Sözcükleri önceden bir araya getirilmiş, hangi durumlarda kullanılacağı belli olan cümlelerdir.

Örnekler

  • Arkadaşım, senden iyi olmasın çok vefalı biridir.
    -› Bu cümlede belirtilen bölüm, sözcükleri önceden bir araya getirilmiş bir ifade olduğu için kalıplaşmış cümledir.
  • Dün akşam ayıptır söylemesi nefis bir balık yedik.
    -› Bu cümlede belirtilen bölüm, sözcükleri önceden bir araya getirilmiş bir ifade olduğu için kalıplaşmış cümledir.
  • Bizim mahallede kendimi bildim bileli sıkı bir komşuluk ilişkisi vardır.
    -› Bu cümlede belirtilen bölüm, sözcükleri önceden bir araya getirilmiş bir ifade olduğu için kalıplaşmış cümledir.

Dikkat: Kalıplaşmış cümlelerin sözcükleri, kullanıldığı yere göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle kalıplaşmış cümlelerden bazıları farklı biçimlerde karşımıza çıkabilir.

Örnekler

  • Bütün gün gez babam gez ayaklarımız şişti.
  • Çalış babam çalış hepimiz çok yorulduk.

Önemli Bilgi: Kalıplaşmış cümle yapılarından bazıları TDK Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü’nde deyim olarak kabul edilmektedir.

Örnek Soru: Aşağıdakilerden hangisinde kalıplaşmış bir cümleye yer verilmemiştir?
A) Bana göre hava hoş, iş yerinden istediğim zaman izin alabilirim.
B) Bu yoğunlukta işimiz gücümüz yok seninle mi uğraşacağız?
C) Onun bir hoşgörü deryası olduğunu mahalledeki herkes bilirdi.
D) Tarihi romanları kendimi bildim bileli çok severim.

Çözüm: “A” seçeneğinde “bana göre hava hoş”, B seçeneğinde “işimiz gücümüz yok”, “D” seçeneğinde “kendimi bildim bileli” ifadeleri kalıplaşmış cümlelerdir. “C” seçeneğinde ise kalıplaşmış cümle yoktur. Doğru cevap “C” seçeneğidir.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar