Siyaset Felsefesi Nedir?

• Siyaset felsefesi, iktidar, devlet, özgürlük, adalet, eşitlik gibi kavramları felsefi açıdan inceler.

• Amaç: “İdeal devlet düzeni nasıl olmalıdır?” sorusuna yanıt aramaktır.

Devletin Kökeni Problemi

• Soru: “Devlet nasıl ortaya çıktı?”

• Doğal Köken Teorisi: İnsan sosyal bir varlıktır, devlet doğal olarak ortaya çıkmıştır (Aristoteles).

• Toplum Sözleşmesi Teorisi: İnsanlar güvenlik ve düzen için sözleşme yaparak devleti kurmuştur.

  • Hobbes: İnsan bencil ve saldırgandır, güçlü devlet (Leviathan) gerekir.

  • Locke: İnsan özgür ve eşittir, devlet bu hakları korumalıdır.

  • Rousseau: İnsan doğada özgürdür, toplum sözleşmesiyle ortak irade (genel irade) oluşur.

İktidarın Kaynağı ve Meşruiyeti

• Soru: “Devletin iktidarı nereden gelir, nasıl meşru olur?”

• Teokratik Teori: İktidar Tanrı’dan gelir (Ortaçağ anlayışı).

• Kuvvet Teorisi: Güçlü olan iktidarı elde eder.

• Toplum Sözleşmesi Teorisi: İktidar halkın iradesinden doğar, halkın rızasıyla meşrudur.

• Demokratik Görüş: Meşruiyet halkın özgür iradesine ve katılımına dayanır.

İdeal Düzen Problemi

• Soru: “Nasıl bir devlet düzeni en adil ve en iyi olur?”

• Platon: “Filozof kral” adil devleti yönetmelidir.

• Aristoteles: Karma yönetim en iyisidir.

• Farabi: Erdemli şehir anlayışıyla adaletli düzeni savunmuştur.

• Modern Görüş: Demokrasi, hukuk devleti, özgürlük ve eşitlik esas alınır.

Ütopyalar

• Ütopya: İdeal toplum ve devlet tasarımlarıdır.

• Thomas More – Ütopya: Özel mülkiyetin olmadığı, eşitlikçi düzen.

• Campanella – Güneş Ülkesi: Bilgiye ve ortak yaşama dayalı toplum.

• Platon – Devlet: Filozofların yönettiği adaletli düzen.

• Anti-ütopyalar (Distopya): Gelecekte olumsuz devlet düzenlerini tasvir eder (Orwell – 1984, Huxley – Cesur Yeni Dünya).

📝 Çözümlü Test Soruları

Soru 1

“İnsan insanın kurdudur.” diyerek güçlü bir devletin zorunluluğunu savunan düşünür kimdir?
A) Rousseau
B) Hobbes
C) Locke
D) Platon
E) Aristoteles

✅ Çözüm: Hobbes, insanı bencil görür ve güçlü devleti savunur. Doğru cevap B.

Soru 2

Devletin kökenini toplum sözleşmesiyle açıklayan düşünürlerden hangisi, bireylerin doğal haklarını korumayı ön plana çıkarmıştır?
A) Hobbes
B) Rousseau
C) Locke
D) Platon
E) Farabi

✅ Çözüm: Locke, doğal hakların korunması gerektiğini savunur. Doğru cevap C.

Soru 3

Teokratik devlet anlayışına göre iktidarın kaynağı nedir?
A) Halkın rızası
B) Tanrı
C) Güç ve kuvvet
D) Hukuk kuralları
E) Toplum sözleşmesi

✅ Çözüm: Teokratik anlayış, iktidarı Tanrı’ya dayandırır. Doğru cevap B.

Soru 4

“Adil devlet, filozof krallar tarafından yönetilmelidir.” görüşünü savunan filozof kimdir?
A) Aristoteles
B) Platon
C) Hobbes
D) Farabi
E) Descartes

✅ Çözüm: Filozof kral anlayışı Platon’a aittir. Doğru cevap B.

Soru 5

Aşağıdakilerden hangisi bir ütopya değil, distopya örneğidir?
A) Güneş Ülkesi – Campanella
B) Ütopya – Thomas More
C) Devlet – Platon
D) 1984 – George Orwell
E) Erdemli Şehir – Farabi

✅ Çözüm: 1984, baskıcı bir düzeni anlattığından distopyadır. Doğru cevap D.

Aşağıdakilerden hangisi bir ütopya değil, distopya örneğidir?
A) Güneş Ülkesi – Campanella
B) Ütopya – Thomas More
C) Devlet – Platon
D) 1984 – George Orwell
E) Erdemli Şehir – Farabi

✅ Çözüm: 1984, baskıcı bir düzeni anlattığından distopyadır. Doğru cevap D.