Bir düşünceyi kısa ve özlü bir biçimde anlatan, söyleyeni belli olan sözlere özdeyiş adı verilir.
Örnekler
- Sanatsız kalmış bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir. (M. Kemal Atatürk)
–› Bu cümlede sanatın, bir milletin varlığını sürdürmesinde ne kadar önemli olduğu vurgulanmıştır. - Anı yazmak, ölümün elinden bir şey kurtarmaktır. (Andre Gide)
–› Bu cümlede, anı yazmanın olayları ölümsüz kıldığı vurgulanmıştır.
Dikkat: Özdeyişlerin atasözlerinden farkı, söyleyeninin belli olmasıdır.
Örnekler
- Akılsız başın cezasının ayaklar çeker. (Anonim)
- Ayakta ölmek, diz üstü yaşamaktan iyidir. (G.Washington)
Örnek Soru: Aşağıdakilerden hangisi Özdeyiş değildir?
A) Daha iyi olmaya çalışmayan, iyi olarak da kalamaz.
B) Geleceği satın alabilecek tek şey bugündür.
C) Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır.
D) Güçlükler, başarının değerini artıran süslerdir.
Çözüm: “A, B, D” seçeneklerinde verilen cümleler özdeyiştir ancak “C” seçeneğinde bir atasözü vardır. Doğru cevap “C” seçeneğidir.
