Türklerde konargöçer yaşam, tarih boyunca Orta Asya bozkırlarında şekillenen ve Türk topluluklarının ekonomik, sosyal ve kültürel yapısını etkileyen bir yaşam biçimi olmuştur. Konargöçer yaşam tarzı, mevsimsel göçlere dayalı olarak hayvancılık ve ticaretle uğraşan toplumların ihtiyaçlarına göre şekillenmiştir. 9. sınıf tarih müfredatında, bu yaşam tarzı ve Türk toplumlarına etkileri ele alınır.

Türklerde Konargöçer Yaşam

• Yapılan araştırmalar, MÖ 1200’lerde Kimmerlerin, MÖ 900’lerde İskitlerin (Sakalar), MÖ 400’lerde Sarmatların ve MÖ 220’lerde Hun Türklerinin Türkistan’da konargöçer olarak yaşadıklarını doğrulamaktadır.
• Türklerin demir madeni işleyip dört tekerlekli araba yaptıkları, keçeden çadırlar kurdukları ve koyun yününden kumaş ve elbise ürettikleri bilinmektedir. Türkistan’ın sert karasal iklimi, otlakların azlığı ve boylar arasındaki mücadeleler, bu yaşam tarzını belirlemiştir. Türkler, ihtiyaçları ve savaşlar nedeniyle yaylak ve kışlaklar arasında sürekli göç etmişlerdir. Bu göç, Türkler arasında birlik ve yardımlaşma duygusunu güçlendirmiştir.
• Konargöçer Türklerin temel ekonomik faaliyeti hayvancılıktır. At ve koyunun yanı sıra deve ve sığır da yetiştirilmiştir.
• Bozkırda yaşayan Türkler için at, savaşlarda ve binek hayvanı olarak büyük önem taşır. Atın hem etinden hem de sütünden yararlanılmıştır.
• Konargöçer Türklerin diğer önemli uğraşları arasında dokumacılık, ticaret ve demircilik bulunur. Hayvancılıktan elde ettikleri ürünleri kullanarak dokuma üretmiş, bu ürünleri ticarette kullanmışlardır. Karşılığında ise ipek, pamuklu ve yünlü kumaşlar gibi ürünler almışlardır.

• Kağanlar, halkı gözetmenin önemli bir görev olduğuna inanmış ve bu bilinçle hareket etmişlerdir. Türkler arasında sınıf ayrımı yapılmamış, eli silah tutan herkes asker sayılmıştır. Konargöçer yaşam, Türkleri savaşçı, disiplinli ve teşkilatçı bir millet yapmıştır.
• Türklerin yaşamında ata binmek ve ok atmak önemli yer tutmuştur. Bunun yanı sıra cirit atma, güreş, gülle atma, labut, gökbörü ve çevgen gibi sporlar da önemli faaliyetler arasındadır.
• Konargöçer Türkler, taşınabilir el tezgahları kullanarak sanat eserleri üretmiştir. Eşyaların üzerine hayvan motifleri ve tamgalar işlemişlerdir. Ölen kişileri anmak ve öldürdükleri düşman sayısını göstermek amacıyla mezarların etrafına balbal adı verilen taşlar dikmişlerdir.
• Türkler, evreni kubbe şeklinde düşünmüş ve yurt adını verdikleri çadırlarını da kubbe şeklinde yapmışlardır. Bu çadırlar yazın sıcağa, kışın soğuğa karşı korunaklıdır. Ortasında ateşin yandığı bölüm, çadırın en kutsal yeridir. Çadırlar, konargöçer yaşamda Türkler için büyük kolaylık sağlamıştır.