İyonik Bağlı Bileşiklerin Özellikleri

Anyon ve katyonlar arasındaki elektrostatik çekim kuvvetleri ile düzgün üç boyutlu bir yapıda birbirlerini saracak şekilde istiflenmeleri sonucu iyonik ağ örgülü bir yapı oluşur.

• İyonların oluşturduğu bu ağ örgülü yapıya iyonik kristal denir. Kristallerde temel birim iyonlardır.
  
• İyonik bileşiklerin kristal örgü yapısından dolayı formüllerine karşılık gelen bir molekülleri yoktur. Sadece iyonların sayıları arasındaki bir orandan bahsedilebilir. Bu da bileşiğin formülünü belirler.
  
  NaCl bileşiğinin kristal yapısında her sodyum atomu 6 tane klor atomu tarafından, her klor atomu da 6 tane sodyum atomu tarafından çevrelenmiştir. Bu durumda oluşan Na₆Cl₆ yapıya birim hücre adı verilir. Formül sadeleştirilerek yemek tuzu adını verdiğimiz NaCl bileşiği oluşur.

• İyonik bileşiklerde iyonlar arasında oluşan çekim kuvveti oldukça büyüktür. Bu nedenle iyonik bağlı bileşiklerin erime ve kaynama noktaları oldukça yüksektir. Oda koşullarında katı hâldedirler.

Su iyonik bağlı bir bileşik değildir. NaCl ise iyonik bağlıdır. Bunun için suyun kaynama noktası 100 °C iken yemek tuzunun erime noktası 801 °C kaynama noktası ise 1412 °C tur. Bunun için tuzlu su ısıtılırsa su buharlaşırken tuz buharlaşmaz.

• İyonik katıların büyük bir bölümü suda çözünür. İyonik bağlı bileşikler suda çözündüklerinde tamamen iyonlarına ayrışırlar. Yemek tuzu gibi katıların suda çözünmesi sırasında maddenin kimliğinde değişme olmaz. Çözünme sadece kristaldeki iyonların birbirinden uzaklaşması şeklinde gerçekleşir.
• İyonik bileşikler katı hâlde elektrik akımını iletmez. Çünkü katı hâlde elektriği iletecek serbest iyonlar bulunmaz. Ancak ısıtılarak eritildiklerinde ya da suda çözülerek iyonlaştırıldıklarında iyonları hareketli hâle geçer ve elektrik akımını iletir. Elektrik akımını ileten çözeltilere elektrolit çözeltiler adı verilir.
  
• İyonik bileşiklerin katı hâlleri sert ve kırılgandır. İyonik katı üzerine çekiçle vurulduğunda iyonik kristalin düzenli yapısı bozulur. İyonik katılar çekiçle dövülerek veya haddelenme ile şekillendirilemezler.