Bir ülkenin **gelişmişlik düzeyi**, ekonomisinin hangi sektörlere dayandığıyla doğrudan ilişkilidir. Ekonomik faaliyetler, genel olarak **birincil, ikincil ve üçüncül** olmak üzere üç ana sektöre ayrılır. **Birincil sektör** (tarım, hayvancılık, ormancılık), doğal kaynakların doğrudan kullanılmasına dayanır ve genellikle az gelişmiş ülkelerin ekonomisinde büyük bir paya sahiptir. **İkincil sektör** (sanayi, imalat, inşaat), ham maddelerin işlenerek yeni ürünlere dönüştürüldüğü alandır ve sanayileşme sürecindeki ülkelerde gelişir. **Üçüncül sektör** (hizmetler: eğitim, sağlık, turizm, finans, ticaret), mal üretimi yerine hizmet sunumuna odaklanır. Sanayileşmenin tamamlandığı ve refah seviyesinin yüksek olduğu gelişmiş ülkelerde, çalışan nüfusun büyük bir kısmı üçüncül sektörde istihdam edilir. Bu üç sektörün bir ülkenin gayri safi yurt içi hasılası (GSYİH) içindeki payı, o ülkenin ekonomik yapısını ve sosyo-ekonomik özelliklerini açıkça gösterir. Bu test, ekonomik sektörlerin özelliklerini ve bir ülkenin gelişmişlik seviyesini nasıl yansıttığını pekiştirmenize yardımcı olacaktır.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

---

Soru 1:

Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi, gelişmiş ülkelerde çalışan nüfusun en büyük payını oluşturur?

A) Tarım ve hayvancılık
B) Sanayi ve imalat
C) İnşaat ve madencilik
D) Hizmetler (eğitim, sağlık, turizm)
E) Balıkçılık ve ormancılık

Çözüm:
Gelişmiş ülkelerde ekonomi, sanayi ve hizmet sektörlerine dayanır. Ancak, çalışan nüfusun en büyük payı genellikle **hizmetler** sektöründedir.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 2:

Bir ülkenin ekonomisinde birincil sektörün payının yüksek olması, o ülkenin hangi özelliğine işaret eder?

A) Teknolojisinin gelişmiş olduğunu.
B) Sanayi devrimini tamamladığını.
C) Az gelişmiş veya gelişmekte olan bir ülke olduğunu.
D) Yaşlı nüfus oranının fazla olduğunu.
E) Yüksek gelir düzeyine sahip olduğunu.

Çözüm:
Birincil sektör, ilkel yöntemlerle yapılan ekonomik faaliyetleri kapsar. Bu sektörün ekonomideki payının yüksek olması, o ülkenin sanayileşmediğini ve **az gelişmiş** olduğunu gösterir.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 3:

Aşağıdaki ülkelerden hangisinde, çalışan nüfusun tarım sektöründeki oranı en düşüktür?

A) Etiyopya
B) Bangladeş
C) Almanya
D) Hindistan
E) Pakistan

Çözüm:
Gelişmiş ülkelerde, tarımda modern yöntemler kullanıldığı için bu sektörde çalışan insan sayısı oldukça azdır. Verilen seçenekler arasında en gelişmiş ülke olan **Almanya**, tarımda en düşük çalışan oranına sahiptir.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 4:

Bir ülkede okur-yazarlık oranının yüksek olması, ortalama yaşam süresinin uzun olması ve şehirleşme oranının fazla olması, o ülkenin hangi ekonomik sektörünün geliştiğini gösterir?

A) Birincil sektör
B) İkincil sektör
C) Üçüncül sektör
D) Tarım sektörü
E) Hayvancılık sektörü

Çözüm:
Eğitim, sağlık ve sosyo-kültürel olanaklar, **üçüncül (hizmet) sektörün** gelişimine bağlı olarak artar ve bu durum gelişmişlik göstergeleridir.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi, ikincil ekonomik faaliyetler grubunda yer alan bir meslek **değildir**?

A) Otomobil fabrikası işçisi
B) Gıda mühendisi
C) İnşaat mühendisi
D) Maden işçisi
E) Tekstil işçisi

Çözüm:
İkincil sektör, ham maddenin işlenmesini kapsar. Otomobil, gıda ve tekstil işçileri ile inşaat mühendisleri ikincil sektörde çalışır. **Maden işçisi**, ham maddeyi doğrudan doğadan çıkardığı için birincil sektörde yer alır.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 6:

Bir ülkenin, Gayri Safi Milli Hasılası’nın büyük bir kısmını “sanayi ve teknoloji” sektörlerinden elde etmesi, o ülkenin hangi aşamada olduğunu gösterir?

A) Gelişmişlik sürecini tamamlamıştır.
B) Sanayileşme sürecine girmiştir.
C) Tarım devrimini tamamlamıştır.
D) Geri kalmış bir ülkedir.
E) Nüfusu hızla artmaktadır.

Çözüm:
Bir ülkenin ekonomisinde sanayi ve teknoloji sektörlerinin payının artması, o ülkenin **sanayileşme sürecine girdiğinin** ve gelişmeye başladığının bir göstergesidir.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

Soru 7:

Aşağıdaki ekonomik sektörlerden hangisi, bir ülkedeki kişi başına düşen millî gelirle doğru orantılı bir şekilde artış gösterir?

A) Birincil sektör
B) Tarım
C) Hizmetler
D) Hayvancılık
E) Madencilik

Çözüm:
Bir ülkedeki kişi başına düşen millî gelir arttıkça, o ülkenin ekonomisi daha çok hizmet sektörüne yönelir. Bu nedenle **hizmetler** sektörü ile gelir düzeyi arasında doğru bir orantı vardır.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 8:

Bir ülkenin ekonomisinde, tarımsal üretimin tamamen makineleşmesi, aşağıdaki sonuçlardan hangisine yol açar?

A) Tarımsal üretim miktarının azalmasına.
B) Tarım sektöründe çalışan insan sayısının artmasına.
C) Kırsal alanlardan kentlere göçün azalmasına.
D) Tarımda modernleşmenin artmasına.
E) Nüfus artış hızının yükselmesine.

Çözüm:
Tarımda makineleşme, daha az insan gücüyle daha fazla üretim yapılması anlamına gelir. Bu durum, kırsal alandaki fazla iş gücünün serbest kalmasına ve kentlere göç etmesine neden olur. Bu nedenle D şıkkı doğru, C şıkkı ise yanlıştır.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 9:

Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi, birincil ve ikincil sektörlere göre daha az doğal kaynak tüketimi ve daha az çevre kirliliğine neden olur?

A) Ağır sanayi üretimi
B) Tekstil fabrikaları
C) Turizm hizmetleri
D) Maden çıkarma
E) Baraj inşaatı

Çözüm:
Turizm hizmetleri, mal üretimi yerine hizmet sunumuna dayalıdır. Bu nedenle ağır sanayi, madencilik veya inşaat gibi faaliyetlere göre daha az doğal kaynak tüketir ve daha az çevre kirliliğine yol açar.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 10:

Türkiye’de sanayinin en çok geliştiği bölgelerde (örneğin Marmara) nüfus yoğunluğunun da fazla olması, aşağıdaki hangi kavramla açıklanabilir?

A) Sadece iklim koşulları
B) Sanayileşme ve kentleşme
C) Verimli tarım alanları
D) Nüfus artış hızı
E) Doğum oranları

Çözüm:
Sanayi, iş imkanları yarattığı için nüfusu kendine çeker ve bu durum, şehirlerin hızla büyümesine ve nüfus yoğunluğunun artmasına neden olur. Bu süreç, **sanayileşme ve kentleşme** olarak adlandırılır.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi, bir ülkenin ekonomik olarak gelişmiş olduğunu gösteren demografik bir özellik **değildir**?

A) Nüfus artış hızının düşük olması.
B) Ortalama yaşam süresinin uzun olması.
C) Yaşlı nüfus oranının fazla olması.
D) Şehirli nüfus oranının yüksek olması.
E) Doğurganlık oranının yüksek olması.

Çözüm:
Gelişmiş ülkelerde, doğurganlık oranları düşük, dolayısıyla nüfus artış hızı da düşüktür. **Doğurganlık oranının yüksek olması** ise az gelişmiş ülkelerin bir özelliğidir.
Doğru cevap E şıkkıdır.

---

Soru 12:

Bir ülkenin, tarımsal üretimde elde ettiği gelirin azalmasına rağmen, ülke ekonomisinin büyümeye devam etmesi hangi sektördeki gelişmeye bağlıdır?

A) Balıkçılık
B) Madencilik
C) Ormancılık
D) Sanayi ve hizmet
E) Hayvancılık

Çözüm:
Tarım gelirlerinin azalmasına rağmen ekonominin büyümesi, tarım dışındaki sektörlerin (sanayi ve hizmet) geliştiğini ve ekonominin ana itici gücü haline geldiğini gösterir.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 13:

Ekonomik faaliyetler, bir bölgenin coğrafi yapısına bağlı olarak farklılık gösterir. Buna göre, dağlık ve engebeli arazilerde aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi daha az gelişir?

A) Hayvancılık
B) Kış turizmi
C) Sanayi ve ulaşım
D) Ormancılık
E) Madencilik

Çözüm:
Dağlık ve engebeli araziler, sanayi tesislerinin kurulması ve ulaşım ağlarının (yol, demiryolu) inşa edilmesi için uygun değildir. Bu nedenle **sanayi ve ulaşım** faaliyetleri bu bölgelerde sınırlı kalır.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 14:

Bir ülkenin ekonomik olarak geliştiğinin en somut kanıtı, aşağıdaki grafiklerden hangisiyle ifade edilebilir?

A) Ülke nüfusunun hızla arttığını gösteren bir grafik.
B) Doğum oranlarının yükseldiğini gösteren bir grafik.
C) Çalışan nüfusun sektörel dağılımında hizmet sektörünün payının arttığını gösteren bir grafik.
D) Kırsal nüfus oranının artışını gösteren bir grafik.
E) Kişi başına düşen gelirin azaldığını gösteren bir grafik.

Çözüm:
Bir ülkenin gelişmesiyle birlikte çalışan nüfusun büyük bir kısmı tarım ve sanayiden hizmet sektörüne kayar. Bu nedenle **hizmet sektörünün payının artması**, gelişmişliğin en somut kanıtlarından biridir.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 15:

Aşağıdaki ekonomik sektörlerden hangisi, teknolojik gelişmelerden en çok etkilenir ve sürekli değişim gösterir?

A) Birincil sektör (tarım)
B) İkincil sektör (sanayi)
C) Üçüncül sektör (hizmet)
D) Dördüncül sektör (bilgi işlem)
E) Beşincil sektör (üst yönetim)

Çözüm:
Bilgi işleme, yazılım ve araştırma-geliştirme gibi faaliyetleri kapsayan **dördüncül sektör**, doğrudan teknolojiye dayandığı için teknolojik gelişmelerden en çok etkilenen ve en hızlı değişen sektördür.
Doğru cevap D şıkkıdır.