Anket soruları, bir araştırma sorusuna yanıt bulmak için katılımcılardan sistematik olarak veri toplama araçlarıdır. İyi hazırlanmış bir anket sorusu, araştırmanın başarısı için hayati öneme sahiptir. Kaliteli bir anket sorusu hazırlamanın temel kuralları şunlardır: açık ve anlaşılır olması (herkesin aynı şekilde anlayacağı yalın bir dil kullanın), tek bir konu sorması (çift namlulu sorulardan kaçının), yönlendirici olmaması (katılımcıyı belli bir cevaba itmeyin), kısa ve öz olması, ilgili olması ve yanıt seçeneklerinin uygun olması (tüm olasılıkları kapsaması ve birbirini dışlaması). Bu kurallara dikkat etmek, elde edeceğiniz verilerin güvenilirliğini ve geçerliliğini artırır. Bu test, etkili anket soruları hazırlama becerinizi ölçmek için tasarlandı.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Soru: “Sık sık ve uzun süre egzersiz yapıyor musunuz?” sorusunun en büyük kusuru nedir?

(A) Açık olmaması

(B) Yönlendirici olması

(C) Çift namlulu (birden fazla soru sorması) olması

(D) Yanıt seçeneklerinin eksik olması

Doğru Cevap: (C) Çift namlulu (birden fazla soru sorması) olması.

Çözüm: Bu soru, “sık sık” ve “uzun süre” olmak üzere iki farklı kavramı aynı anda sormaktadır. Katılımcı sık sık egzersiz yapıp uzun süre yapmıyorsa ne cevap vereceğini bilemez.

2. Soru: Aşağıdaki sorulardan hangisi yönlendirici bir sorudur?

(A) En sevdiğiniz renk hangisidir?

(B) Hükümetin yanlış politikalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

(C) Boş zamanlarınızda neler yaparsınız?

(D) Aldığınız hizmetten ne kadar memnunsunuz?

Doğru Cevap: (B) Hükümetin yanlış politikalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Çözüm: Sorunun içinde “yanlış” kelimesinin kullanılması, katılımcıyı olumsuz bir cevap vermeye yönlendirmektedir.

3. Soru: Bir anket sorusunun “açık ve anlaşılır” olması ne anlama gelir?

(A) Sorunun tek bir cevabının olması

(B) Soruda hiçbir uzmanlık terimi kullanılmaması

(C) Herkesin soruyu aynı şekilde anlayacağı basit bir dil kullanılması

(D) Sadece evet veya hayır şeklinde cevaplanabilmesi

Doğru Cevap: (C) Herkesin soruyu aynı şekilde anlayacağı basit bir dil kullanılması.

Çözüm: İyi bir anket sorusu, farklı demografik özelliklere sahip herkesin aynı anlamı çıkarabileceği netlikte olmalıdır.

4. Soru: “Bir ürünün fiyatını ve kalitesini nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusunu tek bir soruya indirgemek için nasıl düzeltilebilir?

(A) Ürünün fiyatı hakkında ne düşünüyorsunuz?

(B) Ürünün kalitesi hakkında ne düşünüyorsunuz?

(C) Ürünün fiyatını ve kalitesini bir arada değerlendirir misiniz?

(D) A ve B seçenekleri ayrı ayrı sorulmalıdır.

Doğru Cevap: (D) A ve B seçenekleri ayrı ayrı sorulmalıdır.

Çözüm: Çift namlulu bir soru, her bir sorunun ayrı ayrı sorulmasıyla çözülür.

5. Soru: Bir anket sorusunun yanıt seçenekleri arasında “Diğer (lütfen belirtiniz)” seçeneğinin bulunmasının temel amacı nedir?

(A) Sorunun kalitesini artırmak

(B) Olası tüm yanıtları kapsayıcı kılmak

(C) Anketin süresini uzatmak

(D) Analiz sürecini kolaylaştırmak

Doğru Cevap: (B) Olası tüm yanıtları kapsayıcı kılmak.

Çözüm: Yanıt seçeneklerinin eksik olduğu durumlarda, katılımcının kendi cevabını yazmasına imkan vererek kapsayıcılığı sağlar.

6. Soru: “Bir markanın reklamını gördükten sonra o ürünü satın alma olasılığınız nedir?” sorusuna en uygun yanıt formatı aşağıdakilerden hangisidir?

(A) Evet / Hayır

(B) Çok yüksek – Çok düşük (Likert ölçeği)

(C) Açık uçlu boşluk

(D) Nedenini açıklayın

Doğru Cevap: (B) Çok yüksek – Çok düşük (Likert ölçeği).

Çözüm: Olasılık veya memnuniyet gibi düzeyleri ölçmek için Likert ölçeği en uygun formattır.

7. Soru: “İş arkadaşlarınızla ilişkilerinizden memnun musunuz?” sorusu için en büyük sorun nedir?

(A) Anlaşılır olmaması

(B) Yönlendirici olması

(C) Sosyal olarak arzulanan cevap verme eğilimi

(D) Yanıt seçeneklerinin eksik olması

Doğru Cevap: (C) Sosyal olarak arzulanan cevap verme eğilimi.

Çözüm: Bu tür bir soru, katılımcıların toplumun beklediği (memnun olma) yönünde bir cevap verme eğilimine neden olabilir, bu da verilerin güvenilirliğini düşürür.

8. Soru: Bir araştırmacının “öğrencilerin ders başarı puanları”nı anketle toplaması için en uygun soru formatı aşağıdakilerden hangisidir?

(A) Evet/Hayır

(B) Birden çok seçimli soru

(C) Açık uçlu, sayısal yanıt

(D) Likert ölçeği

Doğru Cevap: (C) Açık uçlu, sayısal yanıt.

Çözüm: Başarı puanları (örneğin, 100 üzerinden 85 gibi) sayısal bir veri olduğu için katılımcının doğrudan sayı girmesine izin veren bir format gereklidir.

9. Soru: “Aşağıdaki ürünlerden hangisini tercih edersiniz? (Birden fazla seçeneği işaretleyebilirsiniz)” Bu soru türü aşağıdakilerden hangisi için uygundur?

(A) Kategorik verinin tek bir yanıtını almak

(B) Nicel veri toplamak

(C) Kategorik verinin birden fazla yanıtını almak

(D) Sadece evet-hayır cevabı almak

Doğru Cevap: (C) Kategorik verinin birden fazla yanıtını almak.

Çözüm: Bu soru türü, katılımcının farklı kategoriler arasından birden fazla seçim yapmasına olanak tanır.

10. Soru: “Sizce bir okulun daha başarılı olması için öğretmenlerin kalitesi mi, yoksa okulun fiziksel olanakları mı daha önemlidir?” Bu sorunun ana problemi nedir?

(A) Cevapları sınırlandırması

(B) Açık ve anlaşılır olmaması

(C) Yönlendirici olması

(D) Çift namlulu olması

Doğru Cevap: (A) Cevapları sınırlandırması.

Çözüm: Soru, katılımcıyı sadece iki seçenekten birini seçmeye zorlar ve başka faktörleri (aile desteği, öğrenci motivasyonu) dikkate almasına izin vermez.

11. Soru: Bir anketin başında yer alan demografik soruların (yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi vb.) temel amacı nedir?

(A) Anketin güvenilirliğini kanıtlamak

(B) Araştırma verilerini kategorilere ayırarak karşılaştırma yapmak

(C) Sadece katılımcıyı tanımak

(D) Soruların geçerliliğini test etmek

Doğru Cevap: (B) Araştırma verilerini kategorilere ayırarak karşılaştırma yapmak.

Çözüm: Demografik veriler, ana sorulara verilen yanıtların farklı gruplar arasında (örn. kadın ve erkek, genç ve yaşlı) nasıl farklılaştığını görmek için kullanılır.

12. Soru: Anket sorusu hazırlarken argo veya teknik terimler kullanmaktan kaçınmanın en önemli nedeni nedir?

(A) Anketin süresini kısaltmak

(B) Yönlendirici olmaktan kaçınmak

(C) Katılımcıların soruyu farklı yorumlamasını önlemek

(D) Anketin maliyetini düşürmek

Doğru Cevap: (C) Katılımcıların soruyu farklı yorumlamasını önlemek.

Çözüm: Yalın bir dil, sorunun herkes tarafından aynı şekilde anlaşılmasını ve elde edilen verinin tutarlı olmasını sağlar.

13. Soru: Bir anketin “açık uçlu” sorusu nedir?

(A) Sadece sayısal bir yanıt istenen soru

(B) Katılımcının kendi cümleleriyle cevap verebildiği soru

(C) Birden fazla seçenek sunan soru

(D) Evet/Hayır şeklinde cevaplanan soru

Doğru Cevap: (B) Katılımcının kendi cümleleriyle cevap verebildiği soru.

Çözüm: Açık uçlu sorular, nitel veri toplamak için kullanılır ve önceden belirlenmiş yanıt seçenekleri yoktur.

14. Soru: “Aşağıdakilerden hangisiyle ilgileniyorsunuz?

• Kitap okuma
• Sinema
• Spor
• Diğer

  (lütfen birden fazla seçeneği işaretlemeyin).” Bu sorudaki temel sorun nedir?

  (A) Kapsayıcı olmaması

  (B) Çift namlulu olması

  (C) Yönlendirici olması

  (D) Yanıt seçeneklerinin birbiriyle örtüşmemesi

  Doğru Cevap: (A) Kapsayıcı olmaması.

  Çözüm: Soru, katılımcıların hobi olarak yapabilecekleri tüm seçenekleri içermemektedir. “Diğer” seçeneğiyle bu sorun kısmen çözülse de, ana seçenekler kısıtlıdır.

15. Soru: Bir anket sorusu “İş yerinizin size sağladığı ulaşım olanaklarından ve yemek hizmetinden ne kadar memnunsunuz?” şeklinde sorulmuşsa, bu sorunun düzeltilmiş hali aşağıdakilerden hangisidir?

(A) İş yerinizin sağladığı olanaklardan memnun musunuz?

(B) İş yerinizin ulaşım olanaklarından ne kadar memnunsunuz?

(C) İş yerinizin yemek hizmetinden ne kadar memnunsunuz?

(D) B ve C seçenekleri ayrı ayrı sorulmalıdır.

Doğru Cevap: (D) B ve C seçenekleri ayrı ayrı sorulmalıdır.

Çözüm: Bu soru “ulaşım” ve “yemek hizmeti” olmak üzere iki farklı konuyu birleştirmiştir. Doğru bir anket için her konu ayrı bir soru olarak sorulmalıdır.