Kategoriler: 11. Sınıf Coğrafya, Coğrafya

A. ÇEVRE SORUNLARI VE TÜRLERİ


B. MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARINA AİT KULLANIMIN ÇEVRESEL ETKİLERİ


C. DOĞAL KAYNAK KULLANIMININ ÇEVRESEL ETKİLERİ


D. ARAZİ KULLANIMININ ÇEVRESEL ETKİLERİ


E. KÜRESEL ÇEVRE SORUNLARI


F. DOĞAL KAYNAKLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİR KULLANIMI


Soru 1: Flora ve faunanın tahribatının doğal çevrede oluşturduğu olumsuzluklar arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?
A) Su kaynaklarının azalması
B) Oksijen oranının azalması
C) Katı atık sorunlarının doğması
D) Biyolojik çeşitliliğin azalması
E) Ekosistemin zarar görmesi

Soru 2: Maden çıkarımının ve kullanımının neden oldığu olumsuzluklar arasında aşağıdakilerden hangisi sayılamaz?
A) Bazı bitki ve hayvan türlerinin yok olması
B) Su yataklarının yer değiştirmesi
C) Hava kirliliğinin artması
D) İş gücü ihtiyacının artması
E) Toprağın verimli üst kısımının yok olması

Soru 3: Taşların tarihsel süreç içerisinde kullanımı ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Volkan tüfü gibi kolay aşınabilen kayaçlar oyularak mesken yapılmıştır.
B) Elmas, yakut, zümrüt gibi kayaçlar ticaret malı olarak kullanılmıştır.
C) Çakmak taşı ve volkan camı av aletleri yapımında kullanılmıştır.
D) Taş kömürü ve linyit gibi kayaçlardan enerji elde edilmiştir.
E) Mermer, granit gibi yumuşak kayaçlar mutfak eşyası olarak kullanılmıştır.

Soru 4: Doğal kaynakların verimli olarak kullanılmasında doğal ortam şartlarının dikkate alınması önemlidir. Doğal ortam şartlarına dikkat edilmesi doğal kaynağın sürdürülebilir kullanımını sağlayacak ve doğal çevreye olan olumsuz etkisini azaltacaktır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğal kaynak kullanımında dikkat edilmesi gereken durumlardan biri değildir?
A) Kullanılmayan atık maddelerin özel depolarda korunmaya alınması
B) Kullanılan enerji kaynaklarının atmosfere en az zarar veren yakıtlar olması
C) Doğal kaynakların aşırı ve bilinçsiz olarak kullanılmaması
D) Mevcut kaynaklar kullanılmadan başka ülkelerden ithalat yoluna gidilmesi
E) Doğal kaynakların bilimsel metodlar kullanılarak en az kayıpla değerlendirilmesi

Soru 5: Yer şekillerinin düz ve düze yakın olduğu ülkelerde rüzgârlardan yararlanma olanağı fazladır. Bu ülkelerde rüzgâr gücünden yel değirmenleri çalıştırmak amacıyla yararlanılmıştır.
Yukarıda anlatılan özellikler dikkate alındığında aşağıdaki ülkelerden hangisinde rüzgârlardan yararlanma imkanının daha az olduğu söylenebilir?
A) Hollanda    B) Almanya
C) Belçika    D) İsviçre
E) İspanya

Soru 6: Taş ocakları, maden ocakları, tuz yatakları gibi alanlar bilinçsiz kullanım sonucu doğal çevrenin bozulmasına neden olan alanlar durumundadır.
Bu bölgelerde aşağıdakilerden hangisinin yapılması durumunda doğal çevreye olan zararın en az olması beklenir?
A) Bilimsel ve verimli üretim teknikleri kullanmak
B) Bölgede yaşayan insanları başka bölgelere göçe zorlamak
C) Kirlenen toprakları deniz kıyılarına boşaltmak
D) Bölgedeki tarım alanlarını yerleşmeye açmak
E) Kapanan bir ocağı hayvanlara barınak yapmak



] }

Termik Santrallerin Çevresinde Neler Oluyor?

  • Termik santrallerde buhar elde etme, soğutma ve temizleme gibi amaçlarla su kullanılır ve bu işlemler sonucunda oluşan atık sular toprağa, yer altı sularına, denizlere ve akarsulara geri verilir. Dolayısıyla başta demir ve sülfat bileşikleri olmak üzere bol miktarda ağır metallerle kirletilen bu sular bırakıldığı çevredeki birçok canlının yok olmasına sebep olur. Örneğin Yatağan Termik Santrali Dipsiz Çayı'ndan su almakta, santralde kullanırken kimyasal maddeler katmak zorunda kaldığı kirli suyu tekrar akarsuya vermektedir.
  • Termik santral reaktörlerinde toz halindeki linyit kömürünün yanması sonucu ortaya çıkan uçucu küller, çevreye dağılmakta yeryüzüne çökmektedir. İçindeki zehirli gazlarda asit yağmurlarına neden olmaktadır. Bu durumun çevre ve insan sağlığı üzerinde büyük boyutlarda olumsuz etkileri vardır. Örneğin, termik santrallerin yaydığı cıva, sinir sistemini, gelişmeyi, öğrenme yeteneğini olumsuz yönde etkiler.
  • Termik santrallerden çıkan baca gazlarının ormanlara, tarım alanlarına verdiği zararlar büyük boyutlardadır. Örneğin Yatağan Termik Santrali çevredeki tarım alanlarına büyük zar vermiştir. Yine Gökova Termik Santralinden yayılan baca gazları çevredeki ormanların kurumasına, çevredeki koylarda yaygın olarak üretilen zeytin, incir, badem, üzüm, sebze ve tütün gibi ürünlerin üretim miktarı ve kalitesinin azalmasına neden olmuştur.

Petrol ve Çevre

Günümüzün en aranılan ham madde ve enerji kaynaklarından olan petrolün; motorlu taşıtlarda, ısınmada, elektrik üretiminde, ilaç, plastik ve kozmetik ürünlerin yapımı gibi çok kapsamlı bir kullanım alanı vardır. Fakat petrol üretim, taşıma ve kullanma aşamalarında hava, su ve toprak kirliliği gibi çevre sorunlarına neden olmaktadır.

  • Petrol araştırması ve sondaj çalışmaları karaların ve okyanusların doğal dengesini bozmakta, depolama tanklarında ve boru hatlarındaki sızıntılar toprağı kirletmekte ve canlı yaşamını tehdit etmektedir.
  • Tankerle taşınan petrolün de kaza, dikkatsizlik, ihmalkarlık gibi nedenlerle denizlere sızması da deniz ve okyanusları kirletmekte ve ekolojik dengenin bozulmasına neden olmaktadır.
  • Petrolle çalışan araçlardan çevreye yayılan egzoz gazı hava kirliliğini artırmakta ve küresel ısınmaya sebep olmaktadır.
    Tanker Kazaları
    Kaza yapan petrol tankerleri denizlerde kirlenmeye yol açmaktadır. Petrol tankerlerinin yol açtığı kazalar aynı zamanda denizlerdeki ekosistemlerin işleyişine zarar vermektedir. Bu zararlar kendini temizleme olanağı kısıtlı koy, körfez ve iç denizlerde daha çok hissedilmektedir. Bazı tanker kazaları dünya kamuoyunu aylarca meşgul etmiştir. Örneğin; 1978 yılında Liberya bandralı Amaco Cadiz isimli petrol tankeri Fransa'nın Bretagne bölgesinde karaya oturarak Atlas Okyanusu'nun doğu kıyılarını etkileyen kirliliğe sebep olmuştur. Kirlilik okyanus ekosistemine çok zarar vermiştir. Diğer bir kazada Exyon Valdez isimli tankerin 1989'da Alaska Körfezi'nde aysberglerden kurtulmak için manevra yaparken kayalıklara çarpmasıyla oluşmuş. Denize 306 bin varil ham petrol akmıştır. Bir yıl içinde milyonlarca kuş, katil balinalar ve balıklar başta olmak üzere binlerce çeşit deniz canlısı ölmüştür.

Nükleer Santrallerin Sebep Olduğu Çevresel Sorunlar

Nükleer santrallerde uranyum, toryum gibi radyoaktif elementlerden elektrik enerjisi sağlanır. Nükleer santrallerde enerji elde edilirken havaya zararlı gaz ve kül bırakılmaz. Fakat reaktörden çıkan kullanılmış yakıt yüksek radyoaktiviteye sahip birçok madde içerir. Bu nükleer atıkların çevreye ve insana zarar vermeden depolanması gerekir. Atıklar yüksek sıcaklıktaki cam eriğiyle karıştırılıp soğuduktan sonra yer altına gömülmelidir. Santrallerde akarsu, göl veya denizlerden alınan suyla soğutma yapılır. Soğutmada kullanılan su dışarı verildiğinde yüksek oranda ısınmakta ve o yöredeki canlıların ölmesine neden olmaktadır. Atık suyun soğutulması çevreye verilen zararı azaltacağından mutlaka soğutularak dışarı verilmelidir.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar