Demokrasi, halkın egemenliğine dayanan bir yönetim şeklidir. Bu sistemde kararları halk, ya doğrudan kendisi alır ya da seçtiği temsilciler aracılığıyla alır. Seçme ve seçilme hakkı, demokrasinin en önemli unsurlarındandır. Türkiye Cumhuriyeti, yönetim şekli olarak cumhuriyeti ve demokrasiyi benimsemiştir. Demokrasinin işleyebilmesi için eşitlik, özgürlük, çoğulculuk ve katılım gibi temel ilkelere uyulması gerekir. Bu ilkeler sayesinde bireylerin hakları korunur, farklı görüşler ifade edilebilir ve toplumun tamamının yönetime katılımı sağlanır.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi demokrasinin temel ilkelerinden biri değildir?

A) Eşitlik B) Katılım C) Tek tip düşünce D) Özgürlük

Doğru Cevap: C

Çözüm: Demokrasi, farklı düşünce ve görüşlere değer veren, bireysel hak ve özgürlükleri koruyan bir yönetim biçimidir. “Tek tip düşünce” ise demokrasinin çoğulculuk ilkesine aykırıdır.

2. Türkiye Cumhuriyeti’nde egemenlik kime aittir?

A) Cumhurbaşkanına B) Meclise C) Halka D) Hükümete

Doğru Cevap: C

Çözüm: Anayasamıza göre egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Bu da egemenliğin halka ait olduğunu gösterir.

3. Bir ülkede tüm vatandaşların eşit oy hakkına sahip olması, demokrasinin hangi ilkesiyle doğrudan ilgilidir?

A) Katılım B) Eşitlik C) Hukuk devleti D) Şeffaflık

Doğru Cevap: B

Çözüm: Oy hakkı konusunda cinsiyet, din, dil, ırk ayrımı yapılmaması, herkesin kanun önünde eşit olduğunu ve oy hakkının da bu eşitlik ilkesi çerçevesinde kullanıldığını gösterir.

4. Aşağıdaki durumlardan hangisi, demokrasinin “çoğulculuk” ilkesine en uygun örnektir?

A) Tüm partilerin aynı görüşü savunması B) Farklı siyasi partilerin seçimlere katılması C) Sadece bir adayın seçime girmesi D) Hükümetin tüm kararları tek başına alması

Doğru Cevap: B

Çözüm: Çoğulculuk, farklı fikir ve görüşlerin temsil edilmesine olanak tanır. Farklı siyasi partilerin seçimlere katılması, toplumdaki çeşitli görüşlerin siyasete yansımasını sağlar.

5. Bir ülkede yöneticilerin belirli aralıklarla halk tarafından seçilmesi, demokrasinin hangi özelliğini vurgular?

A) Hukuk devleti B) Milli egemenlik C) Yasama yetkisi D) Çoğunlukçuluk

Doğru Cevap: B

Çözüm: Yöneticilerin halk tarafından seçilmesi, yönetme yetkisinin kaynağının halk olduğunu gösterir. Bu durum, milli egemenlik kavramıyla açıklanır.

6. Aşağıdaki görselde, bir grup insanın ortak bir karar almak için oylama yaptığı görülmektedir. Bu durum, demokrasinin hangi temel ilkesini en iyi şekilde açıklar?

A) Katılım B) Laiklik C) Şeffaflık D) Hesap verebilirlik

Doğru Cevap: A

Çözüm: Topluluk içinde bir konuyu tartışarak veya oylayarak karar alma sürecine dâhil olmak, demokrasinin “katılım” ilkesinin somut bir örneğidir.

7. “Demokrasilerde herkesin düşüncesini özgürce ifade etme hakkı vardır. Ancak bu hak, başkalarının hak ve özgürlüklerine zarar vermemelidir.” Bu açıklama, demokrasinin hangi ilkesini vurgulamaktadır?

A) Eşitlik B) Hukuk devleti C) Çoğunlukçuluk D) Seçme ve seçilme

Doğru Cevap: B

Çözüm: Hak ve özgürlüklerin sınırları, hukuk kuralları ile belirlenir. Bu, herkesin kanunlara uyması gerektiğini ve özgürlüklerin keyfi olmadığını gösterir. Bu durum, hukukun üstünlüğüne dayalı bir yönetim şekli olan hukuk devleti ilkesiyle açıklanır.

8. Bir sınıf başkanlığı seçiminde, en fazla oyu alan adayın başkan olması, demokrasinin hangi ilkesine örnektir?

A) Azınlığın hakları B) Katılım C) Çoğunluk yönetimi D) Eşitlik

Doğru Cevap: C

Çözüm: Demokrasilerde kararlar, genellikle çoğunluğun oyu ile alınır. En fazla oyu alan adayın kazanması, bu durumu ifade eder.

9. Demokrasiyi bir binaya benzetirsek, aşağıdakilerden hangisi bu binanın temellerinden biri olamaz?

A) İnsan hakları B) Hukukun üstünlüğü C) Basın özgürlüğü D) Tek parti rejimi

Doğru Cevap: D

Çözüm: Demokrasi çok sesliliği ve çoğulculuğu savunur. Tek parti rejimi ise farklı görüşlerin ve partilerin siyaset sahnesinde yer almasına engel olduğu için demokrasinin temellerinden biri değildir.

10. “Oyunu kullanmak için sabah erken kalkıp sandığa gittim. Çünkü vatandaşlık görevimin farkındayım.” diyen bir kişi, demokrasinin hangi ilkesine uygun davranmıştır?

A) Hesap verebilirlik B) Katılım C) Şeffaflık D) Eşitlik

Doğru Cevap: B

Çözüm: Seçimlere katılarak oy kullanmak, bireyin yönetime doğrudan katkıda bulunmasıdır. Bu da “katılım” ilkesinin bir göstergesidir.

11. Aşağıdaki kavramlardan hangisi, halkın kendi kendini yönetme yetkisini ifade eder?

A) Hukuk devleti B) Milli egemenlik C) Anayasa D) Çoğunlukçuluk

Doğru Cevap: B

Çözüm: Milli egemenlik, devletin ve yönetimin kaynağının millete (halka) ait olduğunu belirten bir kavramdır.

12. Bir milletvekilinin, seçim bölgesindeki halkın sorunlarını dinlemesi ve mecliste bu sorunları dile getirmesi, demokrasinin hangi yönünü vurgular?

A) Çoğulculuk B) Eşitlik C) Temsil D) İnsan hakları

Doğru Cevap: C

Çözüm: Milletvekilleri, kendilerini seçen halkı temsil ederler. Halkın isteklerini ve sorunlarını meclise taşıyarak onların adına karar alma süreçlerine katılırlar. Bu, temsil mekanizmasının bir parçasıdır.

13. Yeni Nesil Soru: Bir grup öğrenci, okul bahçesine fidan dikme kampanyası başlatmak istiyor. Bunun için öncelikle bir imza kampanyası düzenleyip, bu fikri okul yönetimine sunmaya karar verdiler. Bu öğrencilerin yaptıkları, demokrasinin hangi ilkesiyle ilişkilendirilebilir?

A) Adalet B) Hesap verebilirlik C) Katılım D) Eşitlik

Doğru Cevap: C

Çözüm: Öğrenciler, bir fikrin hayata geçirilmesi için aktif olarak sürece dahil oluyorlar. İmza kampanyası düzenleyerek ve fikri yönetime sunarak, okulun karar alma süreçlerine “katılım” göstermişlerdir. Bu, vatandaşlık bilincinin küçük ölçekli bir örneğidir.

14. Yeni Nesil Soru: Bir ülkede çıkarılan kanunların, o ülkenin anayasasına uygun olup olmadığını denetleyen bir mahkeme bulunmaktadır. Bu durum, demokrasinin hangi ilkesini en iyi şekilde açıklar?

A) Laiklik B) Hukuk devleti C) Şeffaflık D) Azınlık hakları

Doğru Cevap: B

Çözüm: Hukuk devleti ilkesi, devletin ve tüm kurumlarının hukuka bağlı olmasını, kanunların da üstün olan anayasaya uygunluğunu garanti altına almayı gerektirir. Kanunların anayasaya uygunluğunun denetlenmesi, bu ilkenin somut bir uygulamasıdır.

15. Yeni Nesil Soru: Bir sosyal medya platformunda, bir haber üzerine yapılan yorumlar inceleniyor. Yorumların çeşitliliğine bakıldığında, bazı kullanıcıların haberi olumlu, bazılarının olumsuz, bazılarının ise tarafsız değerlendirdiği görülüyor. Bu durum, bir demokratik toplumda hangi ilkenin varlığına işaret eder?

A) Çoğunluk yönetimi B) Tekil düşünce C) Çoğulculuk D) Şeffaflık

Doğru Cevap: C

Çözüm: Farklı düşüncelerin aynı platformda özgürce ifade edilmesi, toplumda tek bir doğru veya düşünce olmadığını gösterir. Bu çeşitlilik, demokrasinin temel taşlarından biri olan “çoğulculuk” ilkesinin bir yansımasıdır.