Oluşumlarına Göre Türkiye’nin Gölleri
Tektonik Gölleri:
Tuz, Beyşehir, Eğirdir, Manyas, Ulubat, İznik, Sapanca, Hazar, Acıgöl ve Burdur gölleri tektonik çukurluklarda biriken sulardır.
Karstik Gölleri:
Salda, Suğla, Söğüt ve Yarışlı gölleri karstik erime çukurluklarında biriken sulardır.
Buzul (Sirk) Gölleri:
2500 metrenin üzerindeki dağlarda yer alır. Türkiye’de yüksekliği fazla olan Kuzey Anadolu dağlarında (Kaçkar, Kalkaç, Mescit, Allahuekber, Kop gibi) ve Güneydoğu Toros dağlarında (Cilo, Mercan gibi), Orta Toros dağlarında (Aladağ, Bolkar gibi) 4. Jeolojik Zaman’daki buzullaşmaların etkisiyle oluşmuş küçük ölçekli sirk gölleri mevcuttur.
Volkanik Gölleri:
Bitlis’teki Nemrut Gölü krater-kaldera, Isparta’daki Gölcük Gölü ve Nevşehir’deki Acıgöl krater, Konya’daki Meke Gölü ise bir maar gölüdür.
Doğal Set Gölleri
Volkanik set gölleri dajha çok volkanizmanın yoğunlaştığı Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alır. En tipik örnekleri; Van, Erçek, Nazik, Haçlı ve Çıldır gölleridir.
Heyelan set gölleri daha çok Karadeniz Bölgesi’nde yer alır. En tipik örnekleri Tortum, Sera, Abant gölü, Yedigöller, Zinav ve Borabay gölleridir.
Alüvyal set gölleri daha çok eğimin azaldığı noktalardadır. En tipik örnekleri; Bafa (Çamiçi), Köyceğiz, Mogan ve Eymir gölleridir.
Kıyı set gölleri (lagünler) kıyının sığlaştığı koy önlerindedir. En tipi örnekleri; Akyatan, Ölüdeniz, Terkos (Durusu), Büyük ve Küçük Çekmece gölleridir.
Van Gölü hem tektonik hem lav setti özellikleri taşır. Beyşehir ve Eğirdir gölleri hem tektonik hem karstik özellikler taşır. Sapanca Gölü hem tektonik hem de kıyı setti gölü özelliği taşır. Bu tip göller karma oluşumlu göl sınıflandırmasına da dahil edilebilmektedir.
Suni Set Gölleri (Barajlar)
Türkiye’de akarsular üzerinde; elektrik enerjisi elde etmek, içme suyu sağlamak, tarımda sulama yapmak, sel ve taşkınları önlemek amaçlarıyla yapılan çok sayıda baraj bulunmaktadır. Bu baraj göletlerinden dolaylı olarak balıkçılık, turizm gibi faaliyetlerde de faydalanılmaktadır.
Türkiye’de yer alan bazı barajlar
- Çoruh üzerinde; Tortum, Borçka, Yusufeli, Deriner
- Fırat üzerinde; Atatürk, Keban, Karakaya, Bilecik
- Dicle üzerinde; Kralkızı, Devegeçidi, Batman, Ilısu, Dicle, Cizre
- Kızılırmak üzerinde; Hirfanlı, Kesikköprü, Altınkaya
- Yeşilırmak üzerinde; Almus, Suat Uğurlu, Hasan Uğurlu
- Sakarya üzerinde; Hasanpolatkan, Gökçekaya
- Gediz üzerinde; Demirköprü
- Büyük Menderes üzerinde; Kemer, Adıgüzel
- Manavgat üzerinde; Oymapınar
- Seyhan üzerinde; Seyhan
- Ceyhan üzerinde; Melendiz, Sır, Berke, Aslantaş
