Kamçılılar
- Hareket organelleri kamçıdır. Bazılarında iki bazılarında çok fazla sayıda kamçı bulunur.
- Tatlı sularda yaşarlar ancak bazı türleri nemli topraklarda ve denizlerde de yaşar.
- Öglena ve tripanosoma bilinen iki örneğidir.
- Protista alemindeki bazı canlılar mantarlara benzer. Mantarlar gibi ölü organik artıkları ayrıştırırlar ancak mantarlardaki gibi kitin yapılı hücre duvarı bulundurmazlar.
Trypanosoma
- Bir tür parazittir, insanlara çeçe sineğinden bulaşır.
- Uganda, Tanzanya, Kenya, Etiyopya gibi ülkelerde yaşayan insanlarda, uyku hastalığına neden olur.
- Parazit beyne ulaşınca, iltihaplanmaya yor açar ve kişide sürekli bir uyku hali, felç, yürümekte zorluk, konuşma bozuklukları ve bayılmalara neden olur.
Kök Ayaklılar (Rhizopoda)
- Heterotrofturlar.
- Tatlı sularda ve denizlerde yaşayabilirler.
- Yalancı ayakları (pösdopod) ile hareket ederler ayrıca yalancı ayaklarını endositoz ile besin almak içinde kullanırlar.
- Amip, foraminiferd, actinapodlar ve radiolariyla bilinen örnekleridir.
Amip
- Heterotrof beslenir.
- Yalancı ayakları ile aktif olarak hareket eder.
- Yalancı ayaklar fagositoz ile besin alımını da sağlar.
- Kontraktil kofulları ile içeri giren fazla suyu enerji harcayarak dışarı atar.
- Eşeysiz üreme gösterir (mitoz bölünme). Bölünme yönü önemsizdir.
- Bazı türleri parazittir.
- Entamoeba histolytica denilen tür amipli dizanteriye neden olur.
- Bu parazit vücuda girdiğinde kalın bağırsağa yerleşir ve kanlı ishale neden olur.
Silliler (Kirpikliler)
- Heterotrof beslenirler.
- Siller ile aktif hareket ederler.
- Tatlı sularda ve denizlerde yaşayan türleri bulunur.
- Paramesyum, stentor ve euplotes bilinen örnekleridir.
Paramesyum
- Tatlı sularda yaşar.
- Etrafı “pelikula” ile örtülüdür.
- Hücre duvarı bulunmaz.
- Siller ile hareket eder.
- Pelikulanın altında “trikosistler” bulunur. Trikosistler savunmada görevlidir.
- Kontraktil kofulları ile hücre içine giren fazla suyu dışarı atarlar.
- Ağız ve anüsleri vardır.
- Fagositoz ile alınan besin, bakteri, mikroorganizmaları parçalarlar (hücre içi sindirim).
- Sindirim atıklarını anüsten dışarı atarlar.
- Pelikuladan dolayı şekil değiştirmezler.
- Biri büyük, diğeri küçük olmak üzere iki çekirdekleri bulunur.
- Büyük çekirdek -› Metabolik faaliyetlerden ve eşeysiz üremeden sorumludur.
- Küçük çekirdek -› Konjugasyonda görev alır.
Not: Paramesyumun eşeysiz üremesi mitoz bölünme ile gerçekleşir. Konjugasyon bir üreme şekli değildir. Konjugasyonda amaç çeşitlilik sağlar.
Sporlular(Sporozoa)
- Özelleşmiş hareket organelleri (kamçı, sil gibi) bulunmaz.
- Hayvanların vücudunda parazit olarak yaşarlar.
- Besin kofulu ve kontraktil koful bulunmaz.
- Eşeyli ve eşeysiz üremenin birbirini takip etmesi (metagenez) şeklinde ürerler.
- Plazmodyum bilinen örneğidir.
Plazmodyum
- Parazittir.
- Sıtma hastalığına neden olur.
- Plazmodyum anofel denilen dişi sivrisinekten insanlara bulaşır.
- Plazmodyum eşeysiz üremesini (mitoz bölünme) insanda, eşeyli üremesini (mayoz bölünme ve döllenme) anofelde gerçekleştirir.
