Öz Isı ve Isı Sığası 9.Sınıf Fizik

İki deney tüpünden birine su, diğerine kütlesi suyunkine eşit olan zeytin yağı konulup özdeş ısıtıcılarla eşit süreler ısıtıldığında zeytin yağının sıcaklığının daha çok arttığı görülür. Eşit kütleli su ile zeytin yağına eşit ısılar verilmesine karşılık zeytin yağının sıcaklığı, suyunkinden daha çok artar. Benzer şekilde bir tencere su ile koca bir kazan su özdeş ısıtıcılarla ısıtıldığında her ikisinin de sıcaklığının aynı miktar artması için kazandaki suyun daha uzun süre ısıtılması ve daha çok ısı verilmesi gerekir.

Eşit kütleli iki maddenin sıcaklığını belirli bir miktarda yükseltmek için gereken enerji maddenin cinsine göre değişir. Aynı cins iki maddenin sıcaklığını aynı miktar yükseltmek için gereken enerji maddenin kütlesi ile doğru orantılıdır.

Eşit kütleli iki maddenin sıcaklığını belirli bir miktarda yükseltmek için gereken enerji maddenin cinsine göre değişir. Aynı cins iki maddenin sıcaklığını aynı miktar yükseltmek için gereken enerji maddenin kütlesi ile doğru orantılıdır.

Bir maddenin sıcaklığını 1°C yükseltmek için gereken enerjiye “ısı sığası” ya da “ısı kapasitesi” denir. C harfi ile gösterilir. Buna göre bir maddeye Q kadar ısı verildiğinde sıcaklığı Δt kadar artar. O halde,

Herhangi bir maddenin birim kütlesinin sıcaklığını 1°C artırmak için gereken enerjiye “öz ısı, özgül ısı” ya da “ısınma ısısı” denir ve c ile gösterilir. Kütlesi m olan bir maddeye Q kadar ısı verildiğinde maddenin sıcaklığı A1 kadar değişiyorsa maddenin özgül ısısı;

Maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Öz ısı, bir maddenin, bu maddeye verilen enerjiye karşı ısıl duyarlılığının bir ölçüsüdür. Bir maddenin özgül ısısı ne kadar büyükse, belirli sıcaklık değişimini sağlamak için maddeye o kadar çok enerji verilmesi gerekir. m kütleli bir madde ile bu maddenin çevresi arasındaki ısı enerjisi transferi Q, maddenin sıcaklığındaki değişme miktarı Δt ise;

Bir maddeye ısı verildiğinde madde hal değiştirmemek koşuluyla maddenin sıcaklığı artar ve maddeye enerji akışı olur. Madde soğuyorsa sıcaklığı azalır ve maddeden dışarıya enerji transferi olur.

Özgül ısı, sıcaklıkla değişir. Ancak sıcaklık aralığı çok büyük değilse özgül ısıdaki değişme önemsenmez ve sabit kabul edilebilir. Tablo 2 ye dikkat edildiyse özgül ısısı en büyük olan madde su dur. Bu nedenle su geç ısınır, geç soğur. Yazın karaların denizlerden sıcak, kışın denizlerin karalardan sıcak olmasının nedeni budur.