DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE SONUÇLARI
Dünya kutuplardan basık Ekvator’dan şişkin olan geoit bir şekle sahiptir.
Dünya’nın Geoit Şeklinin Sonuçları
- Dünya üzerinde çizilebilecek en büyük çember Ekvator olmuştur.
- Ekvator çevresi kutuplar çevresinden yaklaşık 67 km daha uzundur.
- Ekvator yarıçapı kutuplar yarıçapından yaklaşık 21 km daha uzundur.
- Yer çekimi kutuplarda fazla Ekvator’da azdır.
Dünya’nın Küresel Olmasının Sonuçları
- Gece ile gündüzü ayıran aydınlanma çemberi Dünya’yı daima iki eşit parçaya böler.
- Paralel dairelerinin uzunlukları Ekvator’dan kutuplara doğru küçülür.
- Ardışık iki meridyen arası mesafe Ekvator’dan kutuplara doğru kısalır.
- Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüşünden kaynaklanan çizgisel hız Ekvator’dan kutuplara doğru azalır.
- Güneş’ten gelen ışınların yere değme açısı Ekvator’dan kutuplara doğru daralır.
Bu durumun sonucunda Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe,
- Sıcaklık değerleri azalır.
- Denizlerin birim yüzeyden gerçekleşen buharlaşma miktarı azalır.
- Kalıcı kar alt sınırı, tarım, yerleşme ve orman üst sınırı azalır.
- Ekvator termik alçak, kutuplar termik yüksek basınç alanıdır.
- İklim özellikleri değişir.
- Bitki örtüsü değişir.
- Aynı boydaki cisimlerin gölge boyları uzar.
Bir noktadan hep aynı yönde hareket edilirse yine aynı noktaya ulaşılmış olur.
Yükseklere çıkıldıkça görüş alanı genişler.
Ekvator’dan kuzeye doğru gidildikçe Kutup Yıldızı’nın görülme açısı büyür.
Not: Dünya’nın şeklinin küresel olmasına bağlı olarak aydınlanma çemberi Dünya’yı her durumda iki eşit parçaya böler. Bu durum Dünya’nın bir yarısı karanlıkken diğer tam yarısının aydınlık olmasını sağlar.
