Bütüncül afet yönetimi, afetlere karşı toplumun dayanıklılığını artırmak ve afetlerin etkilerini en aza indirmek amacıyla, tüm süreçleri kapsayan bir yönetim sistemidir. Bu yaklaşım, afetlerin öncesinde, sırasında ve sonrasında yapılacak çalışmaları içerir. 9. sınıf coğrafya müfredatında, bütüncül afet yönetimi, afetlerle mücadelede etkin bir sistem olarak ele alınır.

Bütüncül Afet Yönetimi:

• Bütüncül afet yönetimi, afetlerin neden olduğu yıkımları ve can kayıplarını en aza indirmek için uygulanan bir yaklaşımdır. Bu yönetim; risk ve zarar azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme aşamalarından oluşur.
• Risk yönetimi, afet yönetiminin birinci aşamasıdır ve riskleri belirleyip zararı en aza indirmeye yönelik önlemler almayı içerir.
• Risk ve zarar azaltma aşamasında, afetin etkilerini önlemek veya azaltmak için çalışmalar yapılır. Afet riski yüksek bölgelerde tehlike haritalarının hazırlanması ve gerekli yasaların çıkarılması bu aşamada gerçekleştirilir.
• Hazırlıklı olma aşaması, afet henüz meydana gelmeden önce yapılan hazırlık çalışmalarını kapsar. Erken uyarı sistemlerinin kurulması, tahliye planlarının yapılması ve afet anında ihtiyaç duyulacak toplanma alanlarının belirlenmesi bu aşamada ele alınır.
• Müdahale aşaması, afet sırasında yapılan çalışmaları içerir. Olaylara hızlı şekilde müdahale etmek, arama kurtarma çalışmalarını yürütmek, beslenme ve barınma ihtiyaçlarını karşılamak bu aşamanın temel faaliyetlerindendir.
• İyileştirme aşaması, afet sonrasında toplumun normale döndürülmesi için yapılan çalışmaları kapsar. Hasar gören binaların yeniden inşa edilmesi, altyapının yeniden tesis edilmesi ve sağlık hizmetlerinin yeniden sağlanması bu aşamada gerçekleştirilir.
• Afet yönetiminin ikinci aşaması ise kriz yönetimidir. Kriz yönetimi, afet sırasında ve sonrasında yapılacak müdahaleleri kapsar.

Afetler ve Mekânsal Bilgi Teknolojileri:

• Bütüncül afet yönetiminde, mekânsal bilgi teknolojileri önemli bir rol oynar. Coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama teknolojileri ile kriz ve risk yönetimi daha etkin bir şekilde yürütülebilir. Bu teknolojiler sayesinde tehlike haritaları oluşturulabilir, veriler hızlıca güncellenebilir ve etkili müdahale planları yapılabilir.
• Afetler sırasında toplumlar genellikle olayın etkisinden kendi başlarına kurtulamazlar. Bu yüzden uluslararası dayanışma önemlidir. Türkiye, uluslararası afet yardımlarına katılarak birçok ülkeye destek sağlamıştır.