Metinde anlatımı etkili kılmak amacıyla beş duyuya ilişkin ayrıntılar kullanılabilir. Sadece bir duyuyla ilgili ayrıntılara yer verilebileceği gibi birden fazla duyuya da aynı metinde yer verilebilir.
Örnek
- Patikanın iki yanını saran otlar, ilkbahar yağmurlarının etkisiyle epey uzamış. Ilık bir rüzgâr onları okşayarak tepeden aşağı iniyor. Etrafı saran keskin çam kokusu bu rüzgarla ovaya taşınıyor. Çevrede kümeler hâlinde açmış papatyalar, baharın müjdecisi gibi. Ara sıra vızıldayarak uçuşan arılar da baharın tadını çıkarıyor.
–> Bu metinde “patikanın iki yanını saran otlar” görme duyusuyla, “ılık bir rüzgâr” dokunma duyusuyla, “keskin çam kokusu” koklama duyusuyla, “vızıldayarak uçuşan arılar” işitme ve görme duyusuyla ilgili ayrıntılardır. Dolayısıyla bu metinde “görme, dokunma, koklama, işitme” duyularından yararlanılmıştır.
Örnek Soru: Ağaçtaki ekşi eriklerden koparıp ağzına atınca yüzünü buruşturdu. Tuttuğu dalı bırakıp az ötedeki sedire oturdu. Hava sıcaktı ama ağaçlarla dolu bu bahçedeki hafif esinti insanı ferahlatıyordu.Tam sedire uzanmıştı ki bahçe kapısının gıcırtısı duyuldu. Yerinden doğrulup meraklı gözlerle kimin geldiğini anlamaya çalıştı.
Bu metinde aşağıdaki duyulardan hangisiyle ilgili bir ayrıntıya yer verilmemiştir?
A) Koklama
C) İşitme
B) Dokunma
D) Tatma
Çözüm: Metinde geçen “ekşi erik” ifadesi tatma duyusuyla, “tuttuğu dal, hava sıcaktı, hafif esinti” ifadeleri dokunma duyusuyla “bahçe kapısının gıcırtısı” ifadesi de işitme duyusuyla ilgili ayrıntılardır. Ancak metinde koklama duyusuyla ilgili bir ayrıntıya yer verilmemiştir. Doğru cevap “A” seçeneğidir.
