Cumhuriyet Dönemi’nde Hikâye Yazarları ve Eserleri (1923-1940)
Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Türk tarihinde önemli bir dönemeç olan İzmir’in işgali ve düşman kuvvetlerinin buradaki halka yaptığı zulümler yazarın hikâyelerinde geniş yer bulur.
- Eserleri: Rahmet, Millî Savaş Hikâyeleri, Bir Serencam
Reşat Nuri Güntekin: Hikâyelerinde kadının ailedeki ve toplumdaki yeri, evlilik, modern yaşayışın yanlış anlaşılması, dinin kötüye kullanılması, çocukların ve gençlerin eğitimi, geçim sıkıntısı gibi konuları işlemiştir.
- Eserleri: Eski Ahbap, Tanrı Misafiri, Sönmüş Yıldızlar, Leyla ile Mecnun, Olağan İşler ve Aşk Mektupları
Halide Edip Adıvar: “Vatanseverlik” fikriyle yazdığı hikâyeleriyle tanınır.
- Eserleri: Harap Mabetler, Dağa Çıkan Kurt, İzmir’den Bursa’ya
Refik Halit Karay: Olay hikâyeciliğinin önemli ismi olan yazar Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren hikâyelerinde özellikle halkın sorunlarını ve görevini kötüye kullanan memurları devrin şartlarına bağlı olarak anlatmıştır. Yazar, güçlü gözlem yeteneğini sıfatlardan, duyulardan ve niteleyici sözcüklerden sıklıkla yararlandığı anlatımıyla desteleyerek kendine has bir üslup yaratmıştır.
- Eserleri: Memleket Hikâyeleri, Gurbet Hikâyeler
Sait Faik Abasıyanık: Durum (kesit) hikâyeciliğinin Türk edebiyatındaki öncül temsilcisi olan yazar; esnafları, işsizleri, kahvelerde boş oturan sıradan insanları, balıkçıları konu edinir.
- Eserleri: Semaver, Sarnıç, Şahmerdan, Lüzumsuz Adam, Mahalle Kahvesi, Havada Bulut, Kumpanya, Havuz Başı, Son Kuşlar, Alemdağ’da Var Bir Yılan, Az Şekerli
Kenan Hulusi Koray: Başlangıçta fantastik tarzda yazarken Sadri Ertem’in etkisiyle realizm etkisine girmiştir.
- Eserleri: Bir Yudum Su, Bahar Hikâyeleri, Son Öpüş, Bir Otelde Yedi Kişi, RBK Pansiyonu
Fahri Celalettin Göktulga: Yazmaya 18 yaşında başlayan ve ilk yazıları Servetifünun dergisinde yayımlanan yazar, hikâyelerinde aldığı tıp eğitimini sanatçı duyarlılığıyla harmanlayarak insanın psikolojik çatışmalarını ve mizacını ortaya çıkarmaya çalışmıştır. Ahlaki yozlaşma, hurafeler, Meşrutiyet Dönemi’ndeki halk – devlet karşıtlığı meseleleri hikâyelerinde kendine yer bulan konuların başında gelmektedir.
- Eserleri: Telak-ı Selase, Kına Gecesi, Elde Bir Mustafendi, Anzavur Kahvesi, Salgın, Rüzgâr, Çanakkale’deki Keloğlan
Sabahattin Ali: Maupassant tarzı öykülerinde ele aldığı köy gerçeği, işçi – işveren ilişkileri, cezaevi anıları gibi başlıklar Türk edebiyatında kendisinden sonra bu alanda önemli bir damar oluşmasına yol açmıştır. Sosyalizmi benimseyen Ali, en çok aşkı ve ezen – ezilen ilişkilerini ele almıştır.
- Eserleri: Değirmen, Kağnı, Ses, Yeni Dünya, Sırça Köşk
Sadri Ertem: Köy yaşamını ve işçi — işveren çatışmalarını işlemiştir.
- Eserleri: Silindir Şapka Giyen Köylü, Bacayı indir Bacayı Kaldır, Korku, Bay Virgül, Bir Şehrin Ruhu
Ercüment Ekrem Talu: Canlı tasvirlerle kaleme aldığı eserlerinde sözlü geleneğin ve sokak dilinin olanaklarını kullanmıştır.
- Eserleri: Teravihten Sahura, Kız Ali, Güldüren Kitap, Gün Doğmayınca, Meşhedi’nin Hikâyeleri, Sevgiliye Masallar, Evliya-ı Cedit
Selahattin Enis: Mütareke yıllarının yozlaşmış insan ilişkilerini natüralist ögelerle yazmıştır.
- Eserleri: Bataklık Çiçeği
Nahit Sırrı Örik: Eserleri, yazıldıkları devrin sosyo-kültürel şartlarını bütüncül olarak yansıtır.
- Eserleri: Kırmızı ve Siyah, San’atkârlar, Eski Resimler, Eve Düşen Yıldırım
Örnek Sorular:
Olay öykülerine “klasik vaka öyküsü” de denir. Bu tür öykülerde olaylar zinciri, kişi, zaman, yer ögesine bağlıdır. Hikâyenin sonunda, okurun merak duygusu giderilir. Bu öykü türü dünyada Fransız sanatçı Guy de Maupassant ile anılırken Türk edebiyatında en çok ———— ile özdeşleşmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Sait Faik Abasıyanık
B) Refik Halit Karay
C) Ömer Seyfettin
D) Selahattin Enis
E) Memduh Şevket Esendal
“Hikâye türü dinamiktir çünkü ————” cümlesi türün özellikleri göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülmelidir?
A) bu tür günümüzde varlık gösteren tek düzyazı türüdür.
B) bu türde yazarların dar alanda marifet gösterme zorunluluğu vardır.
C) hikâye okuyucunun en çok rağbet ettiği türdür.
D) en çok satan kitaplar, her zaman hikâye türündeki eserlerden çıkar.
E) yazarın iç dünyasını en dolaysız anlattığı tür, hikâyedir.
