Canlılar nesillerini devam ettirmek için üreme, fiziksel olarak büyümek ve olgunlaşmak için de gelişme gösterirler. Üreme, canlıların kendi türünden yeni bireyler meydana getirmesidir. Eşeysiz üreme, tek bir ata canlının katılımıyla gerçekleşirken, eşeyli üreme dişi ve erkek olmak üzere iki canlının katılımını gerektirir. Bitkiler hem eşeyli hem de eşeysiz üreyebilirler. Hayvanlarda da durum benzerdir. Büyüme, canlının hacim ve kütlesindeki artıştır. Gelişme ise canlının yeni beceriler kazanması ve olgunlaşmasıdır.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Aşağıdaki üreme şekillerinden hangisi tek bir ata canlının katılımıyla gerçekleşir?

A) Eşeyli üreme B) Döllenme C) Eşeysiz üreme D) Tomurcuklanma

Çözüm: Eşeysiz üreme, tek bir canlının yeni bir birey oluşturmasıdır. Tomurcuklanma da bir eşeysiz üreme türüdür, ancak en kapsayıcı cevap “Eşeysiz üreme”dir. Doğru Cevap: C

2. Bitkilerde üreme organı olarak görev yapan yapı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaprak B) Gövde C) Çiçek D) Kök

Çözüm: Bitkilerin üremesini sağlayan temel yapı çiçektir. Çiçekte dişi ve erkek üreme hücreleri bulunur. Doğru Cevap: C

3. Bir canlının boyunun uzaması, ağırlığının artması gibi fiziksel değişimlere ne ad verilir?

A) Üreme B) Gelişme C) Büyüme D) Döllenme

Çözüm: Canlının boy, kilo gibi fiziksel özelliklerinin artması süreci “büyüme” olarak adlandırılır. Doğru Cevap: C

4. Aşağıdakilerden hangisi eşeyli üremenin bir sonucudur?

A) Yavru canlının ana canlının tıpa tıp aynısı olması. B) Yavru canlının genetik olarak farklı özellikler taşıması. C) Hızlı ve kısa sürede üreme. D) Tek bir canlının yeterli olması.

Çözüm: Eşeyli üreme, iki farklı atadan gelen genlerin birleşmesiyle gerçekleştiği için, yavru canlı ana canlılardan farklı genetik özellikler taşır. Doğru Cevap: B

5. Kurbağanın yumurtadan çıkıp ergin hale gelmesine kadar geçirdiği değişimler bütününe ne ad verilir?

A) Büyüme B) Gelişme C) Başkalaşım D) Döllenme

Çözüm: Kurbağa, kelebek gibi canlıların yumurtadan çıkıp ergin hale gelene kadar geçirdikleri köklü fiziksel değişim süreci “başkalaşım” olarak adlandırılır. Başkalaşım, gelişmenin özel bir şeklidir. Doğru Cevap: C

6. Hayvanlarda görülen eşeysiz üreme yöntemlerinden biri değildir?

A) Bölünerek üreme B) Tomurcuklanarak üreme C) Vejetatif üreme D) Rejenerasyon (yenilenme) ile üreme

Çözüm: Vejetatif üreme, bitkilerde kök, gövde, yaprak gibi kısımlardan yeni bitki oluşmasıdır. Hayvanlarda görülmez. Doğru Cevap: C

7. Eşeyli üremenin temel olayı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Büyüme B) Gelişme C) Döllenme D) Tomurcuklanma

Çözüm: Eşeyli üreme, erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesiyle oluşan “döllenme” olayıyla başlar. Doğru Cevap: C

8. Bir tohumun çimlenerek genç bir fideye dönüşmesi neye örnektir?

A) Üreme B) Büyüme ve Gelişme C) Sadece üreme D) Sadece gelişme

Çözüm: Tohumun çimlenip fideye dönüşmesi, hem hacim ve kütle artışı (büyüme) hem de yeni yapılar oluşturma (gelişme) süreçlerini içerir. Doğru Cevap: B

9. Aşağıdakilerden hangisi hayvanlarda görülen bir gelişme aşamasıdır?

A) Tohum oluşumu B) Polen oluşumu C) Embriyo gelişimi D) Çimlenme

Çözüm: Embriyo, döllenme sonucu oluşan ve canlının gelişimine başladığı ilk yapıdır. Bu süreç hayvanlarda görülür. Doğru Cevap: C

10. Biyoloji öğretmeni Arzu Hanım, tek hücreli canlıların eşeysiz üremesini anlatmaktadır. Buna göre, hangi canlıyı örnek olarak kullanır?

A) Amip B) Tavuk C) Kedi D) Kurbağa

Çözüm: Amip, bölünerek üreyen tek hücreli bir canlıdır ve eşeysiz üreme yapar. Doğru Cevap: A

11. Bir canlıda “başkalaşım” görülmesi, hangi sürece dâhildir?

A) Sadece üreme B) Sadece büyüme C) Sadece gelişme D) Büyüme ve gelişme

Çözüm: Başkalaşım, canlının büyümesi ve olgunlaşması sırasında geçirdiği köklü değişimleri kapsar. Bu yüzden hem büyüme hem de gelişme sürecinin bir parçasıdır. Doğru Cevap: D

12. Aşağıdakilerden hangisi eşeyli üreme ile ilgili doğru bir ifadedir?

A) Tek bir ata canlıdan meydana gelir. B) Hızlı ve kolay bir üreme yöntemidir. C) Yavru canlılar, ata canlılardan farklı genetik özellikler taşır. D) Sadece bitkilerde görülür.

Çözüm: Eşeyli üreme, genetik çeşitlilik sağladığı için yavru canlılar atalarından farklı genetik özelliklere sahip olur. Doğru Cevap: C

13. Bir bitkide döllenmenin gerçekleştiği organ aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaprak B) Gövde C) Kök D) Çiçek

Çözüm: Döllenme, çiçeğin içerisinde bulunan polen ve yumurta hücrelerinin birleşmesiyle gerçekleşir. Doğru Cevap: D

14. Bir kuşun yumurtadan çıkması, aşağıdakilerden hangisinin bir sonucudur?

A) Sadece büyüme B) Sadece üreme C) Sadece gelişme D) Döllenme ve gelişme

Çözüm: Yumurtanın oluşması döllenme ile başlar. Yumurtanın içinde embriyonun gelişmesi sonucunda ise canlı yumurtadan çıkar. Doğru Cevap: D

15. Büyüme ve gelişme süreci için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Büyüme, kütle ve hacim artışıdır. B) Gelişme, yeni beceriler kazanmaktır. C) Gelişme her zaman büyümeyi de içerir. D) Canlılar sadece büyüme ile nesillerini devam ettirir.

Çözüm: Canlılar, nesillerini devam ettirmek için üremek zorundadırlar. Büyüme tek başına neslin devamını sağlamaz. Doğru Cevap: D