Elementleri Tanıyalım 11.Sınıf Kimya

Alkali teriminin anlamı elementin bazik özelliğe sahip olmasıdır. Grubun ilk üyesi atom numarası 1 olan hidrojen ametalidir. Diğer elementlerin tamamı metaldir. Elektron dizilimleri n51 ile sonlanır. Kararlı bileşiklerinde +1 değerlik alırlar. (hidrojen ametali ise metaller ile yaptığı bileşiklerde -1, ametaller ile yaptığı bileşiklerde ise +1 değerliğini alır). Oldukça yumuşak yapılı metaller olup bir bıçakla bile kesilebilirler. Atom numaraları kendinden önceki soygaz elementinden bir fazladır.

Toprağın yapısında bulunan bazik metallerdir. Grubun ilk üyesi atom numarası 4 olan berilyum hem asit hem de bazlarla tepkime verebilen amfoter metaldir. Elektron dizilimleri n52 ile sonlanır. Kararlı bileşiklerinde +2 değerlik alırlar. Alkali metallere göre aktiflikleri düşüktür ancak sertIikleri daha fazladır. Atom numaraları kendinden önceki soygaz elementinden iki fazladır.

p blok elementlerinin ilk grubudur. IUPAC'a göre 13. grup elementleri olarak bilinirler. Grubun ilk üyesi atom numarası 5 olan bordur. Elektron dizilimleri n52 np' ile sonlanır. Özellikle Bor ve alüminyum kararlı bileşiklerinde +3 değerlik alırlar. Değerlik kabuklarında daima üç elektron bulundururlar. İlk üyesi olan bor bir yarı metaldir. Grubun ikinci üyesi olan AI bir amfoter metaldir. Grupta aşağıya doğru inildikçe daha düşük yükseltgenme basamağına sahip olma eğilimi artar.

p blok elementleri olan 4A grubu 14. grup elementleri olarak bilinirler. Değerlik kabuklarında daima dört elektron bulundururlar. Grubun ilk üyesi atom numarası 6 olan karbon bir ametaldir. Elektron dizilimleri n52 mp2 ile sonlanır. Silisyum (Si) ve Germanyum(Ge) birer yarımetal iken Kurşun (Pb) ve Kalay(Sn) ise birer metaldir. Karbon bileşiklerinde 41 ile +4 arasında değerlikler alabilirken Sn ve Pb bileşiklerinde +2 ve +4 değerlik alırlar.

p blok elementleri olan 5A grubu 15. grup elementleri olarak bilinirler. Değerlik kabuklarında daima beş elektron bulundururlar. Grubun ilk üyesi azot(N) ve ikincisi üyesi olan fosfor (P) bir ametaldir. Elektron dizilimleri nsz npa ile sonlanır. Arsenik(As) ve Antimon(Sb) birer yarımetal iken Bizmut(Bi) bir metaldir. Azot ve fosfor doğada elementel haldede bulunabilir. Bileşiklerinde -3 ile +5 arasında değerlikler alabilirler.

P blok elementleri olan 6A grubu 16. grup elementleri olarak bilinirler. Değerlik kabuklarında daima altı elektron bulundurur. Grubun ilk üç üyesi olan 0ksijen(0), Kükürt(S) ve Selenyum (Se) bir ametaldir. Elektron diziIimleri n52 npa ile sonlanır. Tellür (Te) ve Polonyum (Po) ise birer yarımetaldir. Oksijen ve Kükürt kararlı bileşiklerinde -2 değerliğini genellikle tercih eder ancak -2 ile +6 arasında değerlikler alabilir.

p blok elementleri olan 7A grubu 17. grup elementleri olarak bilinirler. Değerlik kabuklarında daima yedi elektron bulundururlar. Grubun ilk üyesi olan Flor pauling elektronegatlfliği en yüksek elementi, klor ise elektron ilgisi en yüksek olan elementtir. Grubunda neredeyse tamamı (At) hariç ametaldir. Elektron dizilimleri ns2np5 ile sonlanan grup elementleri doğada bileşikleri halinde de bulunabilir.

p blok elementleri olan 8A grubu 18. grup elementleri olarak bilinirler. Helyumun değerlik kabuğunda iki elektron diğerlerinde ise sekiz elektron bulunur. Değerlik kabukları tam dolu olduğundan oldukça kararlı (asal) elementlerdir. Grubun ilk üyesi olan helyumun elektron dizilimi 152 diğer elementler ise nps ile sonlanır. Doğada elementel halde atomik yapıda bulunurlar. Bileşik oluşturma eğilimleri oldukça düşüktür. Ancak laboratuvar koşullarında iyonlaşma enerjisi He ve Ne'ye göre daha az olan Xe soygazının XeF4 ve XeO4 gibi bileşikleri oluşturulabilmiştir. Soygazlar sokak lambalarında aydınlatma amacıyla kullanılabilirler.