Kategoriler: 11. Sınıf Fizik, Fizik, Kuvvet ve Hareket

Bu yazımızda 11. Sınıf Matematik Mantık Ünitesinin “Vektörler” konusunun ders notları bulunmaktadır. Ders notlarını bitirdikten sonra Vektörler ünitesi ile ilgili online testler çözebilirsiniz.

9. Sınıf Mantık Testleri Çöz


11. sınıf Vektörler Ders Notu

Fizik bilimi, doğadaki olayları incelerken gözlem yapar. Yaptığı gözlemleri de anlaşılır bir dille ifade eder. Örneğin bir aracın 100 km/h hızla hareket ettiğini gözleyen bir bilim insanı, aracın hareketi ile ilgili bilgi verirken hareket yönünü de belirtir. Çünkü kuzeye doğru 100 km/h hızla giden bir aracın hareketi ile bir çember üzerinde 100 km/h büyüklükteki hızla (süratle) giden bir aracın hareketi aynı değildir.

Hız gibi yönü ile ifade edilen büyüklüklere vektörel büyüklükler denir. Vektörel büyüklük, temsil edildiği doğrultuda, uzunluğu vektörel niceliğin şiddeti ile orantılı bir ok çizilerek gösterilir. Bu şekilde yönü ve büyüklüğü belirtilerek çizilen oka vektör denir.

BİLEŞKE VEKTÖR

Aynı türden iki ya da daha fazla skaler büyüklüğü toplamak için basit aritmetik kullanılır. Bir sepette bulunan 3 kg elma üzerine 4 kg daha elma konulursa sepetteki elmanın kütlesi 7 kg olur. Halbuki 3 m kuzeye, 4 m doğuya yürüyen bir çocuk 7 m yürümesine rağmen hareket noktasından itibaren 7 m yer değiştirme yapmamıştır. Çocuğun gerçek yer değiştirmesi, vektörel toplama ile bulunur.

İki ya da daha fazla vektörün toplanmasıyla elde edilen vektöre bileşke vektör denir. Bileşke vektör genelde R harfi ile gösterilir. Vektörlerin bileşkesi bulunurken genellikle iki yöntem kullanılır.

Uç Uca Ekleme Yöntemi

Paralelkenar Yöntemi

Bileşke Vektörün Özellikleri

Vektörlerde Çıkarma İşlemi

Vektörlerin Bileşenlerine Ayrılması

Bir vektör iki boyutlu kartezyen koordinat sisteminde bileşenlerine ayrılırken vektörün ucundan eksenlere paralel çizilir. Vektörün başlangıç noktasından eksenlerin kesildiği noktaya çizilen vektörler, dik bileşenler olarak adlandırılır. İki boyutlu kartezyen koordinat sisteminde, bileşenlerin büyüklükleri trigonometrik tanımlardan yararlanarak bulunabilir.

Kuvvet ve Hareket



] }

Vektörler, isimlendirildiği harfin üzerine ok konularak gösterilir. Bir vektörü belirleyen dört nicelik vardır.
Doğrultultu, Yön, Başlangıç noktası, Büyüklüktür. Bir vektörel niceliğin büyüklüğü, sayı değeri ile ifade edilir. Şekildeki vektörün büyüklüğü ise R ile ya da K ile gösterilir. Kuvvet, hız, yer değiştirme gibi fiziksel bir anlamı olan Vektörlerin başlangıç noktaları önemlidir. K Ü vektörleri gibi anlamı olmayan vektörler yönü ve büyüklüğü değiştirilmeden başka yere taşınabilir. Yönleri ve büyüklükleri aynı olan vektörler, eşit vektörlerdir. Şekildeki ı? ve Üvektörlerinin yönleri ve büyüklükleri aynı olduğundan, K=L dir. Kile İli nin büyüklükleri aynı olmasına
rağmen yönleri farklı olduğundan K ile M eşit değildir.
Bir vektör, pozitif bir sayı ile çarpıldığında büyüklüğü değişir. Bir vektör negatif bir sayı ile çarpıldığında büyüklüğünün yanında yönü de değişir. İki vektörün büyüklüğü ve doğrultuları aynı, ancak yönleri farklı ise bu vektörlere zıt vektörler denir. Şekilde K ve L vektörleri zıt vektörlerdir.
Hız, yer değiştirme, kuvvet gibi konum da vektörel bir büyüklüktür. Bir cismin konumunu tanımlamak için koordinat sistemi kullanılır. Birbirine dik eksenlerden oluşan koordinat sistemi, kartezyen koordinat sistemi olarak adlandırılır. Bu koordinat sisteminde eksenlerin kesiştiği nokta, orijin olarak adlandırılır. Konumun koordinat sisteminde gösterilmesi gibi Vektörlerin de gösterimi koordinat sistemi ile yapılabilir. Bir vektör, kartezyen koordinat sisteminde iki boyutlu ve üç boyutlu olarak şekildeki gibi gösterilir.
Bu yöntemde vektörler yön ve büyüklükleri değiştirilmeden uç uca eklenir. Seçilen ilk vektörün başlangıç noktasından son vektörün ucuna çizilen vektör, toplam vektörü ya da bileşke vektörü verir. İki vektörün bileşkesi, vektörler aynı yönlü olduğunda en büyük, zıt yönlü olduğunda en küçük değerini alır. Bu nedenle iki vektörün bileşkesinin büyüklüğü, Vektörlerin büyüklükleri toplamından daha büyük; büyüklükleri farkından daha küçük olamaz.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar