NÜKLEER FİSYON VE FÜZYON
Atom çekirdeğinin bölündüğü nükleer reaksiyonlara nükleer fisyon, iki ya da daha fazla çekirdeğin birleşerek kaynaştığı nükleer reaksiyonlara da nükleer füzyon denir.
Nükleer Fisyon (Çekirdek Bölünmesi)
Nükleer fisyon reaksiyonlarında ağır bir çekirdek nötron bombardımanına uğrayarak uyarılır ve kararsız hale getirilir. Böylece çekirdeğin parçalanması sağlanır.
Fisyon reaksiyonu sonucunda daha hafif iki çekirdek oluşur. Ayrıca nötron ve büyük miktarda enerji açığa çıkar.
Fisyon reaksiyonunun, açığa çıkan ürünler itibariyle birçok çeşidi vardır.
Fisyon reaksiyonunda açığa çıkan nötronlar, ortamdaki diğer çekirdekleri de kararsız hale getirerek onların da bölünmesine sebep olur. Bu şekilde birbirini takip eden tepkimelere zincirleme reaksiyon denir.
Elektrik elde etmek için kurulan nükleer santrallerde fisyon reaksiyonları gerçekleştirilir.
Fisyon reaksiyonu kontrollü bir şekilde gerçekleştirilmezse büyük bir patlama ile çok büyük enerji açığa çıkar. Atom bombası bu şekilde kontrolsüz bir fisyon reaksiyonudur.
Nükleer Füzyon (Çekirdek Kaynaşması)
Nükleer füzyon reaksiyonlarında hafif iki çekirdek, daha ağır ve kararlı bir çekirdek oluşturmak için birleşir.
Füzyon kaynaşması sırasında çok büyük miktarda enerji açığa çıkar
Farklı füzyon tepkimeleri gerçekleşebilir. Örneğin Döteryum ve Tirityumun füzyon tepkimesi aşağıdaki gibidir.
Güneş ve yıldızlarda gerçekleşen nükleer tepkimelerin bir kısmı füzyon reaksiyonudur.
Füzyon reaksiyonları çok yüksek sıcaklıklarda gerçekleşir. Bu nedenle termonükleer reaksiyon olarak da adlandırılır.
Füzyon reaksiyonlarında fisyona göre daha büyük miktarda enerji açığa çıkar. Yakıt olarak fisyonda radyoaktif madde, füzyonda ise su kullanılır. Ürün olarak fisyonda radyoaktif madde açığa çıkarken, füzyonda radyoaktif olmayan helyum açığa çıkar.
Tüm bu avantajlarına rağmen füzyon reaksiyonlarını kontrol altında tutmak çok zordur. Ayrıca füzyon reaksiyonunun gerçekleşebilmesi için çok yüksek sıcaklıklara ihtiyaç vardır. Laboratuvar şartlarında bunu sağlamak oldukça zor ve maliyetlidir. Bu nedenle nükleer santrallerde füzyon kullanılmaz.
