Veri görselleştirme ve veri özetleme, toplanan verilerin anlaşılmasını ve iletişimini kolaylaştıran temel istatistiksel işlemlerdir. Görselleştirme, verileri grafikler, tablolar veya haritalar aracılığıyla sunma sanatıdır. Bu yöntem, verilerdeki kalıpları, eğilimleri ve farklılıkları hızlıca fark etmemizi sağlar. Örneğin, bir pasta grafiği kategorik verilerin bütün içindeki payını gösterirken, bir histogram nicel verilerin dağılımını gözlemlemek için idealdir. Veri özetleme ise, büyük veri kümelerini birkaç sayı ile (ortalama, medyan, mod, açıklık vb.) temsil etme işlemidir. Bu özetler, verinin merkezini ve yayılımını anlamamıza yardımcı olur. Bu test, farklı veri görselleştirme ve özetleme yöntemlerini tanıma ve uygun durumlarda kullanma becerinizi ölçmek için hazırlandı.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Soru: “Bir sınıftaki öğrencilerin en sevdiği renklerin dağılımını göstermek için en uygun grafik türü hangisidir?”

(A) Histogram

(B) Çizgi Grafiği

(C) Pasta Grafiği

(D) Kutu Grafiği

Doğru Cevap: (C) Pasta Grafiği.

Çözüm: Pasta grafiği, bir bütünün parçalarını göstermek için en uygundur. Renkler (kırmızı, mavi, yeşil) kategorik veri olduğu için pasta grafiği, her bir rengin bütün içindeki oranını net bir şekilde gösterir.

2. Soru: Bir veri setinde en sık tekrar eden değere ne ad verilir?

(A) Medyan

(B) Ortalama

(C) Mod

(D) Açıklık

Doğru Cevap: (C) Mod.

Çözüm: Mod, bir veri grubunda en çok tekrar eden sayı veya kategoridir.

3. Soru: Bir sınıftaki öğrencilerin notlarının dağılımını incelemek ve not aralıklarının ne kadar sıklıkta olduğunu görmek için hangi grafik türü kullanılır?

(A) Çubuk Grafiği

(B) Çizgi Grafiği

(C) Histogram

(D) Pasta Grafiği

Doğru Cevap: (C) Histogram.

Çözüm: Histogram, sürekli nicel verilerin (notların) dağılımını aralıklara göre gösteren özel bir çubuk grafiği türüdür.

4. Soru: Bir veri setindeki en büyük değer ile en küçük değer arasındaki farka ne ad verilir?

(A) Ortalama

(B) Medyan

(C) Mod

(D) Açıklık (Aralık)

Doğru Cevap: (D) Açıklık (Aralık).

Çözüm: Açıklık, bir veri setinin ne kadar geniş bir alana yayıldığını gösteren basit bir yayılım ölçüsüdür.

5. Soru: Bir veri setinde uç değerler (çok büyük veya çok küçük sayılar) varsa, merkezi eğilimi en doğru şekilde temsil eden özet ölçüsü hangisidir?

(A) Ortalama

(B) Medyan

(C) Mod

(D) Açıklık

Doğru Cevap: (B) Medyan.

Çözüm: Medyan, bir veri setinin tam ortasındaki değer olduğu için uç değerlerden (aykırı değerlerden) etkilenmez. Ortalama ise bu uç değerlerden çok etkilenir ve verinin merkezini yanıltıcı şekilde gösterebilir.

6. Soru: “Bir şirketin 2015-2025 yılları arasındaki yıllık gelir değişimini göstermek için en uygun grafik türü hangisidir?”

(A) Çizgi Grafiği

(B) Pasta Grafiği

(C) Çubuk Grafiği

(D) Histogram

Doğru Cevap: (A) Çizgi Grafiği.

Çözüm: Çizgi grafikleri, zaman içindeki değişimi veya bir eğilimi göstermek için en uygun grafiklerdir.

7. Soru: Bir öğrencinin sınav notları şöyledir: 75, 80, 80, 85, 90. Bu notların medyanı kaçtır?

(A) 80

(B) 82

(C) 85

(D) 90

Doğru Cevap: (A) 80.

Çözüm: Medyanı bulmak için notları küçükten büyüğe sıralarız: 75, 80, 80, 85, 90. Tam ortadaki değer 80’dir.

8. Soru: Hangi özet ölçüsü, sadece nicel (sayısal) veriler için değil, aynı zamanda kategorik veriler için de kullanılabilir?

(A) Ortalama

(B) Medyan

(C) Mod

(D) Açıklık

Doğru Cevap: (C) Mod.

Çözüm: Mod, en sık tekrar eden kategori (örneğin, en çok sevilen renk) veya en sık tekrar eden sayı olabileceği için hem kategorik hem de nicel verilerde kullanılabilir.

9. Soru: “Bir araştırmada toplanan verilerin frekanslarını (sıklıklarını) ve oranlarını gösteren tabloya ne ad verilir?”

(A) Çubuk grafiği

(B) Frekans tablosu

(C) Özet tablo

(D) İlişki tablosu

Doğru Cevap: (B) Frekans tablosu.

Çözüm: Frekans tablosu, her bir veri değerinin kaç kez tekrar ettiğini ve bu değerlerin toplam içindeki oranını gösterir.

10. Soru: Bir sınıftaki 10 öğrencinin boyu sırasıyla 160, 165, 170, 170, 175, 175, 175, 180, 180, 185 cm’dir. Bu grubun modu kaçtır?

(A) 170

(B) 175

(C) 180

(D) 160 ve 185

Doğru Cevap: (B) 175.

Çözüm: Veri grubunda 175 cm değeri diğerlerinden daha fazla, 3 kez tekrar etmiştir.

11. Soru: Aşağıdaki grafik türlerinden hangisi, birbirinden bağımsız kategorilerin karşılaştırması için en uygundur?

(A) Çubuk Grafiği

(B) Çizgi Grafiği

(C) Histogram

(D) Dağılım Grafiği

Doğru Cevap: (A) Çubuk Grafiği.

Çözüm: Çubuk grafikleri, farklı kategorilerdeki değerleri (örneğin, farklı şehirlerin nüfusları) görsel olarak karşılaştırmak için kullanılır.

12. Soru: Bir veri setinde medyan, ortalamadan daha büyükse bu veri setinin dağılımı hakkında ne söylenebilir?

(A) Sola çarpık

(B) Sağa çarpık

(C) Simetrik

(D) Düzgün dağılımlıdır

Doğru Cevap: (A) Sola çarpık.

Çözüm: Sola çarpık dağılımlarda ortalama, medyanın solunda (daha küçük bir değer) yer alır. Veri grubunun büyük bir kısmı yüksek değerlerde yoğunlaşmıştır.

13. Soru: Bir araştırmacının bir şirketteki çalışanların yaş ortalamasını bulması, hangi özetleme işlemine bir örnektir?

(A) Medyan bulma

(B) Mod bulma

(C) Merkezi eğilim ölçüsü bulma

(D) Yayılım ölçüsü bulma

Doğru Cevap: (C) Merkezi eğilim ölçüsü bulma.

Çözüm: Ortalama (aritmetik ortalama), bir veri setinin merkezini temsil eden bir merkezi eğilim ölçüsüdür.

14. Soru: İki farklı veri setinin yayılımını (dağılımını) karşılaştırmak için hangi özet ölçüsü kullanılır?

(A) Mod

(B) Medyan

(C) Açıklık

(D) Ortalama

Doğru Cevap: (C) Açıklık.

Çözüm: Açıklık, bir veri grubunun ne kadar yayıldığını gösterir. İki veri grubunun açıklığı karşılaştırılarak hangisinin daha dağınık olduğu anlaşılabilir.

15. Soru: Aşağıdaki grafiklerden hangisi, iki değişken arasındaki ilişkiyi göstermek için kullanılır?

(A) Pasta Grafiği

(B) Histogram

(C) Dağılım Grafiği (Serpilme Grafiği)

(D) Çubuk Grafiği

Doğru Cevap: (C) Dağılım Grafiği (Serpilme Grafiği).

Çözüm: Dağılım grafiği, bir değişkenin değerlerinin diğer bir değişkenin değerlerine göre nasıl değiştiğini gösterir. Bu, iki değişken arasındaki korelasyonu (ilişkiyi) gözlemlemek için idealdir.