DÜNYA NÜFUSUNUN TARİHSEL SÜREÇTEKİ DEĞİŞİMİ
Nüfus artışları tarihin her döneminde aynı hızla olmamıştır. Nüfusta aniden yaşanan büyük artışlara sıçrama dönemi denir. Nüfusta geçmişten günümüze doğru üç büyük sıçrama dönemi yaşanmıştır.
1. Birinci Sıçrama Dönemi
Günümüzden iki milyon yıl önce insanların alet yapımını keşfettiği dönemdir. Alet yapımının keşfiyle, vahşi doğada hayvanlara karşı bir güç elde etmiştir. Bu sayede avlanması insanlar, besinlerini daha kolay elde etmeye başlayınca nüfus artış hızı yükselmiştir.
2. İkinci Sıçrama Dönemi
Dünya nüfusundaki ikinci sıçrama günümüzden 10.000 yıl önce insanların bitkileri kültüre alıp hayvanları evcilleştirerek yerleşik hayata geçmeleridir. Bu şekilde daha kolay gıda elde edip, bunları depolamaya başlamıştır. Böylece kış aylarında yaşanan gıda sorunu da azalmıştır. Gıda güvenliğinin sağlanması ikinci sıçramaya neden olmuştur.
3. Üçüncü Sıçrama Dönemi
Üçüncü sıçrama Sanayi Devrimi’yle gerçekleşmiştir. Sanayi Devrimi Avrupa’da zenginliğin artmasını, beslenme ve sağlık koşullarının iyileşmesini sağlamıştır. Sanayi Devrimi’yle birlikte özellikle Avrupa’da ham madde ve pazar bulma olanaklarının artması diğer alanları da etkilemiş, eğitim, tıp ve teknoloji alanlarındaki gelişmeler ölümlerin azalmasına ve ortalama insan ömrünün artmasına neden olmuştur.
1950-2000 yılları arasında nüfus çok hızlı bir şekilde artmıştır. Ancak 1970’li yıllardan itibaren artış yavaşlamaya başlamıştır. Bugün gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızı düşükken gelişmekte olan ülkelerde bu hız daha yüksektir. Son yıllarda nüfus artış hızının düşmesinde ekonomik kalkınma, şehirleşme oranlarının yükselmesi, nüfus planlaması faaliyetleri ve kadının çalışma hayatına girmesi etkili olmuştur.
Sanayi Devrimi’nden günümüze kadar dünya nüfusu 8,5 kat artarak 800 milyondan 7.6 milyara yükselmiştir. Birleşmiş Milletler’in tahminine göre dünya nüfusu 2050 yılında 8,9 milyara ulaşacaktır. Dünya nüfusundaki bu artışın 50-100 yıl kadar daha süreceği ve 10-15 milyardan sonra artık artmayacağı tahmin edilmektedir.
