Ekolojik sürdürülebilirlik, gezegenimizin kaynaklarını koruyarak gelecek nesillerin yaşamını güvence altına almayı hedefler. Ancak, bu hedefe ulaşmayı zorlaştıran ve hatta imkansız kılan pek çok durum bulunmaktadır. Bu kısıtlayıcı faktörlerin başında, doğal kaynaklar üzerinde büyük baskı oluşturan **hızlı nüfus artışı** gelir. Nüfusun artması, gıda, su ve enerji ihtiyacını katlayarak artırır. Bir diğer önemli faktör, habitat kaybına, kirliliğe ve doğal alanların yok olmasına yol açan **plansız kentleşme ve sanayileşmedir**. Ayrıca, iklim değişikliğine neden olan **fosil yakıt bağımlılığı** ve bireylerin doğal kaynakları aşırı kullanmasına yol açan **sürdürülemez tüketim alışkanlıkları** da sürdürülebilirliğin önündeki en büyük engellerdendir. Küresel çapta, ülkeler arasındaki iş birliği eksikliği ve kısa vadeli ekonomik çıkarların çevresel kaygıların önüne geçmesi gibi politik ve ekonomik engeller de bu süreci yavaşlatmaktadır. Bu test, ekolojik sürdürülebilirliği kısıtlayan durumları daha iyi anlamanıza yardımcı olacak.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi, ekolojik sürdürülebilirliği kısıtlayan en temel demografik faktördür?
A) Birey başına düşen gelir artışı
B) Hızlı nüfus artışı
C) İnsanların yaş ortalamasının yükselmesi
D) Kırsal bölgelerden kentlere göç

Doğru Cevap: B
Çözüm: Nüfusun hızla artması, gıda, su ve enerji gibi doğal kaynaklar üzerindeki talebi ve baskıyı artırarak ekolojik dengeyi bozar.

2. Plansız sanayileşme ve kentleşmenin ekolojik sürdürülebilirlik üzerindeki en olumsuz etkisi nedir?
A) Birey başına enerji tüketimini artırması
B) Geri dönüşüm oranlarını yükseltmesi
C) Habitat kaybına ve doğal yaşam alanlarının parçalanmasına yol açması
D) Yerel ekonomiyi canlandırması

Doğru Cevap: C
Çözüm: Plansız kentleşme, orman ve sulak alanların yok edilmesine, bu da doğal yaşam alanlarının küçülmesine ve parçalanmasına neden olur.

3. Fosil yakıtların kullanımına olan bağımlılığın, ekolojik sürdürülebilirliği kısıtlayan en önemli etkisi hangisidir?
A) Enerji maliyetlerini düşürmesi
B) Küresel ısınma ve iklim değişikliğine neden olması
C) Sadece yerel kirliliğe yol açması
D) Yeni iş alanları yaratması

Doğru Cevap: B
Çözüm: Fosil yakıtların yanmasıyla atmosfere salınan sera gazları, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin en büyük nedenidir ve tüm ekosistemleri tehdit eder.

4. Geri dönüşüme katkı sağlamayan, aşırı ambalaj kullanımı ve tek kullanımlık ürünlerin yaygınlaşması, hangi kısıtlayıcı duruma örnektir?
A) Biyoçeşitliliğin azalması
B) Yenilenebilir enerjiye geçiş
C) Sürdürülemez tüketim alışkanlıkları
D) Sürdürülebilir kalkınma

Doğru Cevap: C
Çözüm: Aşırı ve bilinçsiz tüketim, doğal kaynakların hızla tükenmesine ve atık miktarının artmasına neden olarak sürdürülebilirliği engeller.

5. Bir bölgedeki yeraltı su kaynaklarının aşırı ve kontrolsüz kullanımı, ekolojik sürdürülebilirliği nasıl olumsuz etkiler?
A) Yeraltı su seviyesini yükselterek
B) Su kaynaklarının tükenmesine yol açarak
C) Bölgedeki nem oranını artırarak
D) Yeni su kaynaklarının keşfedilmesini teşvik ederek

Doğru Cevap: B
Çözüm: Yeraltı su kaynaklarının aşırı kullanılması, bu kaynakların yenilenme hızından daha hızlı tüketilmesine ve sonuçta kurumalarına neden olur.

6. Aşağıdakilerden hangisi, ekolojik sürdürülebilirlik için bir engel teşkil etmez?
A) Uzun vadeli ekonomik planlar
B) Çevre kanunlarının yetersizliği
C) Biyoçeşitliliğin azalması
D) Geri dönüşüm oranlarının düşük olması

Doğru Cevap: A
Çözüm: Uzun vadeli ekonomik planlar, genellikle sürdürülebilirlik hedeflerini de içerir ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli politikaların oluşturulmasına yardımcı olur.

7. Çevre kirliliğinin artması ve biyoçeşitliliğin azalması, genellikle hangi ekonomik yaklaşımın sonucudur?
A) Yenilenebilir kaynaklara dayalı ekonomi
B) Sürdürülebilir kalkınma
C) Kısa vadeli ekonomik büyüme odaklı yaklaşımlar
D) Döngüsel ekonomi

Doğru Cevap: C
Çözüm: Kısa vadeli ekonomik hedefler, genellikle uzun vadeli çevresel maliyetleri göz ardı eder ve bu da doğal kaynakların aşırı sömürülmesine ve kirliliğe yol açar.

8. Ormanlık alanların yakılarak veya kesilerek tarım arazisine dönüştürülmesi, hangi ekolojik problemi tetikler?
A) Su kaynaklarının artması
B) Karbon döngüsünün yavaşlaması
C) Toprak erozyonu ve biyoçeşitlilik kaybı
D) Oksijen üretiminin artması

Doğru Cevap: C
Çözüm: Ormanların yok edilmesi, ağaçların köklerinin toprağı tutma özelliğinin ortadan kalkmasına neden olarak toprak erozyonunu hızlandırır ve doğal yaşam alanlarını yok eder.

9. Biyolojik birikime yol açan pestisitlerin ve tarım ilaçlarının aşırı kullanımı, ekolojik sürdürülebilirliği nasıl engeller?
A) Biyolojik çeşitliliği artırarak
B) Toprak verimliliğini yükselterek
C) Besin zincirine zarar vererek ve su kaynaklarını kirleterek
D) Üreticilerin sayısını artırarak

Doğru Cevap: C
Çözüm: Pestisitler, besin zinciri boyunca birikerek üst düzey tüketicilere zarar verir ve yeraltı sularını kirleterek ekosistemin sağlığını bozar.

10. Bir ekosistemdeki işgalci (istilacı) türlerin yayılması, ekolojik sürdürülebilirliği nasıl olumsuz etkiler?
A) Yerel türlerle rekabete girerek yerel biyoçeşitliliği azaltması
B) Ekosistemin dengesini güçlendirmesi
C) Yeni besin kaynakları yaratması
D) Çevresel direnci artırması

Doğru Cevap: A
Çözüm: İstilacı türler, doğal ortamlarında avcısı olmadığı için hızla yayılır ve yerel türlerle rekabet ederek onların popülasyonlarının azalmasına veya yok olmasına neden olur.

11. Geri dönüşüm oranlarının düşük olması, ekolojik sürdürülebilirliği hangi yönde kısıtlar?
A) Hammadde ihtiyacını azaltarak
B) Enerji tüketimini düşürerek
C) Doğal kaynakların daha hızlı tüketilmesine neden olarak
D) Yeni ürün üretimini yavaşlatarak

Doğru Cevap: C
Çözüm: Geri dönüşüm yapılmadığında, yeni ürünler için daha fazla doğal kaynak çıkarılması gerekir ve bu da kaynakların daha hızlı tükenmesine yol açar.

12. Aşağıdakilerden hangisi, ekolojik sürdürülebilirliğe yönelik uluslararası iş birliğini zorlaştıran bir faktördür?
A) Ortak çevresel hedeflerin belirlenmesi
B) Çevre sorunlarının küresel ölçekte olması
C) Ülkelerin farklı ekonomik çıkarlara sahip olması
D) Bilimsel verilerin paylaşılması

Doğru Cevap: C
Çözüm: Çevre sorunları küreseldir ancak ülkelerin ekonomik çıkarları, çevresel düzenlemeleri uygulamalarını engelleyebilir ve bu da iş birliğini zorlaştırır.

13. Ekolojik sürdürülebilirliğin önündeki en büyük engellerden biri olan “tek kullanımlık ürün kültürü”, aşağıdakilerden hangisine neden olur?
A) Atık miktarının azalmasına
B) Doğal kaynakların verimli kullanılmasına
C) Tüketim döngüsünün yavaşlamasına
D) Kirliliğin ve atık dağlarının artmasına

Doğru Cevap: D
Çözüm: Tek kullanımlık ürünler, hızlıca çöpe atıldıkları için atık miktarını ve çevre kirliliğini artırır.

14. Aşağıdaki faktörlerden hangisi, yenilenebilir enerjiye geçiş sürecini yavaşlatarak sürdürülebilirliği engeller?
A) Fosil yakıt endüstrisinin siyasi gücü
B) Güneş ve rüzgar enerjisinin ucuzlaması
C) Çevre bilincinin artması
D) Hükümetlerin yeşil politikaları desteklemesi

Doğru Cevap: A
Çözüm: Fosil yakıt endüstrisi, ekonomik ve siyasi gücünü kullanarak yenilenebilir enerjiye geçişi engelleyebilir.

15. Hangi durum, ekosistemlerin kendi kendini onarma yeteneğini azaltarak sürdürülebilirliği olumsuz etkiler?
A) Biyoçeşitliliğin artması
B) Doğal alanların korunması
C) Çevre kirliliğinin artması
D) Ekolojik farkındalığın artması

Doğru Cevap: C
Çözüm: Artan çevre kirliliği (hava, su, toprak kirliliği), ekosistemlerin doğal süreçlerini ve kendini temizleme, onarma yeteneklerini bozar.