İyonik Bağ Nedir?

Metaller ile ametaller arasında elektron alışverişi sonucu oluşan kimyasal bağa iyonik bağ denir. Bu bağ, (+) yüklü katyon (metal) ile (-) yüklü anyon (ametal) arasındaki elektrostatik çekimle oluşur.

İyonik Bileşiklerin Özellikleri

1. Oda koşullarında genellikle katı halde bulunurlar (örneğin; NaCl, CaO).
2. Sert ve kırılgandırlar, darbelerle kolayca kırılabilirler.
3. Erime ve kaynama noktaları yüksektir (çünkü iyonlar arası çekim kuvvetlidir).
4. Katı halde elektriği iletmezler, ancak sıvı halde veya suda çözündüklerinde iletken olurlar (serbest iyonlar sayesinde).
5. Suda çözünürlükleri genellikle yüksektir (polar yapılı su molekülleri iyonları çözer).
6. Kristal yapılıdırlar (düzenli bir iyon dizilimi vardır).

---

Çözümlü Örnek Sorular

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi iyonik bağlı bir bileşik değildir?
A) NaCl
B) MgO
C) CO₂
D) CaCl₂
E) KBr

Çözüm:

• CO₂ (karbon dioksit), kovalent bağlı bir bileşiktir (iki ametal birleşir).
• Diğer seçenekler metal + ametal içerir.
  Cevap: C

---

Soru 2:

İyonik bileşiklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Suda çözündüklerinde elektrik akımını iletirler.
B) Oda sıcaklığında genellikle gaz haldedirler.
C) Kristal yapılıdırlar.
D) Erime noktaları yüksektir.

Çözüm:

• İyonik bileşikler katı halde bulunur, gaz değildir.
  Cevap: B

---

Soru 3:

Na (sodyum) ve Cl (klor) elementlerinin oluşturduğu bileşik ile ilgili:
I. İyonik bağlıdır.
II. Formülü NaCl’dir.
III. Suda çözünür.

Yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III

Çözüm:

• Na (metal) + Cl (ametal) → NaCl (iyonik bağlı, suda çözünür).
  Cevap: D

---

Soru 4:

Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin erime noktası en yüksektir?
A) H₂O
B) CO₂
C) NaCl
D) CH₄

Çözüm:

• NaCl iyonik bileşiktir, erime noktası yüksektir.
• Diğerleri kovalent bileşiklerdir (düşük erime noktası).
  Cevap: C

---

Soru 5:

İyonik bileşiklerin elektrik iletimi ile ilgili:
I. Katı halde iletken değildir.
II. Sıvı halde iletkendir.
III. Suda çözündüğünde iletkendir.

Yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) I, II ve III

Çözüm:

• Katı halde iyonlar hareket etmez (iletken değil).
• Sıvı veya çözelti halde iyonlar serbest hareket eder (iletken).
  Cevap: D

---

Pratik Bilgiler & Notlar

✅ İyonik bileşik formülü yazarken:

• Katyon (+) önce, anyon (-) sonra yazılır (Örnek: Na⁺ + Cl⁻ → NaCl).
• Yüklerin toplamı sıfır olmalıdır (Ca²⁺ + 2Cl⁻ → CaCl₂).

✅ İyonik bileşik isimlendirme:

• Metalin adı + ametalin adı + “ür” eki (Örnek: MgO → Magnezyum oksit).

✅ Elektron alma-verme örneği:

• Na (2,8,1) → 1 elektron verir → Na⁺
• Cl (2,8,7) → 1 elektron alır → Cl⁻

✅ İyonik bileşiklerin çözünürlüğü:

• NO₃⁻ (nitrat), NH₄⁺ (amonyum) içerenler genellikle suda çözünür.
• CO₃²⁻ (karbonat), PO₄³⁻ (fosfat) içerenler çoğunlukla çözünmez.

📌 ÖNEMLİ: İyonik bileşiklerin formülleri en sade şekilde yazılır (Ca₂O₂ değil, CaO).