Çözünme Süreci 10. Sınıf Kimya

ÇÖZÜNME SÜRECİ

Çözünen moleküllerin veya iyonların, çözücü moleküllerinin veya iyonlarının arasına girmesine çözünme denir.

Bir çözünen bir çözücü içinde moleküllere ayrışarak çözünüyorsa buna moleküler çözünme denir. Şeker, alkol, O₂ ve N₂ gibi gazlar suda moleküler olarak çözünür.

Moleküler çözünmede suyun elektriksel iletkenliği değişmez. Asit, baz ve tuz gibi maddeler suda iyonlarına ayrışarak çözünür.

Çözücünün su olması durumunda çözünen taneciklerinin su molekülleri tarafından sarılmasına hidratasyon ya da hidratlaşma denir.

Sıvı – Çözeltilerde Çözücü ve Çözünen Arasındaki Etkileşim

Benzer – benzerini çözer ilkesi gereği polar çözünenler polar çözücülerde, apolar çözünenler de apolar çözücülerde iyi çözünür.

Apolar (kutupsuz) maddeler birbiri içinde çözünürken London etkileşimleri etkilidir. London etkileşimleri; çekirdek etrafındaki elektron yoğunluğunun değişmesinden ortaya çıkar. CCI₄‘de I₂‘ (İyot)nin çözünmesi sırasında London kuvvetleri etkilidir. H₂O ve PH₃ gibi polar bileşiklerde etkili olan kuvvetler dipol – dipol etkileşimleridir.

Hidrojen bağları çözünmede en etkili olan fiziksel kuvvetlerdir. Hidrojen bağı; hidrojenin flor (F), oksijen (O) ve azot (N) ile yaptığı bileşiklerde bir bileşiğin H atomu ile diğer bileşiğin elektronegati büyük olan atomu arasında (F, O veya N) görülen çekim kuvvetidir. NH₃, HF, CH₃OH gibi maddeler suda çözünürken su ile bu moleküller arasında H bağları oluşur.

Apolar bir molekül olan Br₂, polar bir bileşik olan H₂O(su) da çözünmez.

Çözücüsü su olan çözeltilere sulu çözeltiler denir. Bir çözelti sulu ise çözünen maddenin yanına parantez içinde (suda), (sulu) ya da (ag) yazılır.