FOSİL YAKITLAR VE HAM PETROLÜN OLUŞUMU
Canlıların yaşama faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için enerjiye ihtiyaçları vardır. Isı enerjisi, elektrik enerjisi, nükleer enerji, kinetik ve potansiyel enerjiler, radyasyon enerjisi en çok karşılaştığımız enerji türleridir.
Enerji birbirine dönüşür ve yok olmaz. Kimyasal enerji kaynaklarına yakıt denir.
Fosil Yakıtlar
Ölmüş bitki ve hayvanların yer altında anaerobik ortamda milyonlarca yıl kaldıklarında oluşan yakıt türüdür.
– Fosil yakıtlar yenilenemeyen enerji kaynaklarıdır.
Fosil Yakıtlar
– Kömür
– Petrol
– Doğal gazdır
Fosil yakıtların içerisinde organik ve anorganik bileşikler bulunur.
Organik bileşikler
- Bu bileşiklerin temel elementi C’dir. C ile birlikte H,O, N, P, CI, Br, I, S ve P gibi elementler de bulunabilir.
- Kovalent yapılı olup erime ve kaynama noktaları düşüktür.
- Tepkimeleri genellikle uzun sürelidir.
- Yandıklarında CO2 ve H2O gibi maddeler açığa çıkar.
Anorganik bileşikler
- Periyodik cetvelde yer alan tüm elementlerden oluşabilir.
- Genellikle iyonik yapılıdırlar.
- Kovalent bağ içeren bileşikleri de vardır.
- Erime ve kaynama noktaları oldukça yüksektir. Yemek tuzu (NaCI) 801 oC’de erir.
- Tepkimeleri genel olarak basit ve hızlıdır.
- Birçoğu yanmaz.
Bitkiler yapılarında bulunan bakterilerin yardımıyla çürüyerek kömürleşmeye başlarlar. Kömürleşme sürecinin uzamasıyla birlikte içerdikleri karbon oranı da artar.
Kömür yapısında yüksek oranda karbon içerdiğinden, yandığında karbonlu bileşikler, kükürt ve azot oksitleri oluşturur, enerji açığa çıkar. Kömürün yanmasından geriye kalan karışıma kül denir. Kömürde külün az olması kömürün kaliteli olduğunu gösterir.
denklemine göre enerji açığa çıkar. Bu enerji ısınmada, elektrik enerjisinde kullanılır. Kömürün dünyada çok miktarda bulunması, taşıma ve depolama imkanlarının kolay ve ucuz olması nedeniyle yakıt olarak kullanılması önemli tercih nedenidir.
KÖMÜR
Yapısında ağırlıklı olarak C, H, O ve az miktarda S ve N içerir.
Kömürde anorganik madde olarak kil bulunur. Bunun yanında kum, karbonatlı bileşikler, az da olsa metal içerir.
Kömürün belirli bir kimyasal formülü yoktur.
Kömür bitkilerden yer altında oluşan tortul bir kayaçtır.
