Kategoriler: 7. Sınıf Türkçe, Türkçe

Fiilde Kip ve Kişi Ders Notları

Fiilde Kip ve Kişi

Fiillerin kip ve kişi eki almış biçimine çekimli fiil denir. Fiiller cümlede mutlaka çekimlenerek yani kip ve kişi eki alarak kullanılırlar. Çekimli fiiller cümlenin yüklemini oluştururlar.

Fiilde Kişi:

Fiilin bildirdiği işin, oluşun veya hareketin kimin tarafından gerçekleştirildiğini ve kiminle ilgili olduğunu belirten eklere kişi ekleri denir. Türkçemizde üçü tekil, üçü çoğul olmak üzere altı tane kişi bulunmaktadır.

Koyu olarak yazılmış ekler kişi ekleridir.

Fiilde Kip:

Eylemin gösterdiği iş, oluş veya durumun zamana bağlı olarak nasıl gerçekleştiğini veya gerçekleşeceğini gösteren söyleyiş kalıplarına kip adı verilir. Dilimizde dokuz tane kip vardır.

1. Haber (Bildirme) Kipleri:

Çekiminde belirli bir zaman ifadesi bulunan fiillerdir. Yapılan fiilin geçmişte mi, şimdi mi, gelecekte mi yoksa her zaman mı yapıldığını gösterirler.

a) Duyulan(öğrenilen) Geçmiş Zaman:

Fiilin bildirdiği işin yapıldığını başkasından duyma şeklinde ifade eden fiil çekimidir. Fiil konuşma anından önce yapılmıştır. Fiil kök yada gövdelerine getirilen “-mış, -miş, -muş, -müş” ekleriyle yapılır.

b) Görülen(bilinen) Geçmiş Zaman:

Fiilin yapıldığının kesin olarak bilindiğini gösterir. Bu kipte fiil konuşma anından önce yapılmıştır. Fiil kök veya gövdelerine getirilen “-dı, -di, -du, -dü, -tı, -ti, -tu, -tü” ekleriyle yapılır.

c) Şimdiki Zaman: 

Fiilin içinde bulunulan zamanda hem söylendiği hem de yapıldığı zamandır. Fiil kök ve gövdelerine getirilen “-(i)yor” ekiyle yapılır.

d) Gelecek Zaman:

Fiilin bildirdiği işin, oluşun, hareketin hala gerçekleşmediğini ileride, gelecekte gerçekleşeceğini anlatan zamandır. Fiil kök ve gövdelerine getirilen “ -acak, -ecek” ekleriyle yapılır.

e) Geniş Zaman:

Fiilin her zaman yapıldığını ya da yapılabileceğini bildiren zamandır. Fiil kök veya gövdelerine getirilen “-r, -ar, -er, -ur, -ür, -ır, -ir” ekleriyle yapılır.

2. Dilek (İsteme) Kipleri:

Bir gerekliliği, şartı, isteği veya bir emri ifade eden kiplerdir. Dilek kiplerinde zaman anlamı yoktur.

a) Gereklilik Kipi:

Fiilin bildirdiği işin yapılmasının gerekliliğini anlatan kiptir. Fiillere getirilen “-meli, -malı” ekleriyle yapılır.

b) Şart Kipi :

Fiilin gerçekleşmesini şarta bağlayan kiptir. Fiillere getirilen “-se, -sa” ekleriyle yapılır.



] }


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar