İlk Çağ’da Siyasi Gücün Kaynağı
I. Dine Dayalı Krallık – Teokratik Monarşi
- Hititlerde kralların, gücünü tanrıdan aldığına inanılmış, Kralların buyrukları “Tanrı buyruğu” gibi görülmüştür. Ancak krallar kendilerini Tanrı gibi görmemiştir.
- Urartular’da da Hititler’deki gibidir. Krallar Tanrı değil ancak yaptıkları işleri tanrı “Haldi” adına yapmışlardır.
- Elamlar, krallarını ve prenslerini hem yönetici hem de din adamı kabul etmişlerdir.
- Pers İmparatorluğu’nda hükümdar, gücünün kaynağını tanrılardan almıştır(Teokratik yönetim).
II. Aristokratik Yönetim
- Dorların Yunanistan’ı işgali sonrası İzmir ve çevresine yerleşen Akalar, Anadolu’nun köklü kültür ve Ön Asya’dan gelen ticaret yollarının bitiş noktasın da kurulmalarının da etkisiyle yüksek bir medeniyet kurmuşlardır.
- Yunan tanrılarına inanan İyonlarda din adamları krallar üzerinde etkin olsa da soyluların (aristokrat sınıf) yönelim üzerindeki etkisi daha büyüktür.
- Soyluların oy kullanma hakları da olduğu için “Aristokratik yapı” görülmüştür.
- Girit’te halk, soylular ve krallar tarafından yönetilmiştir. Yöneticileri sanat, ticaret, din gibi her alanda söz sahibi olmuşlardır.
- Yöneticilerin din adına söz sahibi olması Girit’te “teokratik” yönetim anlayışının olduğunu gösterir.
III. Rahip – Kral Yönetimleri
- Sümerlerde yönetici olan “Ensi” yani Rahip-krallar; en yüksek rahip, yargıç ve komutan olarak kabul görmüştür.
- Sümerlerde, saygı duydukları tanrılar adına her kentte “Ziggurat” denilen tapınaklar inşa edilmiş, tapınakları yöneten rahip sınıfı yöneticiler üzerinde etkili olmuştur.
- Asur ve Babillerde ise kral, büyük tanrıların yeryüzündeki temsilcisi olup tanrı adına ülkeyi yöneten rahip-krallar olarak ön plana çıkmıştır.
- Babil Kralı Hammurabi, yaptığı kanunların da etkisiyle “Adaletin Kralı” olarak farklılık göstermiştir.
IV. Tanrı-Kral
Kendine özgü bir medeniyet olan Mısır’da krallar, ilk dönemlerde tanrının yer yüzündeki temsilcisi sayılmıştır.
MÖ 3000’Ierde Mısırda tahta çıkan Kral Menes, “nom” adı verilen şehir devletlerini ortadan kaldırarak Mısır’a tamamen hakim olmuş ve kendisine “Tanrı” unvanını vererek Mısır’da “Tanrı Kral” dönemini başlatmıştır.
