Sindirim (hidroliz) yoluyla daha küçük birimlere parçalanmazlar. Büyük yapılı karbonhidratların yapı birimleridir. Yapısında bulunan karbon atomu sayısına göre gruplara ayrılırlar. Bunlar 3 karbonlu triozlar, 5 karbonlu pentozlar ve 6 karbonlu heksozlar dır.
- Triozlar: Bunlar 3 karbonlu şekerlerdir. Hücre solunumu ve fotosentezde ara ürün olarak oluşan gliserik asit, gliseraldehit ve pirüvik asiti triozlara örnek verilebilir.
- Pentozlar: Beş karbonlu olan şekerlere pentoz adı verilir. Bunlardan riboz; RNA nükleotitlerinde ve ATP molekülünde bulunur. Riboz molekülüne göre, bir oksijeni eksik olan deoksiriboz şekeri ise, sadece DNA molekülünü oluşturan nükIeotitlerin yapısında yer alır.
- Heksozlar: Altı karbonlu karbonhidratlara heksoz adı verilir. Bunların en önemlileri; glikoz, fruktoz ve galakîoz isimli şekerlerdir. Bu üçünün, kapalı formülleri (CBHmOG) ve molekül ağırlıkları aynı olup, birbirinin izomeridirler. Ancak, heksoz moleküllerinin atom dizilişlerinde bazı farklılıklar bulunduğu için; tat değerleri, çözünürlük dereceleri ve difüzyon hızları gibi özellikleri farklıdır.
Bal ve üzüm gibi besinlerde bol olarak bulunan glikoz, hücrelerin enerji üretiminde kullandığı en önemli monosakkarittir. Beyin hücrelerinin çalışması, tamamen glikoz ve oksijene bağlıdır. Sağlıklı bir insanın 100 miIilitre kanında 90 – 100 miligram glikoz bulunur. Glikoz miktarının artmasına bağlı olarak şeker hastalığı görülebilir.
