Hareket ve Hareket Çeşitleri

Hareket, cisimlerin seçilen bir başlangıç noktasına göre zamanla konumlarının değişip değişmediğini gösteren bir olgudur. Seçilen bir başlangıç noktasına göre cismin yeri değişiyorsa, o cisim hareket ediyor denilir. Cismin yeri değişmiyorsa, o cisim hareket etmiyor denilir.
Cisimlerin hareket edip etmediğine karar vermek zordur. Çünkü hareketler bakan kişiye göre değişir. Buna hareketin göreceli olması denir. Yolda giden bir arabanın içindeki yolculardan birine, "yanında oturan arkadaşın hareket edip etmediği" sorulduğunda hareket etmediğini, yanında durduğunu söyler. Yolun kenarında bekleyen bir kişi, o kişinin hareket ettiğini söyler.
Bu özellikten dolayı hareketler, belirli bir noktaya göre tanımlanır. Bu noktaya referans noktası denir. Referans noktası seçilmediği taktirde cisimlerin hareket durumunu tanımlamak mümkün değildir.
Yolda giderken yolun kenarındaki ağaçlar ve evler geri gidiyormuş gibi algılanır. Buna benzer olarak bindiğimiz araba dururken yanındaki araba ileri gidince bizim aracımız geri gidiyormuş hissi uyandırır. Bu algının sebebi referans noktası olarak geçen bizim ya da yanımızdaki arabanın seçilmesidir. Dünya'da durgun bir referans noktası yoktur. Bir cisim bize göre duruyor olsa dahi uzaydan bakıldığında Dünya'nın hareketinden dolayı onunda hareket ettiği görülür.
Bu konumuzda hareketleri yerde duran bir kişinin gördüğü şekilde inceleyeceğiz. Referans noktası olarak alınan yerde duran kişi, cismi yer değiştiriyor görüyorsa o cisim hareket ediyor, yer değiştirmiyor görüyorsa o cisim hareket etmiyor kabul edilecektir. Hareket olayını kavramak için bazı kavramları iyi bilmemiz gerekir.
Hareketi sırasında cismin izlediği yola denir. Diğer bir ifade ile hareket sırasında cismin geçtiği noktaların birleşmesiyle elde edilen geometrik şekle yörünge denir. Hareketler yörüngelerine göre isim alır. Cismin yörüngesi dönme dolap gibi dairesel ise dairesel hareket, düz yolda ilerleyen araba gibi doğrusal ise doğrusal hareket, sarkaç gibi bir nokta etrafında gidip geliyorsa harmonik hareket adını alır. Bu konumuzda doğrusal hareket incelenecektir.
Yörünge
Hareketi sırasında cismin izlediği yola denir. Diğer bir ifade ile hareket sırasında cismin geçtiği noktaların birleşmesiyle elde edilen geometrik şekle yörünge denir. Hareketler yörüngelerine göre isim alır. Cismin yörüngesi dönme dolap gibi dairesel ise dairesel hareket, düz yolda ilerleyen araba gibi doğrusal ise doğrusal hareket, sarkaç gibi bir nokta etrafında gidip geliyorsa harmonik hareket adını alır. Bu konumuzda doğrusal hareket incelenecektir.

Konum (x")
Arkadaşınızla bir yerde buluşacaksınız ve arkadaşınızı telefonla arayıp yeri tarif etmesini istiyorsunuz. Arkadaşınız "Turgut Özal Bulvarındaki Ekstrem Dershanesi'nin doğusundaki sokağa girince 100 m ileride sağdaki spor salonu" şeklinde tarif ettiğini dinlemişsinizdir. Bütün yer tariflerinde sabit bir nokta alınır ve oradan başlanarak yerin konumu belirlenir. Örnekteki sabit nokta Ekstrem Dershanesi'dir.
Seçilen bir başlangıç noktasına göre hareketlinin bulunduğu vektörel uzaklığa konum denir. Konum vektörel bir büyüklüktür. Konumun (+) olması cismin seçilen noktanın ilerisinde, (–) olması cismin seçilen noktanın gerisinde olduğunu gösterir.

Hareketlinin bulunduğu ilk konum ile son konum arasındaki en küçük vektörel uzaklıktır. Yerdeğiştirme alınan yol değildir.

Sürat
Bir cismin birim zamanda aldığı yola sürat denir. Sürat takometrelerle ölçülür. Bir arabanın göstergesindeki değer aracın süratini (hız büyüklüğünü) gösterir.

Sürat = Alınan Yol / Zaman dan bulunur. Cismin t sürede aldığı yol x kadar ise sürati; V = x / t bağıntısı ile bulunur.

Bu bağıntıya göre kısa zamanda çok yol alanın sürati fazla, az yol alanın sürati azdır.

Hız 
Cismin birim zamandaki yer değiştirme miktarıdır. Hız vektörel bir niceliktir. Bir cisim Δx kadar yer değiştirmeyi Δt sürede yapıyorsa,

Yer değiştirmenin birimi metre (m), zaman birimi saniye (s) olduğundan hızın birimi m/s ye çıkar.