Yeşil Kimya, kimyasal süreçlerin çevreye zarar vermeyecek ve kaynakları verimli kullanacak şekilde tasarlanmasını amaçlayan bir bilim dalıdır. Yeşil kimya, çevre dostu kimyasal süreçler geliştirmeyi ve atıkların minimuma indirilmesini hedefler. 9. sınıf kimya müfredatında yeşil kimyanın ilkeleri arasında yer alan “Atık Önleme İlkesi”, bu süreçlerin daha sürdürülebilir olmasını sağlayan temel ilkelerden biridir.

Yeşil Kimya

Yeşil kimya, sürdürülebilir kimya olarak da bilinir ve insan, hayvan, bitki gibi canlılara zarar vermeyen kimyasal maddelerin üretimi ve kullanımını en aza indiren veya tamamen ortadan kaldıran çalışmaların yürütüldüğü bir kimya bilim dalıdır. Amaç, çevreye ve sağlığa zararı azaltarak, üretim süreçlerini daha sürdürülebilir hale getirmektir.

Nanoparçacıkların sentezi, geçmişten günümüze kadar sulu çözeltilerden fiziksel ve kimyasal yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bugün ise, çevreye zarar vermeyen ve daha ucuz biyolojik yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemlerle hem nanoparçacıklar elde edilir hem de atık yönetimi sağlanmış olur. Bu şekilde, çevre dostu uygulamalarla nanoparçacık üretimi mümkün hale gelmiştir.

Gümüş Nanoparçacıkları: Gümüş nanoparçacıkları elde etmek için yaygın bir yöntem, gümüş nitrat çözeltisi ile indirgeyici ajan olarak sodyum sitrat kullanmaktır. Bu yöntemle gümüş iyonları kolloidal gümüşe indirgenir.

Bakır Nanoparçacıkları: Bakır nanoparçacıkları, bakır sülfat ve askorbik asit çözeltilerinin uygun koşullarda karıştırılmasıyla elde edilebilir.

Bitkilerin yapısında bulunan fitokimyasalların indirgeyici ajan olarak kullanılması, metal nanoparçacıkların elde edilmesine olanak tanımaktadır.

Yeşil kimya, çevresel sürdürülebilirliği sağlamak için evsel atıkların kullanılması ile doğaya katkıda bulunur. Ihlamur, çay, ısırgan otu, aloe vera, zencefil, limon, tarçın, yeşil çay, karanfil gibi bitkilerin özleri kullanılarak demir, gümüş, altın, bakır, çinko gibi nanoparçacıklar elde edilebilir.

Yeşil Kimyanın Amaçlarından Bazıları:

1. Atık önleme
2. Atom ekonomisi
3. Daha az tehlikeli kimyasal sentez
4. Daha güvenli kimyasallar tasarlamak
5. Daha güvenli çözücüler ve yardımcı maddeler kullanımı
6. Enerji verimliliği için tasarım
7. Yenilenebilir hammaddelerle daha yeşil sentezler
8. Yan ürünlerin azaltılması
9. Kataliz
10. Bozunmanın tasarımı
11. Gerçek zamanlı kirlik analizi
12. Kazanım önlemesi ve daha güvenli bir kimya

Bitkisel atıkların kullanımı, çevre koruma ve sürdürülebilirlik açısından önem taşır.