Sıvılar, katılardan farklı olarak akışkandır. Konuldukları kabın şeklini alır ve konulduğu kabın hem tabanına hem de bütün yan yüzeylerine basınç uygular.
Sıvıların basıncı, sıvının derinliğine ve sıvının cinsine bağlıdır.
Sıvılar akışkan olduğu için sıvının üzerine uygulanan basınç, sıvının her noktasına ve kabın iç yüzeyinin her noktasına aynen iletilir. Bu durum Pascal Prensibi olarak bilinir.
İlaçlama pompaları, su cendereleri, tulumbalar, berber koltukları, taşıma ve sıkıştırma sistemleri sıvıların basıncı iletme prensibine göre çalışır.
Oyuncak su tabancaları, lunaparktaki atlıkarıncalar, damperli kamyonlar, vinçler sıvıların basıncı iletmesi prensibinden yararlanılarak yapılmıştır.
Örnek Sorular:
Katıların basıncı ile yüzey alanı arasındaki ilişkiyi örnekle açıklamak isteyen öğrenciler aşağıdaki bilgileri veriyorlar.
Gülce: Raptiyeyi baş parmağımızla işaret parmağımızın arasına aldığımızda sivri ucunun bulunduğu taraftaki parmağımız daha çok acır. Çünkü sivri uçtaki basınç daha büyüktür.
Defne: Kum zemin üzerinde yürüyen, ağırlıkları aynı iki kişiden topuklu ayakkabı giyen kişi geniş tabanlı ayakkabı giyen kişiye göre kuma daha fazla gömülür. Çünkü yere uyguladığı basınç daha fazladır.
Cemre: Elmayı, bıçağın keskin tarafıyla kesmek diğer tarafıyla kesmekten daha kolaydır. Çünkü bıçağın keskin yüzeyinin basıncı daha büyüktür.
Buna göre, öğrencilerden hangilerinin verdiği bilgi doğrudur?
A) Gülce ve Defne B) Gülce ve Cemre C) Defne ve Cemre D) Gülce, Defne ve Cemre
Erim, basınçla ilgili ödevi için salonlarında duran sehpa üzerinde aşağıdaki işlemleri ayrı ayrı yapıyor.
1. işlem: Sehpayı ters çevirip ayakları yukarıda kalacak şekilde yere koyuyor.
2. işlem: Sehpanın üzerine test kitaplarını koyuyor.
Erim’in yaptığı işlemler sonucunda sehpanın yere uyguladığı basıncın ilk duruma göre değişimi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Aşağıdaki uygulamalardan hangisinde amaç yüzeye uygulanan basıncı artırmaktır?
A) Trenlerin tekerlek sayısının çok olması
B) İş makinelerinin tekerlek kısmına palet takılması
C) Kar ayakkabılarının geniş tabanlı olması
D) Toplu iğnenin ucunun sivri olması
Buna göre, öğretmenin örneklendirdiği bilgi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Katıların ağırlığı arttıkça yüzeye uyguladıkları basınç da artar.
B) Katıların yüzey alanı ile uyguladıkları basınç doğru orantılıdır.
C) Katıların temas yüzey alanı arttıkça yüzeye uyguladıkları basınç azalır.
D) Katıların basıncı ağırlıkları ile ters orantılıdır.