme ve Büzülme (Isı ve Madde Etkileşimi) Test 6 Çöz

• 6. Sınıf Genleşme ve Büzülme (Isı ve Madde Etkileşimi) Test 7 Çöz

Genleşme ve Büzülme Nedir?

Çevremizdeki maddeler, ısı etkisiyle boyutlarında değişiklikler gösterebilir. Bu değişikliklere genleşme ve büzülme denir. Bu kavramlar, günlük yaşantımızda birçok yerde karşımıza çıkar ve bilimsel olarak anlaşılması önemlidir.

Genleşme

Maddelerin ısı alarak hacimlerinin veya boylarının artması olayına genleşme denir. Maddeler ısı aldığında, tanecikleri daha hızlı hareket etmeye başlar ve birbirlerinden uzaklaşarak daha fazla yer kaplar.

• Katılarda Genleşme: Isı alan katı maddelerin boyları veya hacimleri artar. Örneğin, sıcakta elektrik tellerinin sarkması, demiryolu raylarının uzaması.
• Sıvılarda Genleşme: Isı alan sıvı maddelerin hacimleri artar. Örneğin, termometredeki cıvanın veya alkolün ısındığında yükselmesi.
• Gazlarda Genleşme: Isı alan gaz maddelerin hacimleri en çok artan haldir. Örneğin, sıcak hava balonunun içindeki havanın genleşerek balonu yükseltmesi.

Büzülme

Maddelerin ısı vererek (soğuyarak) hacimlerinin veya boylarının azalması olayına büzülme denir. Maddeler ısı verdiğinde, tanecikleri yavaşlar ve birbirlerine yaklaşarak daha az yer kaplar.

• Katılarda Büzülme: Soğuyan katı maddelerin boyları veya hacimleri azalır. Örneğin, soğukta elektrik tellerinin gerilmesi, demiryolu raylarının kısalması.
• Sıvılarda Büzülme: Soğuyan sıvı maddelerin hacimleri azalır. Örneğin, termometredeki cıvanın veya alkolün soğuduğunda alçalması.
• Gazlarda Büzülme: Soğuyan gaz maddelerin hacimleri en çok azalan haldir. Örneğin, soğukta şişenin içindeki balonun büzülmesi.

Günlük Hayattan Örnekler

• Demiryolu rayları arasına genleşme payı olarak boşluk bırakılması.
• Beton yollarda veya köprülerde genleşme derzleri kullanılması.
• Sıkışan kavanoz kapaklarının sıcak su altında genleşerek daha kolay açılması.
• Termometrelerin çalışma prensibi genleşme ve büzülmeye dayanır.
• Binaların yapımında kullanılan malzemelerin genleşme ve büzülme özellikleri dikkate alınır.

Önemli Not

Genleşme ve büzülme, maddelerin hal değişimi (erime, donma, buharlaşma gibi) değildir. Bu olaylar sadece maddelerin boyutlarında meydana gelen bir değişikliktir ve maddenin kimyasal yapısını değiştirmez.