Tarih Öncesi Devirler: Maden Devri Özellikleri 9.Sınıf Tarih

Bu dönemde insanoğlu sırasıyla bakır, tunç ve demir madenlerini işlemiştir. Sıralanışın bu şekilde olmasının temel nedeni; bu madenlerin işlenmesindeki kolaylıktır. Bu durumda bakırın tunçtan, tuncun da demirden daha kolay işlendiği anlaşılmaktadır.

1. BAKIR DEVRİ – Bakır bir kap

• Maden devrinin en uzun dönemi olarak bilinmektedir.
• Bakır, doğada bol bulunmasından ve kolay işlenmesinden dolayı kullanılan ilk madendir.
• Altın ve gümüş madenleri de işlenmekle birlikte bu madenler az olduğu için kıymetli sayılmış ve genelde süs eşyalarının yapımında kullanılmıştır.
• Tarımda bereketi simgeleyen heykeller madenlerden yapılmaya başlanmıştır.
• Dini inanışlar bu dönemde gelişmiştir.
• Bu dönem Kalkolitik Devir (Taş Devri’nden Maden Devri’ne geçiş) olarak da adlandırılır.
• Bu dönemde bakırın yanı sıra insanoğlunun altın ve gümüşü de işlediği tespit edilmiştir. Ancak yapılan araç ve gereçlerin genel olarak bakırdan yapılması bu döneme Bakır Devri adının verilmesine neden olmuştur.
• Türkiye’de bu döneme ait merkezler Çorum’da Alacahöyük, Denizli’de Beycesultan, Çanakkale’de Kumtepe ve Truva, Samsun’da İkiztepe’dir.

2. TUNÇ DEVRİ

1. Bakır ve kalayın karıştırılmasıyla elde edilen alaşıma Tunç (bronz) denir.
2. Tunçtan yapılan araç ve gereçler bakıra göre daha dayanıklı hale gelmiştir.
3. Bu dönemde İlk şehir devletleri, bunların ardından Mezopotamya’da Sümer ve Akad, Anadolu’da Hitit gibi ilk büyük devletler ortaya çıkmıştır.
4. Türkiye’de bu döneme ait en önemli merkezler Ankara Ahlatlıbel, Kayseri’de Kültepe’dir.

3. DEMİR DEVRİ – Demir silahlar

1. Maden devrinin en son dönemidir. Demirin işlenmeye başlanmasıyla birlikte gerek bakır; gerekse tunçtan daha dayanıklı veya daha kullanışlı araç ve gereçler yapılmaya başlanmıştır.
2. Bu aynı zamanda daha etkili silahların yapılması anlamına da gelmektedir.
3. Demirden yapılmış silahlara sahip olan toplumlar, bakır ve tunçtan yapılmış silahlara sahip olan toplumlar karşısında üstünlük sağlamışlardır.
4. Demir Devri’nde site adı verilen şehir devletlerinin sayısı artmış toplumlar arası etkileşimde hızlanmıştır.
5. Türkiye’de bu döneme ait en önemli merkezler Çanakkale’de Truva, Burdur’da Haclar, Yozgat’ta Alişar, Çorum’da Alacahöyük’tür.

Tarih Öncesi Dönemle İlgili Bazı Uyarılar

1. Bu döneme ait yazılı belgelerin bulunmamasından dolayı bu dönemin tam olarak aydınlatılması mümkün olmamıştır.
2. Tarih öncesi dönemler, dünyanın her yerinde aynı zamanda ve sürede yaşanmamıştır. Mesela Orta Asya toplumları Maden Devri’ni yaşarken Avrupa’nın kuzeyinde yaşayan toplumlar Taş Devri’ni yaşıyorlardı. Bu farklılığın nedeni de coğrafi çevre ve iklim şartlarıdır.
3. Başka toplumlarla etkileşim içinde olmayan toplumlar, genel olarak tarih öncesi dönemleri sırasıyla yaşamışlardır (Özgün medeniyet). Bununla birlikte Cilalı taş Devri’ni yaşayan bir toplumun Bakır ve Tunç Devri’ni yaşamadan Demir Devri’ne geçtiği de yapılan araştırmalarla tespit edilmiştir. Böyle bir farklılığın ortaya çıkmasında toplumlar arası etkileşim rol oynamıştır, yani Demir Devri’ni yaşayan bir toplum Taş Devri’ni yaşayan başka bir toplumu etkilemiştir. (Özgün olmayan medeniyet)
4. Bu dönemde toplumlar arası etkileşime neden olan gelişmeler ise göç, ticaret ve savaşlardır.