Emek
İnsanın belirli bir amaca veya hedefe ulaşabilmek için harcadığı beden ve zihinsel güce emek denir.
İnsan, hedeflerine ulaşmak için daima çalışmalıdır.
Milli şairimiz Mehmet Akif ERSOY bu konunun önemine şu mısralarıyla değinmiştir:
“Çalış! “dedikçe dinimiz, çalışmadın, durdun,
Onun hesabına birçok hurafe uydurdun!
Sonunda bir de “tevekkül” sokuşturup araya,
Zavallı dini çevirdin maskaraya!
(Mehmet Akif Ersoy)
İnsan için kendi kazancından başkası yoktur. Bu nedenle insan rızkını elde etmek için çaba sarf etmelidir. Kimseye el açmamak için çalışıp kazanmalıdır. Kur’an bu konuya şu şekilde açıklık getirmiştir.
“Gerçekten insan için kendi çalışmasının karşılığından başka bir şey yoktur ” (Necm Suresi, 39. ayet)
Allah’ın bu dünyaya koymuş olduğu kanunlarından biri de çalışanlara karşılığını vermesidir. Allah, bu dünyada insanların inancına, ırkına, yaşam tarzına bakmadan çalışan herkese karşılığını vereceğini bildirmiştir. Kur’an’da bu konu açık bir şekilde şu ayette dile getirilmiştir.
“Allah, gökleri ve yeri yerli yerince yaratmıştır. Böylece herkes kazancına göre karşılık görür. Onlara haksızlık edilmez. ” (Câsiye Suresi, 22. ayet)
İnsana düşen bu dünyada çalışarak, emek harcayarak rızkını aramasıdır. Rızkı veren Allah’tır, ancak insan da elinden gelen gayreti göstermelidir. Dinimiz çalışmaya büyük önem vermiştir. Çalışmadan, emek harcamadan farklı yollarla elde edilen kazançları yasaklamıştır. Bu nedenle kumar, şans oyunları ve iddia gibi yollarla elde edilen kazançları da haram kılmıştır.
Rızık
Canlıların ihtiyaç duyduğu ve faydalandığı bütün nimetlere rızık denir. Bütün canlıların rızkını veren Allah’tır. Rızkı vermek Allah’a aittir. Canlılara düşen ise rızıklarını elde etmek için kendi üzerlerine düşen çabayı göstermektir. Dinimiz canlılar arasında en üstün olarak yaratılan insanın çalışarak rızkını aramasına büyük önem vermiştir. Tembellik yaparak, çalışmayarak başkalarına el açmasına karşı çıkmıştır.
“Rızkı veren Allah’tır” diyerek çalışmadan beklemek de dinimize göre yanlış bir inanıştır. İnsan kendi elinden gelen gayreti gösterdikten sonra sonucu Allah’tan beklemelidir.
Bu konuda sevgili Peygamberimiz de insanın başkalarına e| açmaktansa sırtında odun taşımasının daha hayırlı olduğunu şu şekilde ifade etmiştir:
“Sizden herhangi birinizin sırtına bir bağ odun yüklenip satması, dilenmesinden hayırlıdır… ” (Buharî, Zekât, 50, 53)
Allah tarafından gönderilen peygamberler de rızıklarını elde etmek için çalışmışlardır. Biz peygamberiz, Allah bize rızkımızı gönderir dememişlerdir. Aksine her biri kendilerine göre birer meslek koluyla uğraşarak rızıklarını elde etmek için çalışmışlardır. Peygamberlerin hayatlarını incelediğimizde Hz. Adem (a.s) çiftçilik, Hz. Musa (a.s)’ın
çobanlık, Hz. İdris (a.s)’ terzilik, Hz. Davut (a.s)’ın demircilik, Hz. Zekeriyya (a.s)’ın marangozluk, Hz. Muhammed (s.a.v)’in ise ticaret yaparak geçimlerini sağladıklarını görmekteyiz.
Kur’an—ı Kerim’de çalışmanın önemiyle ilgili birçok ayete yer verilmiştir.
Bunlardan birkaçını şu şekilde sıralayabiliriz:
- “Gerçekten insan için kendi çalışmasının karşılığından başka bir şey yoktur” (Necm Suresi, 39. ayet)
- “Rableri onlara şu karşılığı verdi: Ben, erkek olsun, kadın olsun, sizden, hiçbir çalışanın amelini zayi etmeyeceğim. .. “ (Al-i İmran Suresi, 195. ayet)
- ”Allah ’ın sana verdiğinden (onun yolunda harcayarak) ahiret yurdunu iste; ama dünyadan da nasibini unutma. Allah’ın sana iyilik yaptığı gibi sen de (insanlara) iyilik et… “(Kasas Suresi, 77. ayet)
- “Allah, gökleri ve yeri yerli yerince yaratmıştır. Böylece herkes kazancına göre karşılık görür. Onlara haksızlık edilmez. ” (Câsiye Suresi, 22. ayet)
Peygamberimiz de gençliğinden itibaren çalışarak rızkını kazanmıştır. Aynı şekilde inananların da çalışarak rızıklarını kazanmalarını istemiştir.
Bu konuyla ilgili bir çok hadis söylemiştir. Bunlardan birkaçını şu şekilde sıralayabiliriz.
- “Kimse kendi kazancından daha hayırlı bir rızık yememiştir. ” (Hadis-i Şerif)
- “Sizden herhangi birinizin sırtına bir bağ odun yüklenip satması, dilenmesinden hayırlıdır.. (Hadis-i Şerif)
