2. Dünya Savaşı Batı Bloku 12. Sınıf İnk. Tarihi
Batı Bloku
II. Dünya Savaşı sonrası daha da güçlenen SSCB’nin kurdurduğu sosyalist devletler aracılığı ile dünya siyasetinde en etkili aktörlerden biri hâline gelmesi, savaş sonrası kendi kıtasına çekilen ABD’yi daha aktif politikalar izlemek zorunda bıraktı. ABD 1946’dan sonra Doğu Bloku’nu kuşatmak ve komünizmin yayılmasını önlemek için oluşturduğu “çevreleme politikası” doğrultusunda Truman Doktrini ve Marshall Planı’nı uygulamaya koymuş, NATO’nun kurulmasına da öncülük etmiştir.
Truman Doktrini
ABD Başkanı Harry Truman’ın SSCB yayılmacılığını doğrudan tehdidi altında bulunan Türkiye ve Yunanistan’ı güçlendirmek için bu ülkelere maddi yardım yapılmasını önerdiği Truman Doktrini, ABD’nin İngiltere’den boşalan Batı dünyasının liderliğini üstlendiğini, SSCB ile mücadeleyi başlattığını ilan ettiğinin de göstergesidir.
Truman Dokirini’nin gereği olarak Türkiye’ye de 100 milyon dolar yardım yapılması, Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı olurken Cumhuriyet Dönemi’nin çok kutuplu dış politikasından ABD merkezli tek kutuplu, dış politikaya geçişin de ilk adımı oldu.
Marshall Planı (1947)
Marshall Planı, II. Dünya Savaşı nedeniyle her alanda büyük zarar gören Avrupa’yı yeniden yapılandırmak ve SSCB’nin Avrupa ve Orta Doğu’da yayılmasını önlemek amacıyla ABD’nin ihtiyaç duyan ülkelere yardım yapmasını içeren ve bu planı gündeme getiren ABD Dışişleri Bakanı Marshall’ın adıyla bilinen yardım programıdır. Marshall yardımından İngiltere, Türkiye, Fransa, Belçika, Hollanda’nın da içinde bulunduğu birçok Batılı ülke yararlandı. Marshall Planı ile ülkelere yapılan yardımlar Avrupa’da kısa sürede sanayi ve tarım üretiminde büyük artış sağladı.
* Marshall Planı’na karşılık SSCB’nin önderliğindeki Doğu Bloku da üye ülkeler arasında ekonomik ilişkileri ve iş birliğini geliştirmek için Molotof Planı adını verdikleri bir ticaret politikası geliştirdiler.
NATO’nun Kurulması
NATO; SSCB’yi ve komünizmin yayılmasını kendileri için tehdit olarak gören İngiltere, Fransa, Belçika, Norveç, İzlanda, Danimarka, Portekiz, Kanada ve İtalya’nın ABD’nin öncülüğünde 4 Nisan 1949’da oluşturdukları ortak savunma teşkilatıdır. Siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda da iş birliğini amaçlayan NATO’ya, Türkiye ve Yunanistan’da 1952’de katıldılar.
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. Soru: II. Dünya Savaşı’nın Avrupa’da başlamasına neden olan ilk olay aşağıdakilerden hangisidir?
A) Almanya’nın Polonya’yı işgal etmesi B) Japonya’nın Pearl Harbor’a saldırması C) İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi D) İspanya İç Savaşı’nın başlaması
Doğru Cevap: A) Almanya’nın Polonya’yı işgal etmesi Çözüm: Almanya’nın 1 Eylül 1939’da Polonya’yı işgal etmesi, İngiltere ve Fransa’nın Almanya’ya savaş ilan etmesiyle II. Dünya Savaşı’nın başlamasına yol açan doğrudan olaydır.
2. Soru: Aşağıdaki devletlerden hangisi, II. Dünya Savaşı’nda Batı Bloku (Müttefikler) içinde yer alan önemli ülkelerden biridir?
A) İngiltere B) Sovyetler Birliği C) İtalya D) Almanya
Doğru Cevap: A) İngiltere Çözüm: İngiltere, savaşın başından itibaren Almanya’ya karşı savaşan ilk ülkelerden biri olarak Batı Bloku’nun (Müttefikler) önemli bir üyesiydi.
3. Soru: II. Dünya Savaşı’nın ilk dönemlerinde, Batı Bloku’nun önemli bir üyesi olmasına rağmen Almanya tarafından işgal edilerek teslim olmak zorunda kalan devlet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fransa B) Amerika Birleşik Devletleri C) Kanada D) Avustralya
Doğru Cevap: A) Fransa Çözüm: Fransa, savaşın başlarında Almanya’nın yıldırım savaşı (Blitzkrieg) taktikleriyle hızla işgal edilmiş ve teslim olmak zorunda kalmıştır.
4. Soru: Amerika Birleşik Devletleri’nin II. Dünya Savaşı’na doğrudan katılmasına neden olan olay aşağıdakilerden hangisidir?
A) Pearl Harbor Saldırısı B) Stalingrad Savaşı C) D-Day Çıkarması D) Münih Konferansı
Doğru Cevap: A) Pearl Harbor Saldırısı Çözüm: Japonya’nın 1941 yılında ABD’ye ait Pearl Harbor deniz üssüne saldırması, Amerika Birleşik Devletleri’nin II. Dünya Savaşı’na doğrudan katılma kararı almasına neden olmuştur.
5. Soru: II. Dünya Savaşı’nda Batı Bloku (Müttefikler) tarafından Batı Cephesi’nde Almanya’ya karşı açılan ve savaşın seyrini değiştiren en büyük operasyon aşağıdakilerden hangisidir?
A) Normandiya Çıkarması B) Midway Savaşı C) Ardenler Taarruzu D) Kuzey Afrika Seferleri
Doğru Cevap: A) Normandiya Çıkarması Çözüm: Normandiya Çıkarması (D-Day), 6 Haziran 1944’te gerçekleşen ve Müttefik kuvvetlerinin Fransa’ya çıkarma yaparak Batı Cephesi’ni yeniden açtığı, savaşın gidişatında kritik bir rol oynayan devasa bir operasyondur.
6. Soru: II. Dünya Savaşı’nda Batı Bloku’nun temel stratejik amaçlarından biri aşağıdakilerden hangisiydi?
A) Almanya’yı iki cephede savaşa zorlamak B) Sovyetler Birliği’ni askeri olarak zayıflatmak C) Uzakdoğu’daki Japonya tehdidini tamamen ortadan kaldırmak D) Savaş sonrası Almanya’yı tamamen ilhak etmek
Doğru Cevap: A) Almanya’yı iki cephede savaşa zorlamak Çözüm: Batı Bloku’nun (Müttefiklerin) temel stratejik amaçlarından biri, Almanya’nın tüm askeri gücünü tek bir cephede yoğunlaştırmasını engellemek ve onu hem batıda (Batı Cephesi) hem de doğuda (Doğu Cephesi) savaşmaya zorlayarak yıpratmaktı.