Katı Maddelerin Hacimlerinin ölçülmesi
Maddenin şekli almış haline cisim denir Örneğin, demir bir madde, demirden yapılmış küre bir cisimdir. Yine bakır bir madde, bakırdan yapılmış küp bir cisimdir.
Geometrik Biçimli cisimlerin Hacimleri
Küp, dikdörtgenler prizması, silindir ve küre gibi düzgün katıların hacimleri boyutları bilindiğinde hesaplanabilir. Silindir gibi düzgün geometrik şekilli bir cismin hacmi, taban alanı ile yüksekliği çarpılarak bulunur.
Düzgün Geometrik cisimlerin Hacimleri Çözümlü Örnekler
Düzgün Olmayan Cisimlerin Hacimleri
Düzgün geometrik bir şekle sahip olmayan ve sıvıda çözünmeyen katı maddelerin hacimleri dereceli silindirde, katı ve sıvı maddelerin yer değiştirme özelliğinden yararlanılarak ölçülür. Dereceli silindirler sıvıların, içine konuldukları kabın şeklini alabilme özelliğinden yararlanılarak tasarlanmıştır ve sıvıların hacmini ölçmek için kullanılır. Cisimlerin hacmi, genel olarak
Vcisim = Vtoplam – Vsıvı ile bulunur.
K cisminin hacmi, taşma düzeyine kadar sıvı ile dolu kaba K atılarak da bulunur. Bu durumda K nın hacmi, taşan sıvının hacmi kadar olur.
Düzgün Olmayan Cisimlerin Hacimleri Çözümlü Örnekler
Kumun Hacmi
Kum gibi tanecikleri arasında boşluklar (hava) bulunan cisimlerin hacimleri ölçülürken de sıvılar kullanılır. Örneğin şekildeki dereceli silindirde 40 cm3 kum vardır. Ancak kumun gerçek hacmi 40 cm3 değildir. Çünkü kum taneciklerinin arasındaki boşlukların da bir hacmi vardır. Bu kumun bulunduğu kaba 20 cm3 su konulduğunda kum-su karışımının hacmi 50 cm3 olursa, 10 cm3 su kumun boşluklarını doldurmuş olur. Böylece kumun gerçek hacmi 30 cm3 bulunur.
Kumun Hacmi Çözümlü Örnekler
