Sinir Sistemi – Sinir Hücresi video 11. sınıf Hocalara Geldik
Sinir Sistemi – İmpuls Oluşumu ve İletimi video 11. sınıf Hocalara Geldik
İnsanda Sinir Sistemi – Beyin 1 video 11. sınıf Hocalara Geldik
İnsanda Sinir Sistemi – Beyin 2 video 11. sınıf Hocalara Geldik
Omurilik video 11. sınıf Hocalara Geldik
Çevresel Sinir Sistemi video 11. sınıf Hocalara Geldik
Nöronlar görevlerine göre duyu nöronu, ara nöron ve motor nöron olmak üzere üç çeşittir:
1. Duyu nöronu: İç organlarından ve duyu organlarındaki reseptörlerden aldığı uyarıları merkezî sinir sistemindeki beyin ve omuriliğe iletir. Bu nöronlara getirici nöronlar da denir. Örneğin elinize iğne battığında derideki reseptörler sayesinde duyu nöronu, uyarıyı elektrik sinyallerine dönüştürür. Bu sinyallerin oluşturduğu duyusal girdi, önce omuriliğe sonra da beyne iletir.
2. Ara nöron: Merkezî sinir sisteminde yer alan nörondur. Beyin ve omurilik merkezî sinir sistemini oluşturur. Duyu nöronunun beyne getirdiği bilgiyi işler, anlamlandırır, oluşturduğu yanıtı motor nörona iletir. Duyu nöronu ile motor nöronu arasında bağlantıyı sağladığından ara nörona bağlantı nöronu da denir. Örneğin elinize iğne battığında acı hissinin oluşması ve “Elini çek!’’ emrinin verilmesi, ara nöron sayesinde olur (Görsel 1.1.4).
3. Motor nöron: İşlenmiş bilgi sonucu oluşan yanıtı motor çıktı olarak merkezî sinir sisteminden efektör (tepki) organına götüren nörondur. Motor nöron impulsu kaslara, salgı bezine ya da başka bir nörona taşır (Görsel 1.1.5). Motor nöronlara götürücü nöron da denir. Bu nöronun hücre gövdesi, merkezî sinir sisteminde aksonları ise çevresel sinir sisteminde yer alır.
Sinir sistemi ve hormonal sistem, denetleyici ve düzenleyici göreve sahiptir. İç dengenin korunması ve sabit tutulmasında sinir sistemi ve hormonlar birlikte çalışır. Sinir sistemi, iç ve dış ortamdan gelen uyarılara hızlı tepkiler oluşturur. Sinir hücresi uyarıldığında sinir hücresinde meydana gelen elektriksel ve kimyasal değişimlere impuls denir. İskelet kaslarına gönderilen impuls (uyartı) etkisiyle dış ortamdaki değişikliklere tepki verilir. Tehlikeli bir hayvanla karşılaşıldığında sinir sistemi, iskelet kaslarını uyarır ve birey tehlikeli hayvandan kaçar. Bu tepki sayesinde vücudu dış ortamdaki değişikliklere karşı kontrol eder. Düz kasa, kalp kasına ve salgı bezlerine gönderilen bilgilerle iç ortamdaki değişiklikler kontrol edilir. Korku neticesinde kan basıncının yükselmesi ve kalp atışlarının artması ise iç ortamdaki değişikliklerdir. Sinir sistemi, homeostasinin sağlanmasının yanı sıra refleksi, hafızayı, öğrenmeyi denetler. Bilgilerin değerlendirilimesini sağlar.
